1-maruza boshqarish docx



Yüklə 60,89 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix22.12.2023
ölçüsü60,89 Kb.
#189567
1-MARUZA Jismoniy tarbiya va sportni boshqarishning nazariy asoslari



1-MAVZU: JISMONIY TARBIYA VA SPORTNI BOSHQARISHNING NAZARIY ASOSLARI
Reja:
1. Jismoniy tarbiya va sportni boshqarish fanning maqsadi va vazifalari.
2. Jismoniy tarbiya va sportni boshqarish fanining vazifalari va boshqa fanlar bilan bog'liqligi
3. Jismoniy tarbiya va sport sohasidagi qonun, qarorlar boshqarishning asosiy manbalari
1. Jismoniy tarbiya va sportni boshqarish fanning maqsadi va vazifalari. Jismoniy tarbiya va sportni boshqarish
maxsus o'quv hamda ilmiy fan sifatida ijtimoiy-pedagogika fanlarining tarkibiy qismi hisoblanadi. U aholi
o'rtasida tashkil qilinadigan ommaviy sog'lomlashtiruvchi jismoniy tarbiya va sport tadbirlarini o'rganadi, shu
sohadagi mutaxassislarni tarbiyalashga bevosita xizmat qiladi. Shu sababdan bu fan O'zDJTSU va respublika
oliy o'quv yurtlar
ł
ning jismoniy tarbiya fakultetlari, Olimpiya zaxiralari maktablari hamda pedagogika bilim
yurtlari tarkibidagi jismoniy tarbiya bo’limlarining o’quv darslarida o’z o’rniga va mavqeyiga ega bo'lmog'i
lozim. Fanning asosiy maqsadi bo'lajak mutaxassislarni jismoniy tarbiya va sport harakatining barcha
faoliyatlarini tashkil etish va ularga rahbarlik qilish yo'llari bilan qurollantirishdan iboratdir. Fanning asosiy
mazmunini quyidagi yönalishlar tashkil etadi: jismoniy tarbiya va sportni tashkil qilishning nazariy asoslari;


boshqarishning davlat va jamoat tizimlari;
boshqarishdagi asosiy vazifalar, usullar; jismoniy tarbiya va sport
harakatidagi asosiy tarmoqlar; horijiy mamalakatlardajismoniy tarbiya va sportni tashkil qilish, xalqaro va
olimpiya harakatlari. Bularning negizida jismoniy tarbiya va sport sohasidagi bo'lajak mutaxassislarni
tayyorlab yetishtirishdagi barcha yo'l-yo'riqlar o'z ifodasmi topadi Eng mulimi, O'zbekistanda Olib
borilayotgan turli islohotlar, ularning ijobiy natijalari sifatida o 'tkazilayotgan turli xil sport tadbirlari, sport
inshootlarini qurish va boshqalam
ł
ng o'z aksini topishi ifodalab beriladi. "Jismoniy tarbiya va sportni
boshqarish” fani o'zining tarixiga ega. Bu xaqda quyidag ma'lumotlami keltirish mumkin. Bu fan avvallari
jismoniy tarbiya va sport tarixi fanimng tarkibida bo'lib, 1948 yildan boshlab mustaqil fan sifatida ajralib
chiqdi va taraqqiy qila boshladi. 1977 yilda "Jismoniy harakatlarni boshqarish” nomi bilan birinchi marotaba
darslik tayyorlandi. Darslikni tayyorlashda pedagogika fanlari doktori, professor
Кулинкович
. (Belorussiya
Davlat institut) raxbarligidagi Belorussiya, Moskva, Kievdagi va boshqa bir qator institutlarning olimlari
hamda mutaxassislari ishtirok etdilar. Keyingi yillardagi ijtimoiy-madaniy o' zgarishlar, davlatni idora qilish,
sport va jamoat tashkilotlarining tashkiliy tuzilishi hamda taraqqiyot jarayonlari bu darslikning
yangilanishini.va takomillashishini taqazo qildi. Shu sababdan 1987 yilda professor Pereverzin 1.1. (Markaziy
jismoniy tarbiya instituta) boshchiligida "Jismoniy madaniyat va sportni boshqarish" degan yangi darslik
vujudga keldi. Bu darslik o'zining mazmuni, tuzilishijixatidan avvalgi darslik va o' quv qo'llanmalaridan


