1 – mа’ruzа. Elektr o’lchash usullari va asboblari bo’yicha umumiy ma’lumotlar. Rеjа

 

            

       9.2 – rasm. 

 

Bunda  o’lchanadigan  tok  I  yo’lida  tarmoq  hosil  bo’ladi:  bitta  tarmoqning 

qarshiligi R

sh

 bo’lgan shunt,  ikkinchi tarmoqni esa qarshiligi R

o’

 bol’gan o’lchash 

mexanizmining g’altagi hosil qiladi va tarmoqlar o’rtasida tok ularning qarshiligiga 

teskari proporsional ravishda taqsimlanadi. 

m

o

sh

sh

m

o

R

R

I

I

`

`

; yoki bu ifodani quyidagicha yozsak,  

(nI

o’m 

– I

o’m

)R

sh

=I

o’m

R

o’m

. 

U holda, shuntning zarur qarshiligi 

1

`





n

R

R

m

o

sh

 ga teng bo’ladi va bu yerda 

n – shuntlash koeffitsiyenti deyiladi. 

Shuntning  to’rtta  qismasi  bo’lib,  ikkitasi  tok  qismasi  deyilib,  shuntni 

o’lchanadigan  tok  zanjiriga  ulash  uchun,  qolgan  ikkitasi  potensial  qismasi  bo’lib, 

o’lchash  mexanizmi  tarmog’iga  ulash  uchun  xizmat  qiladi.  To’rtta  qisma 

---

kontaktlar  o’tish  qarshiliklarining  shunt  va  o’lchash  mexanizmi  o’rtasida  tokning 

taqsimlanishiga  ta’sirini  yo’qotish  uchun  zarur.  Shunt  temperatura  kengayish 

koeffitsiyenti juda kichik bo’lgan mahsus qotishma – manganindan tayyorlanadi.