0-Zamonaviy kompyuterlarning arxi(6-22). docx

analog kompyuterlar mavjud.

3. Kompyuterni tashkil etishda umumiy qarashlar

Hozirda  ishlab  chiqarilayotgan  kompyuterlarning  qurilish  asoslarini  o‘zida

mujassam  etgan  dastlabki  kompyuterlardan  biri,  bu  1952  yili  Djon  Fon  Neyman

---

10

tomonidan ishlab chiqilgan va birinchi  avlod kompyuterlariga  mansub bo‘lgan - IAS

(Immediate  Address Storage) «to‘g‘ridan-to‘g‘ri adreslanuvchi  xotira» degan  nomga

ega  kompyuter  edi.  Ushbu  kompyuterning  arxitekturasini  1.1-rasmda  keltirilgan

chizma asosida tushuntirish mumkin.

1.1-rasm. Fon Neyman kompyuterining tuzilish chizmasi.

Fon Neyman kompyuteri beshta asosiy qismlardan iborat edi: xotira, arifmetik-

mantiqiy  qurilma,  boshqarish  qurilmasi  va  ma’lumotlami  kiritish-chiqarish

qurilmalari.  Ushbu  kompyuterning  xotirasi,  har  biri  40  bit  uzunlikdagi  4096-ta

so‘zlardan iborat edi. Bu 4096 x 5 bayt (40 bit = 5 x 8 bit) = 20480 bayt = 20 Kbayt

hajmga ega tezkor xotira demakdir. 40 bitli har bir so‘z 20 bitli ikkita buyruqdan yoki

40  bit  uzunlikdagi  ishorali  butun  sondan  iborat  bo‘lishi  mumkin  edi.  20  bit

uzunlikdagi  har  bir  buyruqning  8 biti  buyruqning  xilini - ya’ni  qo‘shish  (ADD),

ayrish (SUB), ko‘paytirish (MUL), ko‘chirib yozish (MOV) kabi buyruqlardan birini

ko‘rsatsa,  buyruqning  qolgan  12  biti  esa  xotiradagi  4096  so‘zdan  birini  adreslash

uchun xizmat qilar edi.