tubdan farq qilsada, jismoniy tarbiya xarakatining barcha soxalarida erishilgan ilmiy-uslubiy xulosalarga
tayangan bo'lsada, ko'pginajismoniy tarbiya tizimi olimlari, professor-o'qituvchilari tomonidan yaxshi
bahoolmadi. Buning sababi shundaki, darslikda boshqarish tizimlari, vazifalari (funksiyalari) va turli
tarmoqlardagi jismoniy tarbiya va sport ishlarini rejalashtirish, ish yuritish, musobaqalar o'tkazish kabi muhim
faoliyatlarga e'tibor berilmagan yoki aloxida xududlargina nazarda tutilgan edi. Jismoniy tarbiya institutlari
hamda oliy o'quv yurtlaridagi jismoniy tarbiya fakultetlarining talabalari uchun eng qulay, tushunish oson
bo'lgan o' quv qo'llanmalari 1965 yilda nashrdan dliqgan "Jismoniy madaniyatni tashkil etish" va 1972 yilda
Bunchuk M.B. tomonidan tayyorlangan " Jismoniy tarbiyani tashkillashtirish " o' quv qo' llanmasi xisoblanadi.
O' zbekiston Davlatjismoniy tarbiya instituti tomonidan "O'zbekistandajismoniy tarbiya va sportni oshqarishni
tashkil etish yo'llari" (Yunusov T.T., Abdumalikov R.) o'quv qo'llanmasi chiqarildi. Bular orasida dotsent
R.Abdumalikovning "Jismoniy madaniyat va sport ixtisosligidagi talabalarni boshqaruvchilik faoliyatlariga
tayyorlashning namriy va amaliy asoslari" monografiyasi (1994), "Jismoniy tarbiya va sportni boshqarishning
nazariy asoslari" o' quv qo'llanmasi (1995) muxim ahamiyat kasb etdi. Bular talabalarning boshqaruvchiliqaagi
namriy bilim va amaliy ko'nikmalarini oshirishda katta xizmat qilmoqda. E 'tirof etish kerakki, boshqarish
jarayonlarida avvalgi ish tajribalari, erishilgan yutuqlar hamda ilmiy-nazariy tadqiqotlar natijalari muxim
ahamiyat kasb etish bilan fanning asosiy omili sifatida xizmat qiladi. Bularni o'rganish va tanqidiy yondashish


zarur bo ' ladi. Amerikalik olimlar sport va sportni boshqarish haqida Chris Gratton va Piter Teylor shunday
deydi sport vadamolish ularningijtimoiy iqtisodiy ta'siri o'qishda emas sport boshqarish uchun ishni himoya
qilish har birinsonuchun zarur. Bundan tashqari sport bilan shug'ullanish orqali insonlar psixologik va
fiziologik foyda olishi mumkun deydi. Jismoniy tarbiya va sportni boshqarish fanining vazifalari va boshqa
fanlar bilan bog'liqligi va sportni boshqarish fani quyidagi vazifalami ichiga oladi: fan asoslari va mazmuni
bilan tanishtirish; davlat va jamoat tashkilotlari, ularningjismoniy tarbiya va sport soxasidagi faoliyatlarmi
o'rgamsh;
yuqori va quyi sport tashkilotlarining ish mazmunlarihamda ularningusullarini o'zlashtirishni
ta'minlash ; egallangan nazariy bilim, amaliy ko'mkma hamda malakalarni o'quv amaliyoti jarayonida
tajribadan o'tkazish;
ilmiy-nazariy tadkikotlar o'tkazishga da 'vat etish, reyting tizimi talablari asosida
talabalarning bilimlarini baholash; Jismoniy tarbiya va sportni boshqarish fani o ' quv rejasidagi "Jismoniy
tarbiya va sport tarixi", "Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati", pedagogika, psixologiya, iktisod nazariyasi
hamda barcha mutaxassislik fanlari bilan chambarchas bog'liqdir Chunki boshqarishda doimiy ravishda
ta'kidlanib turiladigan sport taraqqiyoti, aholini jismoniy tarbiya vositalari yordamida tarbiyalash usullari,
sportchilarning ruhiy holatlari hamda barcha sport tadbirlarini uyushtirishda moddiy-texnik tabminot
sohasidagi bilimlar amaliy tajribalar bilan uzviy bogliqdir. Shu sababdan ham fanlar a•ishgan yutuqlardan


