1-mavzu Kirish. Milliy til va adabiy til. Adabiy tilning ogzaki va yozma shakllari

1-mashq. Daftaringizga avval bir bo’g’inli, so’ngra ikki, uch, to’rt bo’g’inli so’zlarni ko’chirib yozing.
Sholi, qand, jonbaxsh, sinf, jimirlamoq, laylak, amalparast, dard, lazzat, bog’, suvsizlik, a’lochi, qoloqlik, jimjimador, hashamatli.
2-mashq. Avval faqat ochiq bo’g’inli, keyin faqat yopiq bo’g’inli so’zlarni ajrating, farqini tushuntiring.
Latifa, g’alaba, san’at, sardor, qizg’in, kema, hujjat, uka, avj, a’lo.
3-mashq. So’zlar tarkibidan tushirib qoldirilgan bo’g’inlarni tiklang, ularga izoh bering.
Ada…yot, an…qa, ar…mas, be…noh, …jayra, hoki…yat, mas’u…yat, namu…, sez…moq, yangi…moq, za…vat.
4-mashq. Bo’g’in ko’chirish qoidalari buzilgan o’rinlarni topib izohlang. Ularni to’g’rilab daftaringizga ko’chirib yozing.
A-ka-de-mik, a-ri-za, o-i-la-viy, o-lam, o-ri-yat-li, mu-do-fa-a, to-le-I, zo-o-park, mu-o-ma-la, e-lak, e-shit-moq.
5-mashq. O’quvchilar hayotidan olingan quyidagi qatralarni o’qing. So’zlarni bo’g’inlarga ajratib ko’chiring.

• Menga ruchkangizni berib tursangiz,- deb iltimos qildi singil akasidan.

  
  

• Nega o’zingniki bilan yozmayapsan? -deb so’radi akasi.

  
  

• Meniki ko’p xato qilyapti, - deb javob berdi singlisi.

  
  

O’qituvchi o’quvchidan so’radi:

• O’g’irlamoq fe’li o’tgan zamonda qanday tuslanadi?

  
  

• O’g’irladi.

  
  

• Kelasi zamonda-chi?

  
  

• Qamoqda…

  
  

6-mashq. Quyidagi so’zlarni bo’g’inlarga ajratib ko’chiring.
Harf, shogird, manba, sunbul, tinglamoq, ko’ngil, qalb, singil, jingalak, dekabr, kiosk, teleks, faks, mustaqillik, xushchaqchaqlik, ma’ruza, jahl, albom, mudofaa, taassurot.
7-mashq. So’zlarni bo’g’inlarga ajratib daftaringizga ko’chiring.
Ma’lumot, maxsus, ta’kidlamoq, ko’ngilchan, singil, taassurot, taajjub, saodat, taxt, kelingiz, ingliz, gramm, metal, matn, trolleybus, kitobxon, jurnalist, daftar, O’zMU, XXI asr, Navro’z-2001, 9-“A” sinf.
8-mashq. Ko’chirish qoidalariga zid ravishda qismlarga ajratilgan so’zlarni belgilang va ularni to’g’rilab daftaringizga ko’chiring.
Den-giz, ta-a-lluq, ke-tin—giz, o-ta-la-ri, Nam-Du, ko’n-gil, tran-sport, mesh-chan, sa-o-dat, ma-‘lumot, B-MT, Er-on, a-ka-xon, u-kam, ton-ggi, sanoq-li…