1 Axborot manbalari va axborotga bulgan extiyoj Axborot savodxonligi Media savodxonlik soxasida ta’lim

Axborot savodxonligi
Axborot savodxonligi - karor kabul kilish va muammolarni taxdil kilish maksadida axborotni olish, tushunish, baxolash, moslash, generatsiya kilish, sakdash va namoyish kilish uchun kerak bulgan kompetensiyalar tuplamidir. Axborot borasida savodxon insonlar kuyidagi tayanch kunikmalarga ega buladilar: • tankidiy fikrlash, axborotni taxlil kila bilish va undan uz fikrini bayon etishda foydalanish, mustakil ta’lim olish kobiliyati, davlat faoliyati va jamiyatda kechayotgan demokratik jarayonlarda ishtirok etish, xabardor fukaro va uz kasbining ustasi bulishga tayyor bulish.
Axborot borasida savodxon insonlar odob-axlok koida va me’yorlariga tayangan xolda axborotni kanday tuplash, undan foydalanish, uni sintezlash va tashkil etishni yaxshi biladilar. Mazkur kompetensiyalar xar kanday ukuv jarayoni kontekstida, shu jumladan ta’lim va kasbiy muxitga yoki uz-uzini rivojlantirishga nisbatan tatbik kilinishi mumkin. Axborot savodxonligi uz ichiga kuyidagi kunikmalarni oladi: •Uz axborot extiyojlarini aniklash /anglash: Menga nima kerak? Kanday muammoni xal kilishga urinyapman? • Axborot manbalarini aniklash: Kaysi axborot manbalaridan foydalangan ma’kul: Internet ma’pumotlari, kitoblar yoki televideniedanmi? Birlamchi, ikkilamchi yoki uchlamchi manbalarning kaysi biridan foydalanish kerak? •Axborotni kidirish: Axborotni kaerdan izlagal ma’kul? Yordam uchun kimga murojaat kilish kerak? •Axborot sifatini taxlil kilish va uni baxolash: axborotning ishonchliligi va xakkoniyligini aniklash. •Axborotni tashkil etish, saklash yoki arxivlash: bir nechta axborot manbalaridan olingan axborotni kanday kilib samarali tashkil etish mumkin? • Axborotdan odob-axlok me’yorlariga rioya kilgan xolda samarali foydalanish: axborot yaratuvchilarining mualliflik xukuklari buzilmasligi uchun kanday xarakat kilish kerak? • Yangi bilimlarni yaratish va ular bilan almashinish: Axborotni kanday takdim etish mumkin?
Axborot borasida savodxon inson axborot izlash jarayonini uz vaktida tuxtatishni xam biladi. Mavjud barcha ma’lumotlarni tuplab bulmaydi. Axborot borasida savodxonlik yetarli darajada ma’lumot tuplangan va xali kayta ishlanmagan ma’lumot manbalari kup bulishiga karamasdan, olingan yangi ma’lumot uzlashtirilmaydigan, t$^yinish nuktasiga erishilgan paytni aniklash imkoniyatini beradi.