1. İnformasiya təhlükəsizliyi anlayışı və əsasları

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

22.İnformasiya təhlükəsizliyi sahəsində etik və mənəviyyat problemləri 

Mənəvi-etik tədbirlər şəbəkə və informasiya texnologiyalarının yayılması və istifadəsi 

dövründə  ənənəvi  olaraq  yaranmış  və  ya  yaranmaqda  olan  davranış  normalarından 

ibarətdir. 

Mənəvi-etik  təsirlər  vasitəsilə  təhlükəsizliyin  təmin  edilməsi  istifadəçilər  və  xidməti 

personal,  eləcə  də  ziyankarlar  və  bədniyyətli  şəxslər  tərəfindən  ölkədə  və  cəmiyyətdə 

illərlə  formalaşmış  mənəvi-etik  normalara  riayət  olunmasının  təmin  edilməsini  nəzərdə 

tutur. 

Bu  normaların  yerinə  yetirilməsi  qanunvericilik  tədbirlərindən  fərqli  olaraq  məcburi 

deyildir,  lakin  bu  normaların  pozulması  nüfuzun,  hörmətin,  etibarın  və  s.  itirilməsinə 

gətirib çıxarır. 

Daha  ciddi  rejimli  təşkilatlarda  zərurət  yarandıqda  qorunan  informasiyanın 

saxlanılması, emalı və ötürülməsi üzrə müəyyən edilmiş qaydalara istifadəçilər və xidməti 

personal  tərəfindən  riayət  olunmasını  təmin  etmək  məqsədilə  məcburi  tədbirlər  sistemi 

(bu, informasiya təhlükəsizliyi siyasətinin tərkibinə də daxil edilə bilər) işlənib hazırlanır 

və  tətbiq  edilir.  Burada  istifadəçilərin  və  xidməti  per-sonalın  icazəsiz  və  qeyri-qanuni 

hərəkətlərinə görə maddi, inzibati və cinayət məsuliyyətinə cəlb olunması nəzərdə tutula 

bilər. 

Qanunvericilik tədbirləri məhdud girişli informasiyanın istifadəsi, emalı, saxlanması və 

ötürülməsi  qaydalarını  ni-zamlayan,  eləcə  də  bu  qaydalar  pozulduqda  məsuliyyət 

tədbirlərini nəzərdə tutan hüquqi aktlarla müəyyən edilir. 

Qanunvericilik  tədbirləri  özündə  dövlət  orqanlarının,  təşkilatların,  əhalinin  (ayrı-ayrı 

şəxslərin)  həyat  və  fəaliy-yətinin  ayrı-ayrı  sahələrinə  münasibətdə  dövlət  tərəfindən 

müəyyən  olunmuş  və  təsdiq  edilmiş  ümumi  məcburi  davranış  qaydaları  və  normaları 

toplusunu, eləcə də bu normaların pozulduğu təqdirdə həyata keçirilən tədbirlər sistemini 

ehtiva edir. 

İnformasiyanın  qorunmasının  hüquqi  forması  dedikdə  dövlətin  konstitusiyasının  və 

qanunlarının  maddələrinin,  mülki  və  cinayət  məcəllələrinin  müddəalarının,  habelə  in-

formatika,  informasiya  münasibətləri  və  informasiyanın  qorunması  sahəsində  digər 

normativ- hüquqi sənədlərə əsaslanan qoruma mexanizmlərinin tətbiqi başa düşülür.