1 8-Biologiya (23-25-mavzular)

---

1
8-Biologiya (23-25-mavzular) 
1. Nafas olish organlari va ularga mos keladigan 
tuzilish belgilarini juftlab yozing: a)hiqildoq, b)burun 
bo‘shlig‘i, d)o‘pkalar, e)kekirdak, f)bronxlar, h)bo‘g’iz 
1)ichki devorida tog'aylar o‘rtasida ovoz paylari 
joylashgan, 2)ikki qavat plevra bilan qoplangan, 
3)suyak va tog‘ay to'siq bilan ikkiga ajralgan, 4)unga 
burun bo‘shlig‘i, halqum va tomoq yo‘li ochiladi, 5)juda 
ko‘p naychalarga shoxlanadi, 6)oldingi devoir yarim 
halqa tog‘aydan, orqa devori yumshoq to‘qimadan 
iborat. 
A) a-4; b-3; h-1; f-5; e-6; d-2;

B) a-1; e-6; h-4; f-5; b-3; d-2;
 
C) a-1; b-3; h-4; f-2; e-6; d-5;

D) a-1; e-3; h-4; d-2; b-6; f-5;
 
2. Nafas olish organlari va ularga mos tushunchalarni 
juftlab yozing: a)o'pkalar umumiy yuzasi, b)har bir 
o‘pkadagi alveolalar soni, d)bronxlar, e)bronx 
naychalari, f)alveolalar; 1)300-350 mln., 2)uchi alveola 
bilan tugaydi, 3)100m2, 4)yupqa devorli mayda 
xaltachalar, 5)o‘pkada naychalarni hosil qiladi. 
A) b-3; e-2; d-5; f-4; a-1;

B) b-1; e-5; d-2; f-4; a-3;
 
C) a-1; e-5; d-2; f-4; b-3;

D) a-3; e-2; d-5; f-4; b-1;
 
3. Nafas chiqarilgandagi havo tarkibidagi gazlar 
miqdorini aniqlang. 
A) 4%-O2; 16.3 %-CO2; 79.7 %-N2

B) 4%-CO2; 16.3 %-O2; 79.7 %-N2
 
C) 4%-O2; 16.3 %-N2; 79.7 %-CO2

D) 4%-CO2; 16.3 %-O2; 80 %-N2
 
4. O'pka alveolalariga xos xususiyatni aniqlang. 
1)nafas olish va chiqarish xususiyatiga ega, 2)faqat 
nafas olish, 3)faqat nafas chiqarish, 4)devori bir qavat 
epiteliydan borat, 5)devori bir qavat biriktiruvchi 
to'qimadan iborat, 6)atrofi mayda kapilyarlar bilan 
o'ralgan 
A) 1,2,3 B) 1,4,6 C) 2,4,6 D) 1,3,5
 
5. Bir minutda 20-22 marta nafas olinganda o’pkaning 
minutlik ventilyatsiyasi qanchaga teng bo’ladi? (tinch 
holatda) 
A) 11-12 l B) 9-10 l C)10-11 l D)3,5-4,5 l 
6. Qonda karbonad angidrid miqdori ko’paysa, u 
qayerdagi nafas markazini qo’zg’atadi? 
A) uzunchoq miyada B) orqa miyada
C) bosh miya katta yarim sharlari po’stlog’ida
D) miya ko’prigida 
7. Nafas olish organlarining yuqumli kasalligini 
belgilang 
A) OITS B) faningit C) sil D) zotiljam 
8. Nafas olish sistemasini qismlarga ajrating.
I-havo o‘tkazuvchi yo’llar II-gaz almashinuv organi. 
1.burun bo’shlig’i. 2.halqum. 3.o’pka 4.hiqildoq
5.ovoz paylari 6.kekirdak 7.bronx. 8.alveola. 
A) I-1,2,4,6,7 II-3,8 B) I-1,2,4,6,7 II-3
C) I-1,2,4,6,7.8 II-3 D) I-1,2,4,6,8 II-3,7 
9. Ovoz qayerda ma’noli nutqqa aylanadi?
1.lab 2.burun bo’shliqlari 3.og’iz. 4.hiqildoq
5.burun bo’shlig’i. 6.til 
A) 4,2,3 B) 3,4,5 C) 1,2,6 D) 1,2,4 
10.Qaysi muskullar faoliyati natijasida qovurg’alar 
ko’tariladi? 
A) Tashqi qovurg’alararo va ko’krak diafragmasi 
muskullari bo’shashishi hisobiga 
B) Tashqi qovurg’alararo va ko’krak diafragmasi 
muskullari qisqarishi hisobiga 
C) Ichki qovurg’alararo va ko’krak diafragmasi 
muskullari qisqarishi hisobiga 
D) Ichki qovurg’alararo va qorin muskullari 
qisqarishi hisobiga 
11.Qaysi vaqtda ko’krak qafasida havo bosimi 
kamayadi? 1.ko’krak qafasi kengayganda 2.ko’krak 
qafasi torayganda 3.tashqi qovurg’alararo muskul 
qisqarganda. 4.ko’krak diafragmasi muskuli 
bo’shashganda 5.ichki qovurg’alararo muskul 
bo’shashsa.6.ko’krak qafasida bosim o’zgarmaydi.
7.ko’krak diafragmasi muskuli qisqarganda
8.qovurg’alar pastga tushsa 9.qovurg’alar 
ko’tarilganda 
A) 1,2,4 B) 1.5.7 C) 6 D) 1,9,3,7 
12.Qaysi vaqtda alveolalardagi bosim pasayadi? 
1.o’pka kengayganda 2.ko’krak qafasi torayganda
3.tashqi qovurg’alararo muskul qisqarganda.
4.ko’krak diafragmasi muskuli bo’shashganda
5.ichki qovurg’alararo muskul bo’shashsa . 6.ko’krak 
diafragmasi muskuli qisqarganda 7.qovurg’alar 
pastga tushsa 8.qovurg’alar ko’tarilganda 
A) 1,2,4 B) 1,5,7 C) 6,1,3,8 D) 1,8,3,7 
13.Diafragma pardasi qorin bo’shlig’iga osilib tushsa 
qaysi jarayon sodir bo’ladi? 
A) nafas olish B) nafas chiqarish 
C) nafas oish va chiqarish
D) tashqi qovurg’alararo muskul qisqarishi. 
14.Nafas olish harakatlaridagi qaysi jarayonlar 
birgalikda sodir bo’ladi? 
1.qovurg’alarning pastga tortilishi bilan diafragma 
pardasining qorin bo’shlig’iga osilib tushishi 2.ko’krak 
qafasi hajmi kichrayishi bilan ko’krak qafasidagi 
bosimning atmosfera bosimidan yuqori bo’lib qolishi. 
3.ichki qovurg’alararo muskullar qisqarishi bilan 
ko’krak diafragmasi muskulining qisqarishi. 
4.ko’krak qafasi kengayishi bilan undagi bosimning 
pasayishi 5.o’pkalar kengayishi bilan alveolardagi 
bosimning ko’tarilishi. 
A) 1,2,3 B) 2,3,4 C)1,2,4 D) 3,4,5 
15. Is gazidan zaharlanish belgilarini aniqlang.
BioCHemist

