1 – Amaliy mashg‘ulot. Cisco Packet tracer virtual dasturini menyu oynasi elmentlarini o‘rganish. Ishdan maqsad

Amaliyot ishi bo‘yicha topshiriqlar 
1.
Amaliy mashg„ulotning nazariy qismida berilgan ma„lumotlarni o„rganadi 
2.
Kanallar agregatsiyasi va uning ahamiyati haqida berilgan ma„lumotlarni o„rganadi va tahlil 
qilib beradi. 
Amaliyot ishini bajarish 
5
- amaliyot ishining bajarilish tartibi hisobot ko„rinishida tayyorlanadi va talaba 
tomonidan amaliy mashg„ulot haqida berilgan nazariy ma„lumotlarini o„rganadi, kanallar 
agregatsiyasi ishlash prinsipini tahlil qilib beradi, savollarga javob beradi. 
Foydalanilagan adabiyotlar: 
1.
N. Jo„rayev B. A. Turg„unov “ Keng polosali tarmoqlar ” 
2.
R.N. Radjapova. Keyingi avlodning konvergent tarmoqlari: o„quv qo„llanma. - TATU, 2016. 
3.
A.V. Roslyakov, S.V. Vanyashin, M.YU. Samsonov. I.V. SHibaeva, I.A. CHechnyova S28. 
Seti sleduyuщego pokoleniya NGN /pod red. A.V. Roslyakova. - M.: Eko-Trendz, 2008. 

---

---

6
 
– Amaliy mashg‘ulot. 
Kanallar agregatsiyasini hamda Etherchannel sozlamalarini
 
o„rganish. 
Ishdan maqsad: 
Kanallar agregatsiyasini hamda Etherchannel sozlamalarini o„rganish 
va amaliy bajarish 
Nazariy qism 
 
EtherChannel - bu asosan Cisco kalitlarida qo'llaniladigan port havolalarini birlashtirish 
texnologiyasi yoki port-kanal arxitekturasi. U kalitlar, marshrutizatorlar va serverlar o'rtasida 
nosozliklarga chidamlilik va yuqori tezlikdagi ulanishlarni ta'minlash maqsadida bitta mantiqiy 
Ethernet havolasini yaratish uchun bir nechta jismoniy Ethernet havolalarini guruhlash imkonini 
beradi. EtherChannel ikkitadan sakkiztagacha faol Fast, Gigabit yoki 10-Gigabit Ethernet 
portlaridan yaratilishi mumkin, boshqa faol portlar ishlamay qolganda faol bo'ladigan qo'shimcha 
bittadan sakkiztagacha faol bo'lmagan (to'ldiruvchi) portlar bilan. EtherChannel asosan magistral 
tarmoqda ishlatiladi, lekin oxirgi foydalanuvchi mashinalarini ulash uchun ham foydalanish 
mumkin. 
6.1 – rasm. Kommutator va server o'rtasidagi EtherChannel 
EtherChannel texnologiyasi 1990-yillar boshida Kalpana tomonidan ixtiro qilingan. 
Kalpana 1994 yilda Cisco Systems tomonidan sotib olingan. 2000 yilda IEEE EtherChannel ning 
ochiq standart versiyasi bo'lgan 802.3ad dan o'tdi. 
EtherChannel-dan foydalanish juda ko'p afzalliklarga ega va, ehtimol, eng kerakli jihati 
tarmoqli kengligidir. Maksimal 8 ta faol portdan foydalanish port tezligiga qarab umumiy o'tkazish 
qobiliyati 800 Mbit/s, 8 Gbit/s yoki 80 Gbit/s bo'lishi mumkin. Bu trafik aralashmasi mavjudligini 
nazarda tutadi, chunki bu tezliklar faqat bitta ilovaga taalluqli emas. U o'ralgan juftlik, bir rejimli 
va ko'p rejimli tolada ishlaydigan Ethernet bilan ishlatilishi mumkin. EtherChannel mavjud 
simlardan foydalanganligi sababli, uni juda keng ko'lamli qiladi. U tarmoqning barcha darajalarida 
tarmoqning trafik ehtiyojlari ortib borayotganligi sababli yuqori tarmoqli kengligi aloqalarini 
yaratish uchun ishlatilishi mumkin. Barcha Cisco kalitlari EtherChannel-ni qo'llab-quvvatlash 
imkoniyatiga ega. EtherChannel sozlanganda, kanalning bir qismi bo'lgan barcha adapterlar bir xil 
Layer 2 (MAC) manzilini almashadilar. Bu EtherChannel-ni tarmoq ilovalari va foydalanuvchilar 
uchun shaffof qiladi, chunki ular faqat bitta mantiqiy ulanishni ko'rishadi; ular alohida havolalar 
haqida hech qanday ma'lumotga ega emaslar. EtherChannel kanaldagi barcha mavjud faol portlar 
bo'ylab trafikni jamlaydi. Port manba yoki maqsad MAC manzillari, IP manzillari yoki TCP va 
UDP port raqamlari asosida Cisco-xususiy xesh algoritmi yordamida tanlanadi. Xesh funktsiyasi 
0 dan 7 gacha bo'lgan raqamni beradi va quyidagi jadvalda 8 ta raqam 2 dan 8 gacha jismoniy 
portlar o'rtasida qanday taqsimlanganligi ko'rsatilgan. Haqiqiy tasodifiy xesh algoritmi 
gipotezasiga ko'ra, 2, 4 yoki 8 portli konfiguratsiyalar adolatli yuk muvozanatiga olib keladi, 
boshqa konfiguratsiyalar esa adolatsiz yuk muvozanatiga olib keladi. 
EtherChannel-ning cheklanishi shundan iboratki, yig'ish guruhidagi barcha jismoniy 
portlar bir xil kalitda bo'lishi kerak, bundan mustasno, ular stekdagi turli xil kalitlarda joylashishi 
mumkin bo'lgan kommutatorlar stekidan tashqari. Avaya SMLT protokoli jismoniy portlarni 
uchburchak konfiguratsiyadagi ikkita kalit yoki tarmoqli konfiguratsiyadagi 4 yoki undan ortiq 

---

kalitlarga bo'lish imkonini berish orqali ushbu cheklovni olib tashlaydi. Cisco-ning Virtual 
Kommutatsiya tizimi (VSS) DMLT protokoliga o'xshash Multichassis Etherchannel (MEC) ni 
yaratishga imkon beradi, bu esa portlarni bitta virtual kalit ob'ektini tashkil etuvchi turli jismoniy 
shassilarga birlashtirishga imkon beradi. Ekstremal tarmoqlar ham bu funksiyani M-LAG 
Multilink Agregasiyasi orqali amalga oshirishi mumkin. Cisco Nexus seriyali kalitlari masofaviy 
qurilma va ikkita alohida Nexus kalitlari o'rtasida Virtual PortChannel (vPC) yaratish imkonini 
beradi. VPC-ga kiritilgan ikkita Cisco Nexus kalitlari stacking yoki VSS texnologiyasidan farq 
qiladi, chunki stacking va VSS bir nechta kalitlar bo'ylab bitta ma'lumot va boshqaruv tekisligini 
yaratadi, vPC esa ikkita boshqaruv tekisligini ushlab turgan holda ikkita Nexus kaliti bo'ylab bitta 
ma'lumot tekisligini yaratadi. alohida.