1-амалий машғулот

---

1-амалий машғулот. Корхона фаолиятига таъсир қилувчи ички ва ташқи 

муҳит омилларини ўрганинг ва бир – бирига боғлиқлигини тахлил қилинг. 

 

Korxona faoliyatiga ta’sir qiluvchi omillar 

• Ichki           muhit 

• Korxona faoliyati 

• Tashqi muhit 

Bugungi kunda korxona faoliyatining pirovard natijalari ko’p jihatdan uni o’rab 

turgan tashqi muhitga va ichki shart-sharoitlariga bog’liq. Bozor munosabatlari o’z  

-  o’zidan  ishlab  chiqarishga  raxbarlik  qilishni  ta’minlamaydi,  mehnatni  normal 

tashkil qilmaydi, foydani ta’minlab bermaydi.  

Korxona faoliyatiga ichki va tashqi muhitlar tahsir ko’rsatadi. Ichki muxit 

- bu odamlar, ishlab chiqarish vositalari, axborot va pul  mablag’i. Ularning 

birgaliqdagi harakati natijasida tayyor mahsulot (ish, xizmat) ishlab chiqariladi. 

Korxona  tayyor  mahsulot  (ish,  xizmat)larni  sotishda,  moddiy,  moliyaviy  va 

mehnat  resurslarini  jalb  etishda  va  hokazolarda  tashqi  muhit  bilan  aloqada 

bo’ladi va unga tahsir ko’rsatadi. 

Tashqi  muhit  -  bu  tayyor  mahsulot  (ish,  xizmat)lar  istehmolchilari, 

ishlab chiqarish  vositalarini  yetkazib beruvchilar,  banklar  va boshqa moliyaviy 

tashkilotlar, davlat organlari va korxona atrofida yashovchi ishchi kuchi. 

Korxonada moddiy omillar birikib, mehnat jarayoni yuz beradi, jamiyatning 

talab  ehtiyojini  qondirishga  qaratilgan  moddiy  mahsulot  (ish,  xizmat)lar  ishlab 

chiqariladi. 

Bozor  munosabatlari  raxbardan  bilim  va  mahorat  talab  etadi.  Albatta,  bunday 

sharoitda raxbar ichki va tashqi muhitni yaxshilab o’rganib, tahlil qilib korxonaning 

bosh maqsadini va yo’nalishini belgilaydi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Korxona ichki muhitining barcha omillari o’zaro bir-biriga bog’liq.  

 

TASHQI MUHITNI TAHLIL QILISH 

Bu taxlilni 3 guruh boýicha izlanish deb faraz qilish mumkin: 

   Iqtisodiy  

   Siyosiy  

Korxona faoliyatini belgilovchi ichki shart-

sharoitlar 

Texnikaviy 

shart-

sharoitlar; 

korxonaning 

Iqtisodiy 

sharoitlar 

Tashkiliy 

shart-

sharoitlar 

Ijtimoiy- 

psixologik 

sharoitlar 

---

   Ijtimoiy 

Birinchi guruh – firmaga bir necha tashqi muhit sohalarini  ta`sirini o’z ichiga 

oladi: iqtisodiy muhitni umumiy holati, bozor, iste`molchilar, raqobat. Ishchi kuchi 

omili tashqi iqtisodiy sharoitning asosi deb hisoblanib tashkilot strategiyasiga ta`sir  

ko’rsatadi. 

 Ikkinchi guruh – siyosiy omillarni hisoblash va taxlil qilish samarali strategik 

rejalashtirishning muhim sharti hisoblanadi. Bu mohiyati bo’yicha davlat va biznes 

orasidagi munosabatdir. Bular davlat katta va kichik biznesga qonunlar, kodekslar, 

qarorlar chiqarish orqali ta`sir ko’rsatishi bilan namoyon bo’ladi. 

 Siyosiy  omillar  qatorida  tashkilot  faoliyatiga  xalqaro  omillar  ham  ta`sir 

ko’rsatadi.  Ayniqsa  bu  transmilliy  kompaniyasi  bo’lsa,  kompaniya  raxbariyati 

tabiiyki  ushbu  katta  muhitga  ahamiyat  beradi.  Ishtirokchilari  orasida  O’zbekiston 

Respublikasidan tashqarida bo’lgan huquqiy shaxslarga ega bo’lgan moliya-sanoat 

guruhlari transmilliy kompaniya hisoblanadi. 

 Uchinchi guruh – ijtimoiy yoki ijtimoiy ahloq omilidir. Firmaning menejeri 

ularni  ijobiy  ta`sirini  hisobga  olishi  va  ishlata  olishi  yoki  ularni  salbiy  ta`sirini 

zararsizlantira olishi ahloqiy muhim masala hisoblanadi. 

 Tashqi muhit omillari: