1. Ishlab chiqarish xarajatlarining mohiyati va turlari Korxona daromadlari va foydasi

Mehnatni tashkil etish va boshqarish darajasi. Mahsulot ishlab chiqarish yoki xizmat ko`rsatishning barcha bo`g`inlari va bosqichlari ishchi kuchi sarfi bilan bog`liq. Shuning uchun har bir ish o`rniga kasbiy bilim va mahorati etarli bo`lgan ishchilarning tanlanishi va ularning mehnat faoliyati uchun zarur bo`lgan shart-sharoitlarning yaratilishi juda muhim ahamiyatga ega.
Kasbiy bilimi va mahorati yuqori bo`lgan ishchi malakasiz va tajribasiz ishchiga nisbatan yuqoriroq unumdorlik bilan mehnat qiladi va, binobarin, ma`lum vaqt mobaynida korxonaga ko`proq daromad (foyda) keltiradi.
Ishchi qanchalik malakali bo`lmasin, uning mehnat faoliyati uchun zarur bo`lgan shart-sharoitlar yaratilmagan bo`lsa, u yo pastroq unumdorlik bilan ishlaydi, yoki umuman bekor turib qoladi. Masalan, qurilish ob`ektiga binolarni bo`yash uchun zarur bo`lgan buyoqlar o`z vaqtida va kerakli miqdorda etkazib berilmadi, deylik. U holda nima bo`lishini o`zingiz bir tasavvur qilib ko`ring.
Xulosa qilib aytadigan bo`lsak, mehnat unumdorligini oshirish har qanday xo`jalik yurituvchi sub`ekt daromadlarini ko`paytirishning bosh omili bo`lib xizmat qiladi.

Xulosa
Umumxojalik faoliyatidan olingan foyda bilan favqulodda foyda (zarar) yigindisi soliq tolangunga qadar foydani tashkil etadi. Soliqlar va foydadan boshqa majburiy tolovlar bajarib bolingandan song qolgan foyda korxonaning sof foydasini tashkil etadi.

Soliqqa tortiladigan foyda bilan korxonaning balans foydasi bir-biridan farqlanishini takidlab otish zarur. Moliyaviy hisobotlarni ishlab chiqish qoidalariga muvofiq holda aniqlangan umumxojalik faoliyatidan olinadigan foyda bilan favqulodda foyda yigindisi soliq qonunchiligi nuqtai nazaridan etiborga olinishi lozim bolgan foyda miqdoridan farq qiladi. Ayrim xarajatlar soliq qonunchiligi nuqtai nazaridan xarajat sifatida tan olinmaydi, yani soliq summasini aniqlashda ularni korxona daromadidan chegirib tashlash mumkin emas.