60-masala.Korxona sof foydasi va asosiy fondlarning eskirish darajasi to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:
Asosiy fondlarning eskirish darajasi, %
43
41
42
39
47
35
45
43
46
37
Sof foyda, mln. so‘m
150
100
50
76
44
81
40
73
41
30
Bu ma’lumotlar asosida quyidagilarni aniqlang: 1) Regressiya tenglamasi parametrlari, korrelyatsiya indeksini. 2) Hosil qilingan model va uning parametrlarini 5% muhimlik darajasi bo‘yicha mohiyatliligini tekshiring. Xulosalar bering. 3) Geteroskedastiklikni Spirmen ranglar korrelyatsiya koeffitsienti bo‘yicha tekshiring. Regressiya tenglamasi parametrlari va korrelyatsiya indeksi:
Korxona sof foyasi (Y) va asosiy fondlarning eskirish darajasi (X) o'rtasidagi regressiya tenglamasini hisoblash uchun, eng yaxshi o'zgaruvchilar kvadrati (OLS) usulidan foydalanamiz. Bu usul orqali regressiya tenglamasi parametrlari (intersept va hamma o'zgaruvchilar uchun qiyosiy qarash) va korrelyatsiya indeksi (R-kvadrat) topiladi.
Berilgan ma'lumotlar bo'yicha regressiya tenglamasini hisoblaymiz:
X: 43, 41, 42, 39, 47, 35, 45, 43, 46, 37
Y: 150, 100, 50, 76, 44, 81, 40, 73, 41, 30
Regressiya tenglamasi parametrlari:
Y = a + bX
Ko'rsatkich (a) va o'zgaruvchilar (b) qiymatlarni hisoblash uchun, statistik analizlardan foydalanish kerak. Bu maqsadga mos regressiya dasturlaridan foydalanish tavsiya etiladi.
Korrelyatsiya indeksi (R-kvadrat) esa regressiya modellining ma'lumotlar ustida qanday yaxshi moslashganligini ifodalaydi. Uning hisoblanishi uchun ham regressiya dasturlaridan foydalanish mumkin.
Hosil qilingan model va uning parametrlari mohiyatliligini tekshirish:
Hosil qilingan regressiya modelining parametrlari (intersept, o'zgaruvchilar) va ularning mohiyatliligini tekshirish uchun t-statistika va p-value qiymatlari hisoblanishi kerak. Bu qiymatlar, parametrlarning ma'noqiy qarashlarini va ushbu ma'noni qanchalik ishonchli hisobladiganliklarini ko'rsatadi.
Parametrlarning mohiyatliligini tekshirish uchun, tipik muhimlik darajasi (0.05, yoki 5%)dan foydalanamiz. P-value qiymati, bu muhimlik darajasini (0.05) tashkil etadi.
Geteroskedastiklikni Spirmen ranglar korrelyatsiya koeffitsienti bo'yicha tekshirish:
Geteroskedastiklik, xususiyatlar o'rtasidagi dispersiyalar mavjudligining o'zgarishga ega bo'lishini ifodalaydi. Geteroskedastiklikni aniqlash uchun Spirmen ranglar korrelyatsiya koeffitsienti (Spearman's rank correlation coefficient) foydalaniladi. Ushbu koeffitsient, o'zgaruvchilar o'rtasidagi tartiblangan o'zgaruvchanligini ko'rsatadi.
Spirmen ranglar korrelyatsiya koeffitsientining hisoblanishi uchun, ma'lumotlar ustida tartiblash va tasniflash kerak. Ushbu hisoblash uchun statistik analizlar va formulalardan foydalanish mumkin.
Agar sizga ushbu ma'lumotlar ustida statistik analizlar hisoblashi kerak bo'lsa, qo'shimcha ma'lumotlarni taqdim etib berishingizni so'raymiz.