foydalanish zaruriyati tugiladi. Jismoniy tarbiya va sport sohasidagi qonun, qarorlar boshqarishning asosiy
manbalari. Barcha o'quv yurtlaridagi ta 'lim-talbiya jarayonida qo’llanilayotgan fanlar kabi jismoniy tarbiya va
sportni boshqarish fani eng avvalo O'zbekiston Qonunlari, Prezident Farmonlari va O 'zbekiston Respublikasi
Vazirlar Maxkamasining qarorlariga tayanadi. Shu bilan birga, sog' lom avlodni tarbiyalashda xizmat qiluvchi
milliy, ma'naviy-ma'rifiy, madaniy qadriyatlar hamda xalq pedagogikasiga asoslanadi. Bu fanning asosiy
huquqiy tayanchi O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi hisoblanadi. Unda fuqarolarningo 'z sog' liqlarini
yaxshilash, bilim va madaniy saviyalarini oshirish, jismoniy tarbiya va sport bilan shug'ullanishlan
kafolatlangan. O'zbekiston Respublikasining "Jismoniy tarbiya va sport to'g'risida"gi qonuni jismoniy
tarbiyava sport xarakatini yuritish, unga raxbarlik qiluvchi davlat hamda jamoat idoralarining vazifalari,
burchlari va xuquqlarini belgilab bergan. Bu jarayonlar fanni o 'rganish va mutaxassislar tayyorlash faoliyatida
muxim omil hisoblanadi. O' zbekiston Respubllkasimng "Ta'lim to'g'risida"gi qonuni barcha turdagi o'quv
yurtlarida jismoniy tarbiya darslari, darsdan tashqari ommaviy-sog'lomlashtirish sifat tadbirlarini tashkil
qllishga yo'l ochib beradi. Bu jarayonlar ham tashkilotchilik va boshqaruv faoliyatlarining eng muhim tarmog'i
sifatida o' z o'rniga egadir. 1993 yilmng mart oyida O' zbekiston Respublikasi Prezidenti farmoniga asosan
"Sog'lom avlod uchun" ordeni ta'sis etildi. Uning Nizomoga ko'ra sog'lom avlodni tarbiyalab yetishtrish
mas'uliyati maktab, tarbiya muassasalari kabi sport tashkilotlari zimmasiga ham yuklangan. Bu yo’lda


qilinadigan ishlaning mazmuni va raxbarlik usullari va sportni boshqarish fani tarkibining asoslaridan biriga
aylandi. O'zbekistonda barcha sohalardagi yutuqlami ta'minlash mutaxassis kadrlarga bog'liq, ekanligi e'tirof
etildi. Shu sababdan "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” qabul qilindi. Jismoniy tarbiya hamda sportni tashkil
qilish va boshqarishda uning ahamiyati beqiyosdir. Muhim tomonlaridan yana biri shundaki, Respublika
xukumati va mutasadi vazirliklar, davlat hamda jamoat tashkilotlarining maxsus qarori bilan "Alpomish” va
"Barchinoy” maxsus testlari ishlab chiqildi va uni amalda qo'llash joriy etildi. Buning mazmuni va tashkiliy
jihatlari asosan sport tashkilotlari hamda jamiyatlari zimmasida bo’lganligi uchun o'ning muhim manbayi
sifatida tan oladi. Ma'lumki, 1992 yilning yozida Barselonada (Ispaniya) bo'lib utganyozgi XXV Olimpiya
uyinlarida O'zbekistonning 17 nafar sportchisi qatnashdilar. Ular orasida Galieva R., Chusovitina O.
/gimnastika/, Shmonina M. /engil atletika/ oltin medal, Sirtsov S. /ogir atletika/, Asrabaev /o’q otish/ kumush
medal va Zaxarevich V. /kilichbozlik/ bronza medali sovrindorlari bo’lishdi. 1996yil Atlanta (AQSH)da
o’tkazilgan XXVI Olimpiya uyinlarida A.Bagdasarov (dzyu-do) kumush, sazovor bulishdi. 2000 yil
Sidneydagi (Avstraliya) XXVII Olimpiya uyinlarida M.Abdullaev boks buyicha oltin; Artur Taymazov
(kurash) kumush, Rustam Saidov, Sergey Mixaylov (boks) bronza medallarini qo’lga kiritishdi. O'zbek kurashi
bubicha Xalqaro kurash assotsiatsiyasi tuzildi va 3 mar
ł
a jahon chempionati o’tkazildi. Umuman, Respublika


