1. Globallashuv sharoitida xalqaro savdoni tartibga solish Хalqaro savdoda davlatning roli

Reja:
1.Globallashuv sharoitida xalqaro savdoni tartibga solish
1. Хalqaro savdoda davlatning roli
2. Tashqi savdoni davlat tomonidan tartibga solishning tarifli usullari
3. Tarifning katta mamlakat iqtisodiyotiga ta’siri
4. Tarifli boshqaruvning afzallik va kamchiliklari
5. Tashqi savdoni tartibga solishning notarif usullari

Xalqaro iqtisodiy integratsiya mehnat taqsimoti asosida ma’ium bir davlatlar xo'jaliklarining birlashishi hamda o‘zaro aloqalarining samarali rivojlanishi oqibatida milliy iqtisodiyotlarga turli shakl va darajada ta’sir oikazishi mumkin. Xalqaro iqtisodiy intcyrnlNlyn xo'jalik numosabatlari baynalminallashuvining yangi va birga murakkab bosqichi bo‘lib, jahon iqtisodiyotining yuqori, samarali va kclajakka yo‘naltirilgan rivojlanish nuqtasi hisoblanadi. Bunda laqatgina milliy xo‘jaliklar birlashibgina qolmasdan, balki iqtisodiy muammolarning yechimi hamkorlikda hal etilishi ta'minlanadi. Shu oiinda aytish joizki, iqtisodiy integratsiya matnlakatlarni birgalikda faoliyat yuritishga yetaklovchi jarayon sifatida quyidagilarda namoyon boiadi: я turli mamlakatlaming milliy xo‘jaliklari o‘rtasidagi hamkorlik hamda ularning to‘liq yoki qisman umumiylashuvi; ■ mamlakatlar o‘rtasida tovar, xizmat, kapital va ishchi kuchi harakal idagi to‘siqlarning qisman yoki toiiq bartaraf etilishi; ■ yagona bozor yaratish maqsadida ma’lum bir davlatlar ho/orlarining bosqichma-bosqich birlashuvi; ■ turli tnamlakatlarga taalluqli boigan xo‘jalik subyektlari o'rtasidagi farqlarning birin-ketin bartaraf etilishi; ш har bir hamkor davlatda iqtisodiy faoliyat bilan shug'ul- ianuvchi diet el subyektlarining kamsitilishiga yoi qo‘ymaslik. Iqtisodiy integratsiya jarayonlari ikki tomonlama, bir nechta mamlakatlar va hududlararo boiishi mumkin. Hozirgi zamonda integratsion birlashmalarning asosiy masalalaridan biri ularning hududiy darajada rivojlanishini ta’minlash hisoblanadi.Bu masalaaa odatda davlatlararo boshqaruv tizimi joriy etilib, yakka umumiy mintaqaviy xo‘jalik majmui tashkil etiiadi. Hozirgi bosqichda xalqaro aloqalar tizimining barcha jabhalarida izchil o'zgarishlar 7sodir bo‘lmoqda. Uning aksariyati globallashuv jarayonlarining rivojlanishi bilan bog‘liqdir. В ay nalminallashuv jarayonlarining rivojlanish bosqichlari 1.1- rasmda aks ettirilgan. Globallashuv baynalmilallashuvning eng yuqori bosqichi bo‘lib, shu nuqtayi nazardan bu faqatgina inson va tovarlar harakatining kuchayishigina emas, balki ko‘p jihatdan bilimlar va ma’lumotlar almashuviga asoslanadi. Globallashuvga atroflicha ta’rif berilganda, aholining erkin migratsiyasi, tovar va xizmatlar, texnologiya va ma’lumotlarning milliy chegaralardan to'siqsiz erkin o‘tishi, xorijiy investitsiyalar hajmining kengayish!, hududiy va ixtisoslashgan bozorlarning o‘zaro integratsiyalashuvi, ekologik, demografik muammolarning umumbashariy masalaga aylanganligi tushuniladi. Aksariyat ekspertlar fikriga ko‘ra, hech bir jamiyatdagi ijti moiy, iqtisodiy, siyosiy, huquqiy va boshqa soha yoki harakatlami globallashuvdan tashqarida, atroflicha ko'rib chiqib boMmaydi. Yuqorida ta’kidlanganidek, jahon iqtisodiyotining globallashuv; jamiyat hayoti hamda faoliyatidagi turli soha va jabhalarni bir-biriga ta’sir etishi hamda bogMiq bo‘lib qolishining kuchayyotganini anglatadi.


Globallashuv - bu iqtisodiy-ijtimoiy rivojlanishdagi jamiyat taraqqiyotining murakkab bosqichi hisoblanadi. Globallashuv o‘zining boshlang‘ich bosqichidanoq barqaror rivojlanishga yangi tahdidlarni vujudga keltirdi. Ular bir qarashda G‘arbiy davlatlardan boshqa barcha mamlakatlarga taalluqli bo‘lib ko'rinadi, aslida bu chaqiriq yer yuzidagi aksariyat insoniyatga tegishli. Bu esa jahonda sodir bo‘layotgan barcha voqea-hodisalar hamda jahon tizimini barqarorlashtirish bo‘yicha olib borilayotgan harakatlarda hamma davlatlarning mas’uliyatini oshirishga da’vat etadi. Globallashuv jahon xo'jaligida barcha hudud va sohalarni o‘z ichiga qamrab olib, milliy xo‘jaliklar rivojlanishidagi tashqi va ichki omillar muvozanatini birinchisining foydasiga hal etadi. Bugungi kunda ishlab chiqarish omillariga, asosan texnologiya va kapitalga doimiy talab mavjudligidan kelib chiqqan holda, hech qanday mam- lakat o‘z milliy iqtisodining hajmi (yirik, o‘rta, kichik) va rivoj- Ianganlik darajasidan (rivojlangan, rivojlanayotgan yoki o‘tish davridagi) qat’i nazar o‘zini-o‘zi to'liq yoki yetarlicha ta’minlayoladi, deb ta'kidlab bo‘lmaydi. Jahon xobjaligi tizimidagi asosiy ishtirokchilarning xatti-harakati va olib borayotgan ijtimoiy- iqtisodiy siyosatini hisobga olmasdan, hech bir mamlakat o‘zining iqlisodiy rivojlanish strategiyasini maqsadli shakllantirib, samarali amalga oshira olmaydi.