1-misol.
Berilgan funksiya uchun
funksiya boshlang‘ich funksiya bo‘ladi. N’yuton-Leybnis formulasini qo’llaymiz.
Agar bo’lsa, integral yaqinlashuvchi
Agar bo’lsa, integral uzoqlashuvchi
Xosmos integral yarim cheksiz integralda ham shunga o‘хshash aniqlanadi:
bu yerda boshlang’ich funksiyaning
dagi limiti,
Agar funksiya butun sonlar o‘qida uzluksiz bo‘lsa, u holda umumlashgan хosmas integral quyidagi formula bilan aniqlanadi:
bu yerda iхtiyoriy tayinlangan nuqta.
Agar (2) formulada o‘ng tomonda turgan ikkala integral yaqinlashuvchi bo‘lsa, u holda chap tomondagi хosmas integral ham yaqinlashuvchi bo‘ladi.
2-misol.
Ushbu integralni yaqinlashuvchiligini tekshiring.
(2) formulada deb faraz qilib, quyidagini hosil qilamiz:
Tenglikning o‘ng qismidagi хosmas integrallar yaqinlashuvchi bo‘ladi, chunki
Shuning uchun ushbuga ega bo‘lamiz:
Integral yaqinlashuvchi va uning qiymati ga teng. ◄
3-misol
5-misol
ning qanday qiymatlarida xosmas integralning mavjudligi tekshirilsin.
Yechish: Ta‟rifga asosan:
Javob: 1 bo‟lsa, integral yaqinlashadi, 1 bo‟lsa, integral uzoqlashadi. Bu misoldan birinchi jins xosmas integralning yaqinlashuvchi yoki uzoqlashuvchi bo‟lishi belgilarini keltirib chiqarishda foydalanamiz.
6-misol
integral tekshirilsin
bo‟lgani uchun xosmas integral yaqinlashadi.
7-misol
integral tekshirilsin.
Yechish:
Demak, berilgan xosmas integral uzoqlashadi.
8-misol
integral tekshirilsin.
Yechish: ; Lopital qoidasiga asosan bo‟ladi. Xususiy holda 2 1 bo‟lganda,
, bo‟ladi. Demak, berilgan integral yaqinlashadi. Bu Puasson integrali bo‟lib, uning qiymati ga teng.
9-misol
Ushbu integral tekshirilsin:
Yechish: x=1 maxsus nuqta.
bo‟lgani uchun integral yaqinlashadi.
10-misol
Ushbu integral tekshirilsin: Yechish: x=1 maxsus nuqta
1 bo‟lgani uchun integral uzoqlashadi.
1 bo‟lgani uchun integral uzoqlashadi.
Dostları ilə paylaş: |