sporti tarayudgyotning yangi boskichga kutarildi. O'zbekistonda jismoniy tarbiya va sportning taraqqiyoti
ma'lumki, O'zbekiston Respublikasi siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy jihatdan tobora rivoj topmoqda. Bu
esa jismoniy tarbiya va sport rivojiga ijobiy ta'sirkursatmoxda. Bunga faqat mustaqashgik yillarida (1991-
2022) erishildi. Boshqa sohalar qator jismoniy tarbiya va sport soxasi ham faqat shu yillarda rivoj topdi. Buni
quyidagi ko'rsatkichlarga qarab ham bilsa bo'ladi. Qonun qabul qiluvchi organ — O'zbekiston Respublikasi
Oliy Majlisi shakllandi. U qonunlarni ishlab chiqish va tasdiqlash huquqiga egadir. Uning tarkibida boshqa
sohalar kabi fan, ta'lim, madaniyat va sport masalalari bo'yicha Vazirlik mavjud bu Vazirlik o'z nufuzidagi
sohalar bo'yicha qonunlarni tayyorlab, Oliy Majlis sessiyasiga tavsiya etadi. O'zbekiston Respublikasining
"Jismoniy tarbiya va sport to’g'risida”gi qonuni ham shu Madaniyat va sport ishlari vazirligi (Jismoniy tarbiya
va sport vazirligi) tomonidan ishlab chiqilgan. Sport adminstratsiyasi yoki menejmenti yuqori o'quv
muassasalarida yangi g'oya hisoblanadi. Janubiy Florida Universiteti birinchi bo'lib 1950-yillar o'rtalarida
"Beyzbol biznes boshqaruvi” nomli o'quv sarlavhasini e'lon qildi. qildi. Birinchi fanlar to'plami 9 ta kontent
sohalaridan tashkil topgan. 1966-yili Koral Kables dagi Mayami Universitetida tashkil topgan Sport
boshqaruvi fani magistraturttsi yo'lga qo'yildi. Bu voqea, Koral Gablezdagi profesional spofldaspolt
boshqaruviga studentlarni tayorlash uchun o'quv dasturi ishlab chiqishga Mayami universitetijismoniy ta'lim
profesori James Masonga ta'sir o' tkazgan shahs- Bruklin Dodjers prizidenti Walter O'Malleyga borib taqaladi.


