1. Tema. Salistiriw pedagogikasi pa`ninin` predmeti, maqseti ham waziypalari reje

Orta bilimlendiriw Niderlandiya mekteplerinde orta ta`lim -uliwma orta ta`lim -uliwma ilimiy orta ta`lim -o`ner texnikaliq ta`lim h.t.b. sho`lkemlesken

O`z nawbetinde uliwma orta ta`lim oqiw mu`ddeti  jil bolg`an orta ha`m oqiw mu`ddeti  jil esaplang`an joqari basqishqa bo`linedi. Tayarlaw basqishi esaplang`an ilimiy orta bilimlendiriwde eki ko`riniske iye gimnaziya ha`m atensum dep atalatug`in tipke bo`linedi. Ha`r eki ko`riniste de oqiw mu`ddeti  jil. Tayarlaw ilimiy orta bilimlendiriw joqari ilimiy oqiw ornina kiriwshilerdi jetistirip beredi.
O`ner texnika (olarda o`ner-texnika) ta`limi, to`mengi o`ner-texnika ta`limi, orta ha`m joqari o`ner-texnika ta`liminen u`sh basqishtan ibarat. Oqiwshilar oqiw ornina kiriw ushin tapsiratug`in sinaqlari olardin` qaysi basqish oqiw orinlarina kiriwdi qa`lewshi ha`m a`lbette sog`an mu`na`sip bilim da`rejesine qarap belgilenedi. Orta bilimlendiriw basqishi oqiwshilarg`a orta o`ner-texnika oqiw orinlarina, joqari tip orta mektepleri bolsa joqari kategoriya o`ner-texnika oqiw orinlari ha`m tayarlaw ilimiy oqiw mekemelerinin` pitkeriwshilerine universitetler ha`m basqa joqari oqiw ornina kirip oqiw mu`mkinshiligin ashadi.
O`ner-texnika ta`limi o`z ka`sip bag`darina qarap to`mendegi ko`riniste
-awil xojaliq jumislari ta`limi -ekonomika ha`m ma`muriy ta`lim -texnikaliq ta`lim -u`y ju`rgiziw, xaliq o`nermentshiligi ta`limi -sawda orta ta`limi -ten`izshilik oqiw orni h.t.b.
Niderlandiyada jaslar  jasqa tolg`ansha oqiwg`a ma`jbu`r. Sonnan keyin alg`an ka`sip bag`darlarin ja`nede rawajlandiriw, joqari ta`jiriybege iye boliw ushin oqiw ja`ne eki jil dawam ettiriledi. Bunday halda oqiwshi ha`ptenin` bir yamasa eki ku`ninde oqiwda bolsa basqa ku`nleri jumista boladi. Bilimlendiriw standartlari degende gollandiyaliq bilimlendiriw mekemeleri qa`niygeleri plan ha`m da`stu`rlerdi tu`sinedi. Niderlandiya mektepleri tek g`ana bilimlendiriw menen shug`illanadi. Mekteplerde asxanalar ha`m bufetler joq. Mekteplerde awqatlaniw, nizam buzarliqtin` aldin aliw jumislari menen tiykarinan shan`araq, ja`ma`a`t sho`lkemleri shug`illanadi. Mekteplerde - o`zlestiriwdi normal jag`day dep esaplaydi. Qalg`anlari bos yamasa o`zlestirmewshi oqiwshilar. Bizin` tu`sinigimizdegi G`ekishilerG` Niderlandiyada joq. Jan`a mektep qurilisin planlastiriwshi tiykarg`i talaplar to`mendegiler -klassta ha`r bir oqiwshi ushin - m jay boliwi -jaqtiliqtin` normada boliwi -ha`r oqiwshig`a jeterli stadionnin` boliwi (klassta ha`m mektep ha`wlisinde) -individual itibardin` boliwi h.t.b.

Arnawli ta`lim Niderlandiyanin` arnawli mektepleri na`renjan, aqili nawqas, dene nuqsanlarina iye bolg`an balalardi ta`rbiyalaydi. Bunday tu`rdegi mektepler eki kategoriyag`a bo`linedi baslawish, orta. Ol  jastan  jasqa shekem bolg`anlar ushin arnalg`an. bunday oqiw orinlarina qoyilatug`in tiykarg`i talap tezirek ruwxiy, denesi nawqas balalardi baslawish ha`m orta mektepke tayarlap beriwdi ta`miyinlewden ibarat

Joqari bilimlendiriw Niderlandiyada jaslar joqari bilimlendiriwdi universitet ha`m joqari o`ner ta`limi oqiw orinlarinda aladi. Ha`zir ma`mlekette  universitet ha`m  institut islep turipti. Leyden universiteti en` tun`g`ish joqari oqiw orni esaplanip  jilda Vel`gelm Oranskiy ta`repinen sho`lkemlestirilgen. Ha`mme universitetler ha`m joqari oqiw orinlari ma`mlekettiki yamasa menshikliginen tisqari, rawajlaniw diqqat na`zerinde ten` mu`mkinshilikke ha`m statusqa iye. Joqari oqiw orinlari ma`mleket ta`repinen qarji menen ta`miyinlenedi. Niderlandiyada  diniy joqari oqiw orinlari bar bolip, olar ma`mleket ta`repinen ha`m bir bo`limin diniy ma`kemeler ta`repinen ta`miyinlenedi. Joqari oqiw orinlarinda oqiw eki basqishqa bo`linedi. Birinshi basqish  jil, za`ru`r bolsa  jil dawam etedi. Sol basqish ta`limi tamamlang`annan son`, pitkeriwshiler pa`n namzatliq da`rejesi ushin imtixan tapsiradi. Joqari oqiw orinlarinin` ekinshi basqishina sheklengen mug`dardag`i talantli talabalar o`tkerilip - jil dawaminda doktorliq ilimiy da`rejesi ushin dissertatsiya jazadi. Niderlandiyada shet el puqaralarinin` bilim aliwina, arnawli joqari oqiw orinlari bar. Bunday oqiw orinlarinda joqari mag`liwmatli shet el puqaralari arnawli bilim beriw ushin qabillanadi. Bul jerde oqiwlar ingliz tilinde alip bariladi. Bunday universitetlerdi qarji menen ta`miyinlew bir bo`legi ma`mleket, bir bo`legi shet el puqaralari esabinan boladi.