---

2
1.bosh og’rishi 2. Ko’ngil aynish 3.ko’z qorachig’I 
kengayishi. 4.kislorod tanqisligining vujudga kelishi
5.organ va to’qimalar faoliyatining buzilishi. 
6.hushidan ketish yoki nobud bo’lishi. 7.bosh 
aylanishi 
A) 1,2,4,5,6 B) 1,2,3,4,5,6,7 C) 2,4,6,7 D) 1,6,2,4 
16. Nafas olish kasalliklarini virusli (a), bakteriyali 
(b), yallig’lanish (c), allergik (d) turlarga ajrating. 
1.gripp. 2.eshakyemi 3.rinit 4.o’pka sili 5.astma
A) a-1, b-4, c-3,5 d-2 B) a-1, b-4, c-3, d-2,5 
C) a-4, b-1, c-3,5 d-2 D) a-1 , b-4,5, c-3 d-2
17. O’pka sili kasalligiga xos belgilar qanday bo’ladi? 
1.harorat ko’tariladi. 2.Yo’talganda balg’amda virus 
bo’ladi. 3.qo’ltiq ostidagi limfa bezi kattalashadi.
4.burun orqali nafas olish qiyinlashadi, 5.bo’ynidagi 
limfa bezlari kattalashadi. 6.hidli moddalar ta’sirida 
paydo bo’ladi. 7. Tomchi infeksiyasi hisoblanadi.
8.Tayoqchasimon bakteriyalar qo’zg’atadi. 9.mikrobi 
havoda, bemor sochiq , idish, kiyim va bemor 
buyumlaridan yuqishi mumkin. 
A) 3,5,8,9,1 B) 3,5,7,9 C) 9,8,5,3 D) 1,7,4,6 
18. Aksirishda nerv impulslari o’tadigan organlarni 
tartib bilan joylashtiring. 
a.nafas olish markazi. b.nafas chiqarish muskullari . 
d.retseptorlar. e.harakatlantiruvchi nervlar . 
f.sezuvchi nervlar. g.kuchli nafas chiqarish. 
A) d-f-a-e-b-g
B) d-f-e-a-b-g
C) g-b-e-a-f-d
D) d-f-a-e-g-d 
19. Sun’iy nafas oldirishdagi tadbirlarni tartib bilan 
terilgan javobni toping. 
1.issiq choy berilib, shifoxonaga jo’natiladi. 2.og’izni 
ochib orqasiga qo’l bilan uriladi. 3. Og’zi yoki burni 
orqali puflanadi. 4.bemorni oyoq soni ustiga qorni 
bilan yotqiziladi. 5.orqasiga yotqiziladi. 6.nafas 
yo’llaridan suv chiqariladi. 7.ko’z qorachig’i torayib, 
yuziga qizillik yugurishi bemorni o’ziga kelganligini 
bildiradi. 
A)1-2-6-5-3-7-4 B)4-2-6-3-5-7-1
C)4-2-5-6-3-7-1 D)4-2-6-5-3-7-1
20. Quyidagi belgilarni kasalliklarga moslab juftlang. 
I.rinit II.gripp III.o’pka sili IV.allergiya 
1.har xil hidli moddalar ta’sirida paydo bo’ladi.
2.bemor burnidan suv oqadi, burundan nafas olish 
qiyinlashadi. 3.uning mikroblari nam, quyosh nuri 
tushmaydigan joylarda uzoq vaqt hayotchanligini 
saqlaydi. 4.ayrim ovqatlar ta’sirida paydo bo’lishi 
mumkin. 5.qo’zg’atuvchisi bemor balg’ami va 
tupugida ko’p bo’ladi. 6. Qo’zg’atuvchisi bemor so’lagi 
va balg’amida ko’p bo’ladi.7.tez-tez aksa uradi. 
A) I-2;II-5; III-3;IV-1 B) I-2,7;II-3; III-5,6; IV-1,4 
C) I-7;II-5; III- 6;IV-1,4,3 D) I-2,7; II-5; III-3,6;IV-1,4 
21. Noto’g’ri fikr(lar) nechta? 
1.Allergik kasalliklarni oldini olish uchun allergiya 