Mason dasturni rivojlantirgan ammo bu Mayami universitetida qo'llanmagan. Mason 1996-yilda qabul qilingan
dastur bilan birgalikda Ogio universitetiga ko'chdi. 5 yildan so'ng Massachusest universiteti sport boshqaruvi
yo'nalishida magistratura qabulini taklif qilishni boshladi. Bunga qadar, Biscayne kolleji (hozirgi St Thomas
universiteti) va St Johns universiteti sport boshqaruvi yo'nalishidagi bakalavr darajasini taklifqilgan birinchi
muassasalar bo'ldi. Bugungi kunda AQSHda 200 dan ortiq kollej va universitetlar Sport boshqaruvi yoki
dasturlami boshqarish darajalari yo'nalishini taklif qilyapti. Oliy ta'limdagi barcha bosqichlarda taklif qilingan
darajalar bor shu jumladan: bakalavr, magistratura va doktorlik. Yo'nalish xalqaro darajada
Avstraliya,Kanada,Xitoy,Fran
Yaponi ya, Korea, Yangi Zellandiya, JAR,
Trinidat va tobago va Buyuk Britaniya kabi mamlakatlarda keng qamrovda yoyildi. O' zbekiston Respublika
Prezidentl_n
ł
ng farmonlarini, Oliy Majlis qabul qilgan qonunlarni amalda ijro etuvchi organ. O'zbekiston
Respubllkasi Vazirlar Mahkamasi xisoblanadi. Uo'z faoliyatidaengmuhim muammolami hal etish uchun
qarorlar qabul qiladi va ularning bajarilishini nazorat qiladi. O'zbekiston mustaqilligi yillarida jismoniy tarbiya
va sport sohasiga oid 100 ga yaqin muxim qarorlar qabul qilindi va ular hayotga tadbiq etib kelinmoqda.
Yuqorida nomlari qayd etilgan davlat tashkilotlari bilan bir qatorda uning faoliyatiga yordam beruvchi
jamoatchi tashkilotlar ham mavjud. Ular orasida O' zbek
ł
ston Kasaba uyushmalari federatsiyasi markaziy


kengashi, "Xalq demokratik partiyasi”, "O'zbekiston libera
ł
demokratik partiyasi” partiyala
ł
i, "Adolat”, "Milliy
tiklanish” ”EKologilC' part
ł
yala
ł
i "Yoshlar ittifoqi” yoshlar iJt
ł
moiy harakati, "Navro'
ż
', "Mahalla”, "Ekosan”
va boshqa jamg'arma va uyushmalar mavjud. 5. Boshqarishda bir qator tamoyillar (printsiplar) mavjud bo'lib,
u O'zbekistonda Olib borilayotgan siyosat hamda turli islohotlardan kelib chiqqan ho
ł
da amal qiladi. ”Jismoniy
tarbiya va sport to 'g' nsida” g
ł
Qonunning 3 -moddasida "Jismoniy tarbiya va sport sohasidagi davlat
siyosatining asosiy printsiplari” quyidagicha belgilangan.
insonparvarlik; demokratizm; fuqarolar jismoniy
tarbiyasining uzluksizligi va davomiyligi; Il)avid C.Watt. Sports management and administration. 1998. P29.
jismoniy tarbiya va sport tizimida davlat va jamoat boshqaruvining ustunligi. Bu tamoyilida negizida jismoniy
tarbiya va sportning ommaviyligi, sport mahoratini oshirish, faoliyatlarni ilmiy jihatdan tashkil qilish, har bir
tadbir nat
İ
jaIar
İ
ga xoI
İ
sona (ob'ektiv) yondoshish kabi muhim talablar ham mavjuddir. Insonparvarlik
printsipidajismoniy tarbiya va sport tashkilotlari hamda boshqa mutasaddi tashkilotlar, shuningdek
rahbarlaming sport tadbirlarini tashkil qilish va o' tkazishda sportchilar, ularn
ı
ng murabbiylari, hakan
ı
lar
hamda tomoshabinlarga nisbatan g' amxo' rIig
İ
, sharoitlar yaratib berishga intilishi, jismoniy taribiya va spotl
bilan aholining tobora ko 'proq q
İ
sm
İ
shug' ulIannsh
İ
n
İ
ta 'minlash kabi ishlarko'zda tutilgan. Fuqarolar
jismoniy tarbiyasining uzluksizligi va davomiyligi printsipi asosan o' quv yurtlaridagi jismoniy tarbiya
darsIar
İ
, sport to ' garakIar
İ
mashg' ulotlar
ı
mng do
ı
m
ı
y tashkil qilmish
ı
ni ko' zda tutadi. Shuningdek,


