1. marketing va uni rivojlanishining asosiy bosqichlari ulgurji savdo

12.3. Kommunikatsiya siyosatining mohiyati, mazmuni va 
maqsadlari 
Marketing kommunikatsiyasi - firmadan turli ommaga, mijozlar, xaridorlar, sotuvchilar, yetkazib 
beruvchilar, aksionerlar, boshqaruv organlari hamda firmaning o‘z xodimlariga mo‘ljallangan 
signallar majmuasidir. Reklama, shaxsiy savdo, savdoni rag`batlantirish va jamoat bilan aloqalar 
kabi asosiy vositalar kommunikatsiya majmuasi hisoblanadi. 
Kommunikatsiya raqobat kurashida muvaffaqiyat omili bo‘lib hisoblanadi. Korxona o‘z firmasining 
yaxshi imijini yaratish uchun ko‘plab kommunikativ jarayonlar bilan o‘zaro kelishishga majbur. 
Korxona tovar bilan raqobatlashib kommunikativ raqobatga chuqurroq, ya’ni bozorni muhimroq 
maqsadli segmenti va xaridorlari e’tiboriga erishishga kurashib jalb etiladi. 

---

Keyingi kommunikativ siyosatda strategik va taktik choralarni ichiga oluvchi faqat kompleks 
yondashish imkoniyati qo‘yiladi. Buning uchun korxonadan tadbirkorlikning integratsiyalangan 
kommunikativ konsepsiyasini yaratish va rivojlantirish talab qilinadi. 
Integratsiyalangan kommunikativ jarayonning xususiyati bo‘lib kommunikatsiya vositasi va 
jarayoni, tashuvchilari, shakllarining turlitumanligi hisoblanadi. 
Kommunikatsiya
quyidagicha klassifikatsiyalanadi: 
1.
Kontakt turi bo‘yicha: shaxsli va shaxssiz. 
2.
Jadalligi bo‘yicha: jadal va bo‘sh. 
3.
Qo‘llash chastotasi bo‘yicha: yagona va ko‘p marotabalik. 
4.
Ta’sir natijasiga ko‘ra: samarali va samarasiz. 
5.
Kommunikatsiya tashuvchilari sifatida: menejment (firma boshqaruvi), xodimlar, mijozlar, 
jamoat, biznes bo‘yicha sheriklar va boshqalar. 
Reklamadan yangi mahsulotlarni bozorga chiqarishda ham foydalaniladi. Savdo konyunkturasini 
yangi mahsulotlar bilan ta’minlash hali muhim bo‘lmagan, sotuv, zaxira, iste’mol haqidagi 
ma’lumotlar yetarli bo‘lmagan paytda bu ham muhimdir. Bu paytda mutaxassislar yo‘nalishini 
tanlash uchun reklama orqali yangi taklif tuzadilar. Unda mahsulotlarning tavsiya etiladigan 
xususiyatlari va ishlab chiqarishning kelajagi hamda aholi talabini ko‘ra bilish, sinovga chiqarilgan 
mahsulotga xaridorning munosabatini kuzatish haqidagi ma’lumotlar o‘rin oladi. Reklamaning 
yo‘nalishini tanlash - savdo va sanoatning o‘zaro harakati va mahsulot aylanishiga ana shu 
manbalardan olingan mahsulot zaxiralarining qatnashishiga ham bog‘liq. Reklama faoliyati 
marketing xizmatining tarkibiy turlaridan biridir. Uning bevosita yoki bilvosita turi yordamida 
korxonaning bozordagi o‘rni mustahkamlanadi va taklif etilayotgan mahsulotlarni sotish 
jadallashadi.