1. 1-§. Oqıwshılardıń bilim, kónlikpe hám ilmiy tájriybelerin bahalaw pedagogikalıq -metodikalıq mashqala retinde

3. 2-§. Oqıp túsiniw mamanlıǵın bahalawda paydalaniletuǵın tapsırmalardı tájiriybe-sınaqtan ótkeriw hám nátiyjeleri analizi... .... .... .... .... .... .... .... ....91
Úshinshi bap boyınsha juwmaqlar ………………………….... 97
Ulıwma juwmaq... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ....102
Paydalanılǵan ádebiyatlar dizimi……………………….. .... .... .... .... .... ...110


KIRISIw.
Jáhánde til oqıtıw jáne onı bahalawda bir qatar jetiskenliklerge erisilgen. XX ásirdiń ortalarınan baslap adamlar ortasındaǵı baylanıs quralı bolǵan tildi oqıtıw hám onı bahalawǵa óz aldına itibar berilgen. Sebebi baylanıs ilmiy jumısları: túsiniw hám ańlatıw jámiyetti háreketke keltiretuǵın, baylanıstiń maqsetliligin támiyinleytuǵın faktor retinde qaralagan. Atap aytqanda, Ullı Britaniyada IELTS, Amerika Qospa Shtatlarında TOEFL hám Evropada CEFR sıyaqlı test sistemaları anglichan tili hám basqa roman -german tillerin ekinshi til retinde bahalawǵa xızmet qılsa, Amerika Qospa Shtatlarında SAT, Ullı Britaniyada GCSE, A-lavel, Rossiya Federasiyasida YeGE sıyaqlı bahalaw sistemaları bolsa ana tilinen sóylew ilmiy tájriybelerdi bahalawǵa xızmet etiledi. Usı bahalaw sistemalarında ámeliy kónlikpelerdi, sóylew ilmiy tájriybelerdi tekseriwge pát berilgenin kóriwimiz múmkin. Ulıwma, rawajlanǵan mámleketlerde sóylew kónlikpelerdi rawajlandırıwǵa qaratılǵan oqıtıw sisteması jolǵa qoyılǵan hám sóylew ilmiy tájriybelerdi bahalawdıń teoriyalıq tiykarları islep shıǵılǵan hám de til kónlikpelerin bahalaytuǵın kóplegen bahalaw orayları xızmet kórsetip atır. Bunıń nátiyjesinde jámiyette rawajlanıw jáne de jedelleskenin guwası bolıp atırmız.
Ózbekstanda da keyingi jıllarda ana tilin oqıtıwda ámeliy kónlikpelerdi rawajlandırıwǵa itibar qaratılıp atır. Bunı Mámleket tálim standartları hám jańa islep shıǵılıp atırǵan Milliy oqıw baǵdarlamasında óz ornın tawıp atırǵanlıǵınan da kóriwimiz múmkin. Biraq ámeldegi summativ bahalawda ekilemshi kónlikpelerdi tekseriwge pát berilip atırǵanı, sóylew ilmiy tájriybelerdi bahalawǵa jetkiliklishe itibar qaratılmay atırǵanlıǵı ana tili táliminde bahalaw mazmunı, formatı hám kriteryaları maydanınan sheshimin kútip atırǵan bir qansha máseleler bar ekenligin kórsetedi. Sonlıqtan alıp qaraǵanda ana tilinen sóylew ilmiy tájriybelerdi bahalawdıń ilimiy-metodikalıq tiykarların islep shıǵıw aktual másele bolıp esaplanadı.
Izertlew Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2019 jıl 21 oktyabr kúni zárúrli bolǵan “Ózbek tiliniń mámleket tili retindegi orını hám poziciyayini tupten asırıw ilajları tuwrısında”gi PF-5850-san Pármanı, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń “2017-2021-jıllarda Ózbekstan Respublikasın rawajlandırıwdıń besew ústin turatuǵın baǵdarı boyınsha Háreketler strategiyasın “Ílım, bilim hám cifrlı ekonomikanı rawajlandırıw jılı”da ámelge asırıwǵa tiyisli mámleket programması tuwrısında”gi 2020 jıl 2 mart daǵı PF-5953-san Pármanı hám Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń “Mámleketimizde ózbek tilin jáne de rawajlandırıw hám til siyostini jetilistiriw ilajları tuwrısında”gi 2020 jıl 20 oktyabr degi PF-6084-sanlı Pármanında belgilengen ilajlar, sonıń menen birge, tálim sapasın xalıq aralıq standartlar tiykarında bahalaw, sol arqalı dúnyanıń basqa mámleketi menen salıstırma analizlerdi aparıw maqsetinde qabıl etilgen Ózbekstan Respublikası Ministrler Mákemesiniń “Xalıq tálimi sistemasında tálim sapasın bahalaw salasındaǵı xalıq aralıq izertlewlerdi shólkemlestiriw ilajları tuwrısında”gi sheshimi atqarılıwın támiyinlewge hám de usı iskerlikke tiyisli basqa normativ-huqıqıy hújjetlerde belgilengen wazıypalardı ámelge asırıwǵa bul dissertatsiya jumısı arnawlı bir dárejede xızmet etedi.
Temanıń respublikada alıp barılıp atırǵan ilimiy izertlewlerdiń ústin turatuǵın baǵdarlarına sáykesligi. Dissertatsiya izertlewi respublika pán hám texnologiyalar rawajlanıwınıń I. «Informaciyalasqan jámiyet hám demokratiyalıq mámleketti social, huqıqıy, ekonomikalıq, materiallıq, ruwxıy -bilimlendiriw rawajlandırıwda, innovciyalıq ideyalar sistemasın qáliplestiriw hám olardı ámelge asırıw jolları» ústin turatuǵın baǵdarına muwapıq orınlanǵan.