mehnatkash aholi va keksa kishilarni ham j
İ
smon
İ
y tarb
İ
ya va sport bilan shug'ullanishga jalb etishdir. Bunda
turli musobaqalarni muntazam o'tkazish, sog'lomlashtirish markazlarining ish faoliyatini yaxshilash maqsad
qilib quyilgan. Bu printsiplarning yana bir jihati shundaki, aholini jismoniy tarbiya va sport, xalq milliy
o'yinlariga jalb etish, ayniqsa, iqtidorli spo
ı
tchilarnmg mahoratlar
ı
n
ı
osh
ı
rib bo
ı
ish, shun
ı
ngdek sog'lom avlod
tarbiyasini yaxshilashga qaratilgandir. Sport mahsulotlarini tashkil qilish, ularni rejalashtirish, musobaqalar
o'tkazish, mutaxassis xodimlami tayyorlash va boshqa faoliyatlarda tadqiqotlaming natijalariga tayanish,
faoliyatlarni ilmiy ravishda boshqarish muhim ahamiyatga ega ekanligi bayon qilinadi. Ayniqsa, sport
musobaqaIar
İ
n
İ
o'tkazish, turl
İ
nat
ı
jalar, hisob-kitob, nazorat qilish kabi faoliyatlarda xolisona (ob'ektiv)
yondosh
ı
sh masalalar
ı
ishn
ı
ng taraqqiyotiga ko'maklashishi hisobga olingan
6. Jismon
ı
y tarbiya va sport harakatidajuda ko'p mahsus atamalar ishlatiladi va ularn
İ
ng mazmun
İ
da o'ziga xos
boshqaruvchilik faoliyatlarini talab etuvchi ma 'nola mav
ı
ud " Jismoniy tarbiya” " Jismon
ı
y madamyat:
"Sport” kabi tushunchalarning mazmuni va mohiyati "Jismoniy tarbiyanazariyasi va uslubiyati" fanida yetarli
darajada bayon qilingan. Shu sababdan ularga alohida to'xtalish zaruriyati yo'q. Shunday bo'lsada, qisqacha
tavsif borish joizdir. Ya'n
İ
: jismoniy tarbiya pedagogik jarayon sifatida in son kamolotini takomillashtiruvchi
vosita va usuldir. jismoniy madaniyat umumtarbiyaning muhim tarkibiy qismi sifatida jismoniy mashqlar bilan


shug' ullanish, unda asbob-uskuna, kiyim-bosh, 
ı
nshootlardan foydalanish, tozalikka rioya etish, gavdaning
to'g'ri hamda chiroyli o' s
ı
sh
ı
ni ta 'm
ı
nlovchi tarbiyaviy jarayondir. Ko'rinib turibdiki, bu ikki atama bir-birmi
to'ldiradi. Jismoniy tarbiya va jismoniy madaniyat bilan uzluksiz hamda ommaviy shug'ullanish esa jismoniy
madaniyat harakati demakdir. Sport murakkab mashqlar majmuasidan tarkib topib, texnik-taktik jihatdan
baxslashish mashqidir. Bunda maxsus qoida va talablarga rioya etish zarur, g' oliblar esa musobaqa shaklida
anikdanadi. "Boshqansh” atamasi barcha sohaga tegishli bo' Igan umumiy ma 'nodagi so' z bo ' lib, u bevosita
faoliyatlar rahbarlik qilishni anglatadi. Jismoniy tarbiya va sport harakatida "boshqarish” muhim ahamiyat
kasb etuvchi faoliyatni ifodalab, sport tashkilotlari, sport klublari jamoalar (kollektiv) orasida musobaqalar,
yig’in anjumanlarn
ł
o'tkazishga, yo'lboshchilik qilish ma'nosida ishlatiladigan atamadir. Davlatm idora qilish
bo'yicha barcha faoliyatlarda Prezidentlik tizimi, Oliy Majlis hamda vazirliklar va jamoat tashkilotlarimng
o'rni. Boshqarish tizimlari /sistema/ o'z navbatida jismoniy tarbiya va sport harakatining sertarmoqligini
bildiradi. Masalan, o'quv yurtlari, ishlab chiqarish mehnat jamoalan, muassasalar, sport 
ł
nshootlar
ł
va hokazo.
Ular o 'z navbatida, yana bir qator tizimlardan tarkib topgandir. Ya'm, o'quv yurtlan tw
ł
miga: makab, akademik
litsey, o'rtamaxsus, kasb-hunar kollejlari va ohy o' quv yurtlari kiradi. Ilmiy boshq arish tushunchas
ł
ga eng
avvalo, ilmiy tadqiqotlar, ilg'or tajribalam
ł
ng natljalar
ł
m qo ' Ilash kiradi. Jamoalami boshqarishda qo 'llaniladi
sinov-tajribajarayonlar monitoringi ishlarni ilmiy ravishda boshqarish asoslaridir. Boshqarish usullari. Bu


