22 1 1 3 Ishlab chiqarish jarayoni qaysi elementlarni o'z ichiga oladi? Ishlab chiqarish jarayoni - bu kishilarni o’zlarining iste’moli uchun zarur bo’lgan moddiy va ma’naviy ne’matlarni yaratishga qaratilgan maqsadga muvofiq faoliyatidir. Moddiy va ma’naviy ne’matlar yaratish, turli xizmatlar ko’rsatish jarayoni kishilar iqtisodiy faoliyatining asosiy tomonidir.Mehnat predmetlari esa bevosita mehnat ta’sir qiladigan, ya’ni mahsulot tayyorlanadigan narsalardir (yer-suv, xom ashyo va boshqa turli materiallar). Mehnat predmetlari tabiatda tayyor holda uchrashi mumkin yoki oldingi davrdagi mehnat mahsuli, ya’ni xom ashyo bo’lishi mumkin. Mehnat qurollari va mehnat predmetlari birgalikda ishlab chiqarish vositalari deb yuritiladi.Mehnat vositalarini mehnat predmetlariga ta’sir etish xususiyatiga ko’ra bir nechta katta guruhlarga bo’lish mumkin.Birinchi guruhga mashinalar, mexanizmlar, stanoklar, uskunalar, turli xil apparatlar va boshqalardan iborat mehnat qurollarini kiritish mumkin. Ularning yordamida ishchi tabiat ashyolari va kuchlariga bevosita ta’sir qiladi va bu ashyolarni o’zining iste’moli uchun zarur bo’lgan shaklga keltiradi.Ikkinchi guruhga materiallarni saqlash uchun mo’ljallangan mehnat vositalari (sisternalar, turli xil bochkalar, quvurlar, omborlar va boshqalar) kiritiladi.Uchinchi guruhga ishlab chiqarish jarayonida bevosita qatnashmaydigan, lekin unga shart-sharoit yaratib beradigan mehnat vositalari kiradi. Lekin bu vositalarsiz ishlab chiqarish jarayonining amalga oshishi mumkin emas yoki to’la va samarali amalga oshmasligi mumkin. Bularga binolar, yo’llar va boshqalar misol bo’la oladi 23 2 3 3 Mehnat vositalari mehnat buyumlaridan nimasi bilan farq qiladi?Ishlab chiqarishda uzoq muddat davomida qatnashishida;o’z qiymatini tayyor mahsulotga qisman o’ykazishida;o’z tashqi ko’rinishini o’zgartirmasligida;Mehnat vositalari - ishlab chiqarishda mehnat predmetiga taʼsir koʻrsatishda inson foydalanadigan vositalar. Mehnat vositalariga ishlab chiqarish jarayoni uchun zarur boʻlgan hamma moddiy sharoitlar kiradi (mashina va uskunalar, asbob va moslamalar, korxona binosi, shu bino joylashgan yer, aloqa, yuk tashish vositalari va h. k.)
