1-amaliy yonginni o’chirish taktikasi. Yong’inga qarshi suv ta’minoti

U t u ch i r i sh n i n g t a sh k i v o d o p r o v o d s i s t e m a s i. Ishlab chikarish korxonasi xududida, xom ashYo va tayYor maxsulot omborlari Yonginni uchirish maksadda doimo kerakli bosim ostida etarli mikdorda suv bilan ta’minlanishi kerak. Bu maksadda korxona xududida ut uchirish grantlari bilan ta’minlangan vodoprovod sistemasi utkaziladi. Paxta tolasi omborlarini tashki tomonidan uchirish uchun muljallangan gidrantlar orkali yuboriladigan suv, kichik omborlar uchun - 10 l/s; urta va katta omborlar uchun - 20 l/s va bulardan tashkari omborlar uchun - 30 l/s mikdorida xisoblanadi.Texnik- iktisodiy samaradorligi buyicha ut uchirish vodoprovodlari ikki xil - past va yukori bosimli buladi. Tukimachilik korxonalarida ishlab chikarish va xujalik-maishiy vodoprovod bilan umumlashtirilgan past bosimli vodoprovod xamda yukori bosimli vodoprovod urnatilgan.Past bosimli vodoprovod sistemasida, suv bosimi ichak uchidan ya’ni stvoldan chikaYotgan suv okimi 10 m yukorigacha kutarila olishi kerak. Bunday vodoprovodda Yongin paytida suv bosimini oshirish uchun motopompa Yoki avtonasos ishlatiladi Yuqori bosimli vodoprovod sistemasida esa suv bosimi stsionar nasoslar orkali xosil kilinadi. Nasoslar odatda ikkitadan urnatiladi, biri ish nasosi, ikkinchisi zaxira nasosi. Bunda yana elektr nasoslaridan tashkari ish unumdorligi 1200 l/min bulgan statsionar suvnasoslar xam nazarda tutilishi kerak. Bu nasoslar Yoki motopompa fakatgina Yongin paytida ishlatiladi. Boshka paytda past bosimli vodoprovod sistemasidek ishlay beradi. Bu yukori bosimli vodoprovodda suv bosimi ob’ektdagi eng yukori binodan 10 metr balandlikka uzluksiz suv okimini uzatib bera olishi kerak. Shu bilan birga berilaYotgan suv sprisk diametri 19 mm, ichakning uzunligi 100 m gacha, suv okimining sarfi 5 l/s bulgandagi xolat xisoblanadi.
Shu shartlarda gidrantlardagi (36-rasm) kerakli suv bosimi (m) kuyidagi formula buyicha xisoblanadi:
h_gidr=h_spr+H_shl+H+t (9.2)

Bu erda: h_gidr - spriskdagi bosim, m;

h_shl - shlangdagi suv bosimining kamayishi, m;
N - gidrant va stendrdagi suv bosimining kamayishi, m;
t - korxona binosining eng baland nuktasining balandligi, m.
Ut uchirish maksadida kullaniladigan vodoprovod sistemasi boshi berk Yoki xalkali bulishi mumkin. Korxona xududining xoxlagan eriga suvni olib borishda eng ishonchlisi xalkali sistemasidir.
YOngin paytida vodoprovoddan suvni olishda unga butun uzunligi buyicha gidrant urnatiladi. Gidrantlar odatda chorraxalarga yakin erlarga, binolarning kulaganda “bosib kolish” mintakasidan uzokrok yullar buylab, ularning chetidan 2,5 m dan uzok bulmagan masofada utkaziladi. Binolardan esa N/2+3m masofada utgani ma’kul (N-binoning balandligi, m). Ular odatda bir-biridan 100 m gacha bulgan masofada urnatiladi. Korxona xududining xar bimr nuktasi ikkita gidrantdan beriladigan suv bilan ta’minlanishi kerak. Bunda past bosimli vodoprovoddagi gidrantlarning ta’sir doirasi 150 m, yukori bosimli vodoprovoddagi gidrantlarning ta’sir doirasi 120 m kilib olinadi.
Gidrantlar ikki xil, ya’ni er osti va er usti gidrantlari bulishi mumkin. Rasmda kursatilgandek, er osti gidrantlari chuyan kopkok bilan Yopiladigan kuduklar ichiga urnatiladi. Bularni ishga tushirish biroz murakkabrok, korongida xamda er yuzi kor bilan koplagan vaktlarda topish kiyinrokdir; afzalligi esa kishda kuvurladagi suv muzlab kolmaydi.
Er usti gidrantlarida suv muzlab kolishi mumkin, lekin afzal tomoni Shundaki, ular xar doim yakkol kurinib turadi va tez ishga tushirib yuborish mumkin. Tukimachilik korxonalarida er osti gidrantlari kullaniladi.