jismoniy tarbiya va sport harakatida ko'p qo'llaniladigan va mazmun hamda shakl jlhatdan b
ł
r-biridan farq
qiluvchi faoliyatlardir. Chunki barcha sohayokijamoalarda birdekish tutish mumkin emas. Masalan, sport
inshootlari va murabbiylarga y aratilgan imkoniyatlar bir xil bo' Igan futboljamoalanning ish faoliyatida
o'xshashlik, talablar yagonadek tuyulsada, ular bir-biridan tubdan farq qiladi. Shumng uchun o 'yinlardagi
natljalar va jadvallardagi o 'rinlarhar xil bo' ladi. Shu sababdan sport tashkilotlari va jamoalarida eng ilg' or,
samarali usullardan foydalanish maqsadga muvofiq bo' ladi. O' zbekiston Respublikas
ł
nmg xalqaro aloqalari
jahon sporti faoliyatida keng qo'llanib kelinayotgan ba 'zi bir yangiliklarni vujudga keltirdi. Bu, o' z navbatida
menejment, marketing, tadbirkorlik kabi tushunchalarni keltirib chiqardi va ular amaliy faoliyatga tobora
chuqur singib bormoqda. Ularning batafsil mazmunlari shu nomdagi mavzularda bayon etiladi. O' zbekistonda
"Kadrlartayyorlashmilliy dasturi” ni amalga oshirish bo 'yicha jismoniy tarbiya va sport sohasida muhim
ishlar amalga oshirilmoqda. Bo' lajak mutaxassis kadrlami nazariy bilim, amaliy malaka hamda ko'nikmalar
bilan qurollant
ł
nshda " Jismomy tarbiya va sportni boshqarish” fa nining ahamiyati katta bo'lmoqda. Uning
mazmuni va mohiyati, xususan, talabalarga ta'lim-tarbiya berish, kasb-hunarlarning turli usullari bilan
tanishtirish, ayniqsa, respublika, viloyat, shahar sport qo 'mitalari, ulaming quyi tarmoqlaridagi tashkiliy ishlar,
ularga rahbarlik qilish yo 'llarmi o'rgatish yangi talablar darajasida
oshlrilmoqda Bu esa, o' z navbatida


talabalarnmg ijodkorlik faoliyatlari hamda o'z vazifalarini puxta bilish ma’suliyatlarini oshirmoqda
Jismoniy tarbiya va sport mutaxassislarini tarbiya-lashda sohaga doir qonunlar, farmonlar va qarorlarm
o'rganish, ularning ijrosini tahlil qilish, talabalarning o' quv amaliyotlarida ularga amal qilish yo’llarini
singdirish o’quv jarayonining muhim tarkibiy qismiga aylanmoqda. Jismoniy tarbiya va sportni boshqarish
fanini o 'zlashtirishda o' quv rejasidagi boshqa nazariy va amaliy mutaxassislik fanlari mazmunini bog'lash,
ularni taqqoslash ishlari talabalarnmg mustaqil hamda ijodkorlik bilan o'z kasbiga yondoshishini taqozo
etmoqda. Eng muhimi shundaki, jismoniy tarbiya va sportni boshqarish fanining asosiy tayanchlaridan
hisoblangan milliy qadriyatlar, ma 'naviy -ma'rifiy, madaniy mazmundagi xalq milliy o'ymlanmng mohiyatmi
chuqur o'rganish, "Alpomish" va "Barchinoy" maxsus testlari talablarini hayotga tatbiq etish usullarini bilish
kabi faoliyatlar o' quv jarayonida boshqarish bilan bevosita bog'lanmoqda.

Yüklə 60,89 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin