1-mavzu. Tilshunoslik fani tarixi. Qadimgi hind, grek, rim, xitoy tilshunosligi

2. Venn diagrammasi.
Tilshunoslikning rivojiga o’zining katta hissasini qo’shgan “Qadimgi hind, yunon, rim, xitoy tilshunosligi” haqidagi fikrlardan foydalanib quyidagi venn diagrammasini to’ldiring



Yunon tilshunosligi

Hind tulshunosligi






Xitoy tilshunosligi

Rim tilshunosligi


4. Mavzuga doir atamalarni toping.

Q

Y

R

T

Y

U

I

O

P

Q

G

U

R

U

E

R

T

Y

U

P

A

N

I

N

I

F

S

D

P

R

O

D

I

K

D

F

G

H

I

S

K

A

N

D

A

R

I

Y

A

J

K

L

A

S

D

F

G

Z

K

O

C

H

V

L

B

N

M

M

Q

E

R

R

R

T

Y

U

A

I

N

K

I

K

S

K

O

T

M

H

K

L

I

I

U

Y

F

S

D

F

V

E

D

A

F

G

H

A

N

A

K

S

I

M

E

N

X

V

U

G

U

I

F

I

N

K

T

F

T

X

T

C

V

B

N

R

T

T

Y

U

O

I

F

H

U

I

V

B

N

O

J

K

F

L

E

X

S

F

J

N

Y

R

S

A

K

T

R

Y

T

D

J

R

T

R

Z

I

D

K

I

F

Y

A

N

T

I

K

H

E

G

K

F

Y

T

D

Y

C

L

S

G

H

R

A

N

O

M

A

L

I

Y

A

H

Y

U

V

F

M

I

A

N

A

L

O

G

I

S

T

L

A

R

N

U

F

H

G

Y

Y

Y

A

N

O

M

A

L

I

S

T

L

A

R

I

G

J

V

U

C

H

D

D

G

D

G

R

H

D

H

K

B

Q

O

H

I

B

I

F

S

Y

R

I

T

O

R

I

K

A

L

D

A

P

J

L

N

H

Y

U

L

I

Y

S

E

Z

A

R

H

P

S

D

L

K

O

M

N

E

O

G

R

A

M

M

A

T

I

K

A

Z

Y

5. Mustahkamlash uchun testlar.
1. Xitoy yozuvining eng qadimgi yozma yodgorliklari nechinchi asrga borib taqaladi?
a) XII-XIV asrlar;
b) XV-XVII asrlar;
c) XI-XIII asrlar;
d) IX-X asrlar.
2. Xitoy grammatikasining asoschilari kim?
a) Syuy Shen, Chjan Bin Lin;
b) Van Nyan Sun, Van In Chji;
c) Nyan Bin Lin, In Chje Shen;
d) Nyan Chjan, Bin Lin.
3.Hind tilshunoslari Guru ta’limotiga ko’ra morfologiyani nechta bo’limga bo’lib o’rganganlar?
a) 8 ta bo‘limga;
b) 4 ta bo‘limga;
c) 3 ta bo‘limga;
d) 2 ta bo‘limga.
4. Hindlar tilda mavjud so’zlarni nechta va qanday so’z turkumi doirasida o’rganganlar?
a) 4 ta: ismlar, fe’llar, old ko’makchilar, yordamchilar;
b) 3 ta: so’z turkumlari tasnifi, so’z yasalishi, so’z o’zgarishi;
c) 2 ta: ismlar va fe’llar;
d) 5 ta: ot,fe’l, yuklama, old ko’makchi, yordamchi, so’z o’zgarishi.
5. Hindlar fe’llarda qanday shaxs-son shakllari bor deb hisoblashgan?
a) birlik va ko’plik;
b) birlik, juftlik va ko’plik;
c) birlik va juftlik;
d) juftlik va ko’plik.
6. Qadimgi Rim tilshunosligi vakillari kimlar?
a) Yuliy Sezar, Mark Fabiy;
b) Rossellin, Eliya Donata;
c) Kvintiliyan, Eliya Donata;
d) Pyer Abelyar, Mark Fabiy.
7. Anologistlar oqimining yetakchisi kim bo'lgan?
a) Aristarx;
b) Protagor;
c) Geraklit;
d) Platon.
8. “Kratil” asarining muallifi kim?
a) Aristotel;
b) Aristarx;
c) Panini;
d) Platon.
9. Klassik sanskritning eng mashhur grammatikasini kim yaratgan?
a) Panini;
b) Otto Byotling;
c) Ruhoniy Anselm;
d) Aristarx.
10. Klassik filologiyaning ikkinchi nomi qanday?
a) antik davr;
b) ellinizm;
c) qadimgi filologiya;
d) antik filologiya.
11. Anaksimen qaysi asari orqali stilistika fanining asosini yaratdi?
a) “Ritorika”;
b) “Stilistik hodisalar”;
C) “Til qonuniyatlari”;
d) “Saydana”.
12. Tilning paydo bo’lishini tovushga taqlid – onomatopoetik nazariyasi bilan bog’lagan oqimning nomi ...
a) anologistlar;
b) anomalistlar;
c) stoiklar;
d) epikurchilar.
13. Til kishilarning o’z ruhiy holatlarini tovushlar orqali ifodalash ehtiyojidan maydonga kelgan, deb hisoblovchilar nomi ...
a) anologistlar;
b) anomalistlar;
c) stoiklar;
d) epikurchilar.
14.Qadimgi Rim tilshunosligining vakillari:
a) Panini, Guru va boshqalar;
b) Yuliy Sezar, Mark Terensiy Varron, Mark Fabiy, Kvintilian, Eliya Donata, Verriy Flakk, Prissian va boshqalar;
c) Demokrit, Epikur, Protagor, Anaksimen, Dionisiy, Aristarx va boshqalar;
d) Zenodot, Aristotel, Sofokl va boshqalar.
15. Qadimgi hindlarning eng mashhur Panni tilshunosi eramizgacha nechinchi asrda yashab ijod etgan?
A) IV asrda;
b) V asrda;
c) X asrda;
d) VII asrda.

6. Krossvord

				1											2
										3
												8
																	4
													6
	5
		9											7
						10

Savollar:
Bo’yiga:
1.“Riktorika” asarining muallifi kim?
2.Xorazmlik buyuk bobokalonimiz Abu Rayhon Beruniy Hindistonga maxsus bag`ishlangan qanday asar yaratgan.
3.Yunonistonda tilshunoslikning ikki asr davom etgan davri nima deb nomlanadi?
4.Kim klassik sanskritning eng mashhur grammatikasini yaratish maqsadida “Ashtadg’xyan” nomli asar yozgan?
Eniga:
5.“Bahor va kuz” asarining muallifi kim?
6.Yunonistonda tilshunoslikning grammatik davri yana qanday nom bilan mashxur?
7.“Anologiya” asarining muallifi kim?
8.Iskandariya kutubxonasining birinchi rahbari kim bo’lgan?
9.Yunoncha “o’xshashlik, mutanosiblik” nomli oqim nima deb nomlangan?
10.Yunoncha “noo’xshashlik,nomutanosiblik” nomli oqim nima deb nomlangan?