paydo qiluvchi moddalarning organizmga tushishiga 
yo’l qo’ymaslik kerak. 2.Yaxshi ovqatlanmaslik 
organizm immun sistemasi ishini pasaytiradi. 
3.Yo’talish- nafas yo’lining yuqori qismlari- hiqildoq , 
kekirdak, bronxlardagi retseptorlarda paydo 
bo’ladigan qo’zg’alishlar bilan bog’liq. 4.Tamaki 
tarkibidagi moddalar saraton kasalligini paydo qilishi 
aniqlangan.5.O’pkalar biriktiruvchi va epiteliy 
to’qimalaridan iborat 2 qavat plevra bilan qoplangan. 
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 
22. Quyidagi tengsizliklarga mos keluvchi javoblarni
ularga juftlang.
I. CO2 O2II. O2 CO2 1.Burun bo’shlig’iga
kirayotgan havo tarkibi 2.o’pka arteriyasi.
3.yurakning chap bo’lmasiga quyilayotgan qon tarkibi.
4.uch boshli muskuldan qon olib ketayotgan tomirda
5.o’pka venasi 6.o’ng qorinchaga quyilayotgan qon
A) I-2,4,6 II-1,3,5 B) I-2,4,5 II-1,3,6
C) II-2,4,6 I-1,3,5 D) I-2,3,6 II-1,4,5
23. Qaysi a’zoning oldingi devori yarim halqa
tog’aydan, orqa devori qizilo’ngachga yopishib
turadigan yumshoq to’qimadan iborat?
A)kekirdak B) bronxlar C) hiqildoq D) diafragma
24. Tamaki tutuni tarkibida qaysi moddalar bor?
1.CO 2.CO2. 3.nikotin. 4.sinil 5.ammiak 6.sionid
kislota 7.benzopiren. 8.qurum 9.benzol
A)1,2,3,4,5 B) 1,2,4,6,8,9 C) 1,3,4,6,7,8 D) 1,3,4,6,7
25. Plevraning sirtqi qavati (I) va ichki pardasi (II)
nima funksiya bajaradi?
A) I-O’pkani o’rab turadi II-ko’krak qafasi ichki
devorini ichki tomondan o’rab oladi
B) I- ko’krak qafasi devorini ichki tomondan o’rab
oladi II-O’pkani o’rab turadi
C) I-O’pkani o’rab turadi II-ko’krak qafasi tashqi
devorini ichki tomondan o’rab oladi
D)I-ko’krak qafasi devoir tashqi tomondan o’rab oladi 
II-O’pkani o’rab turadi
26. Qaysi kasallikni bakteriyalar (a), viruslar (b)
keltirib chiqaradi?
1.gripp. 2.eshakyemi 3.rinit 4.o’pka sili 5.astma
A) a-4, b-1 B) a-1, b-4 C) a-3, b-1 D) a-1 , b-5
27. Odam tinch turganda 1 minut davomida 8-9 litr
havo oladi. 7 soatda o’pkasiga qancha havo kiradi?
A) 3360 l-3380 l B) 3300 l-3380 l
C) 3060 l-3080 l D)4360 l-4200 l
28. Yo'talish nafas yo'lining qaysi organlarida paydo 
boladigan qo‘zg‘alishlar bilan bogliq
A)hiqildoq, kekirdak, bronxlar
B) kekirdak,bronxlar,o’pka
C) kekirdak,o’pka D)kekirdak, bronxlar, alveola
29. Bir kecha-kunduzda o‘pka orqali qancha litr qon
o'tadi.
A) 1600 B) 17000 C) 1800 D)1700
30. Nafas chiqarish vaqtida qaysi muskullarning
bo’shashishi vujudga keladi
1.tashqi qovurg’alararo 2.ichki qovurg’alararo 3.qorin
4.diafragma 5.bo’yin
A) 1,4
B) 1
C) 2
D)1,5

BioCHemist