1-mavzu: Ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashning ma’naviy-ma’rifiy asoslari kursini o‘rganishning ahamiyati Reja


“Ku Klux Klan” – миллатчи ва террор ташкилот



Yüklə 460,36 Kb.
səhifə33/64
tarix13.10.2022
ölçüsü460,36 Kb.
#65093
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   64
ЭТКМдан маруза матн 2019-2020 oxirgi

7. “Ku Klux Klan” – миллатчи ва террор ташкилот.
Ku Klux Klan (inglizcha Ku Klux Klan), AQShda “oq ustunlik”, millatchilik kabi g'oyalarni targ'ib qilgan tashkilot. 20-asrning o'rtalarida Ku Klux Klan Amerika katoliklari va kommunizmiga qarshi chiqdi.
Tashkilotning bunday nomlanishi haqida turli ma`lumotlar bor. Yunon tilidan olingan κύκλος - aylana, g'ildirak degan ma`noni anglatishi ham mumkin. Shuningdek, inglizcha “urug'-aymoqlar uyushmasi”, “urug'-aymoq” (Shotlandlar va irlandlar orasida) degan ma`noni anglatadi. Bu nom jangovar holatga keltirilganda miltiq ovozi (jarang) bilan bog'liq degan versiya ham mavjud.
Bu “maxfiy jamiyat” fuqarolar urushidan keyin (1861-1865) sobiq janubi-sharqliklar tomonidan tashkil etilgan. Ku Klux Klan a'zolarining jinoyatlari odatda g'alati.Ular o`ldirmoqchi bo`lgan shaxaslarga avval o`zlarining maxsus belgilarini yuboradi. Ba'zida barglar, qovun urug'lari yoki eman novdasi kabi narsalarni yuboradilar. Bunday ogohlantirishni olganidan keyin jabrlanuvchi avvalgi qarashlaridan voz kechishi yoki mamlakatni tark etishi kerak. Agar biror kishi ogohlantirishga e'tibor bermasa, uni o'lim kutardi.
“Ku Klux Klan”ningdastlabki harakatlari 1860-yillarda AQShning janubida tashkil etilgan, ammo 1870-yillarning boshlarida bu harakat to'xtadi. O'sha kunlarda ular janubda, ayniqsa qora tanlilarga qarshi zo'rlik ishlatib, Qo'shma Shtatlarning Respublika hukumatini ag'darishga harakat qilishdi. Keyinchalik qo'rqitish uchun maxsus yaratilgan kiyimlar - mantiya, niqob va konusning bosh kiyimidan iborat oq liboslar paydo bo'ldi.
“Ku Klux Klan”ning Ikkinchi ko`rinishi 1920 yillarning boshlari va o'rtalarida mamlakat bo'ylab tarqaldi. “Ku Klux Klan”a'zolari xuddi shu oq libos va parollardan foydalanishgan, ammo yangi belgi - yonib turgan xoch ham paydo bo'ldi.
“Ku Klux Klan”ning uchinchi bor ko`rinishi ikkinchi jahon urushidan keyin ozchilik fuqarolik huquqlari harakatiga reaktsiya sifatida paydo bo'ldi va hozirda ham mavjud. Ikkinchi va uchinchi bor tashkil etilgan “Ku Klux klanlar” Mustaqillik urushida g'olib chiqqan AQShning birinchi fuqarolari avlodlariga alohida huquqlar berishni targ'ib qildilar. Uchala tashkilotda ham teraktlar to'g'risida ko'p ma'lumotlar bor, ammo tarixchilar nimagadir Ikkinchi Ku Klux Klan rahbariyati bu amaliyotni qanchalik keng qo'llab-quvvatlaganiga shubha qilishadi. Xalq e'tiqodidan farqli o'laroq, ushbu tashkilot hech qachon siyosiy bo'lmagan, degfa fik ustunroq.
Tashkilotning asosiy g`oyalari millatchilik, ирқчилик, антисеминтизм, антикатолицизм, антикомунизм, антимиграция, гомофобия каби ғояларни илгари сурадилар.
Tadqiqotchilarнинг фикрига кўра, ushbu tashkilot terrorchi tashkilot sifatida paydo bo'lmagan, ammo masonga o'xshash noaniq maqsadlarga ega yashirin jamiyat sifatida, irqchi kontseptsiyasi bilan rivojlana boshlagan. Аммо ҳar yili kuchning o'sishi va tashkilot a'zolarining soni oshishi bilan qurbonlar soni va shafqatsizlik darajasi oshdi. Бу терорнинг ўзидир. Qotillik va o't qo'yish uchun murakkab axborot tarmog'i yaratilgan. Operatsiyaga qarab, 10 dan 500 kishigacha bo'lgan guruhlar juda tez harakat qilishdi va guvohlar qolmadi. Qotilliklar shafqatsiz bo'lib, qurbonlar osilgan, cho'kib ketgan va yarador bo'lgan.1880 yilda Вакиллар палатаси вакили G.Uilsonнинг билдиришича, faqat siyosiy faoliyati uchun 130 ming kishi shafqatsiz kuch bilan o'ldirilganligini маълум қилган. Masalan, Florida shtatidagi radikallardan biri bo'lgan Gibbs uyda soqchilar bilan o'ralgan holda ҳимояланган. Ammo bu ham yordam bermadi - Gibbs zaharlandi. Шuni ta'kidlash kerakki, terrorning ob'ekti nafaqat qora irq vakillari, balki oq tanli respublikachilar ham bo'lgan. Shimoldan qora tanlilar orasida ishlash uchun kelgan har qanday oq odam terrorchilar tomonidan hujumga uchragan. Qo'shma Tiklanish Komissiyasi oqlarga qarshi ko'plab terror aktlari, xususan federal armiya askarlari va ofitserlarining o'ldirilishiни билдирадилар.



Yüklə 460,36 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   64




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin