foydalanish metodlari
Boshlang‘ich sinflarda o‘quvchilar og‘zaki hisoblash bilimini shakllantirish
hozirgi zamon o‘qitish metodikasida yangi texnologiyani
joriy etishni asosiy
masala qilib qo‘ymoqda. Lotin yozuviga asoslangan matematika darsliklarimizda
ayniqsa, yuz ichida, ming ichida arifmetik amallar bajarish jarayoni o‘quvchilarni
fikrlash qobiliyatlarini o‘stiradigan, ijodiy qobiliyatini aniqlaydigan, yig‘indidan
ko‘paytmaga o‘tish qoidasi, ko‘paytma, bo‘linma
tushunchalari, ularning
komponentlari orasidagi munosabatlarini mukammal o‘zlashtirishni talab etadiki, bu
yuqori sinf matematika fanidan oladigan bilimini mustahkamlash asosi bo‘lsin.
Boshlang‘ich sinflarda eng qulay usul bilan hisoblash
masalasi arifmetik amallar
bajarishning asosiy tayanchi bo‘lib hisoblanadi. O‘qituvchi darslikdagi materiallar
bilan cheklanib qolmasdan, balki ijodiy fikrlaydigan materiallar bilan darsni boyitish
Agar 9,99 va 999 ga ko‘paytirish kerak bo‘lsa,
u holda eng qulay usulda
hisoblash qoidasiga ko‘ra (10-1), (100-1), (1000-1) ko‘rinishlarda distrebutevlik
qonuniga ko‘ra:
678x9=678x(10–1)=6780-678=6102
577x99=577(100–1)=57700-577=57123
34x999=34(1000–1)=34000-34=33966
2-sinfda (14x15) ko‘paytirish
qoidasi
14x15=14(10+5)=140x14x5=140+70=210
Buni
darhol
hisoblashga
shoshilmasdan
bajarish
zarur,
chunki
14x15=14x10+14x5=(14+7)x10=21x10=210
ko‘rinishda hisoblashni bajarishni unutmaslik kerak.
Agar 23x15 bo‘lsa
23x15=(22+1)x15=22x15+1x15=330+15=345
Shuningdek, 14 va 16 ga ko‘paytirishni (15+1) va (15-1) ifodaga almashtirish
mumkin.
66x14=66x(15–1)=66x15 – 66 = 990 – 66 = 924
62x16=62(15+1)=62x15+15x1=930+62=992
61x69=6(6+1)x100+1x9=4200+9=4209
243x247=24x25x100+3x7=60000+21=60021
Bunday usullardagi hisoblashlarni bajarish o‘quvchilarni arifmetik amallar
bajarishda hisoblashlarini mustahkamlaydi.
Hisoblash malaka va ko‘nikmalarni shakllantirish texnologiyasiga asos bo‘ladi.