1-Amaliy ish Minerallarning kimyoviy tarkibini hisoblash

1-Amaliy ish
Minerallarning kimyoviy tarkibini hisoblash.

Amaliy ishning maqsadi: kimyoviy tarkibi bo’yicha minerallarning formulasini hisoblashni o’rganish.

Minerallar - bu shartli birikmalardir. Mineral formulalarini izomorf aralashmalar bilan ifodalash mumkin. Masalan, sfaleritni - (Zn, Fe)S, ikki mineral ZnS va FeS aralashmasi deb qarash mumkin. Mineraldagi minallar miqdori molekular yoki foizlarda beriladi.
Ko`p hollarda berilgan minerallarning nazariy formulasiga qarab uning tarkibiy qismidagi elementlar miqdorini hisoblash zarurati tug`iladi. Masalan, yuqorida keltirilgan albit minerali Na (Al Si₃ O₈ ) berilgan bo`lsa, u holda natriy va boshqa elementlarning atom og`irligi olinadi va ular yig`indisidan proporsiya tuzilib, har bir elementning molekular foiz miqdori keltirib chiqariladi:

Na - 22,98

Al - 26,98
Si - 28,O8 x 3=84,24
O - 15,99x8=127,92
Σ=262,12
Na uchun 262,12 - 1OO%
22,98 - x
x= 22,98·1OO =8,76% Na - 8,76 %
262,12
Al uchun 262,12 - 1OO %
26,98 - x
x= 22.98·1OO=1O.29%
262,12 Al - 1O,29 %

Si uchun 262,12 - 1OO %
84,24 - x
x= 84,24·1OO =32,13
262,12 Si - 32,13 %
O uchun 262,12 - 1OO %
127,92 - x
x= 127,92·1OO = 48,8%
262,12 O - 48,8 %
Shunday qilib, albit Na (Al Si₃ O₈ ) minerallarning nazariy kimyoviy tarkibini keltirib chiqarildi. Unga ko’ra albit tarkibida Na - 8,76 %ni, Al - 1O,29 % ni, Si - 32,13 % ni va O - 48,8 % ni tashkil etib, ularning umumiy yig’indisi 99,98 %, qolgan O,O2% boshqa elementlarni tashkil etadi.
Topshiriq – Talabalalar Mendelleyev kimyoviy jadvalidan foydalanib minerallarning kimyoviy formulasini hisoblab berish.
Buning uchun: