Predikati birdan ortiq bolishi mumkin.Sodda mushohada unda nimaning tasdiqlanishi yokiy inkor etishiga kora 3 turga bolinadi
A)atributiv mushohada b)munosabatga doir mushohada c)mavjudlikka doir mushohada
Murakkab mushohada soda mushohadalardan tuziladi birdan ortiq mushohadalardan ,,va” ,,yoki” yo, agar, unda, faqat, boglovchilar yordamida tuziladi. Bular 3ga bolinadi a)boglangan mushohada b)ayiruvchi mushohada c)shartli mushohada Murakkab konyuktiv mushohadaning ma’nosi uni tashkil etuvchi soda mushohadalar manosiga bog’liq boladi
Induktiv xulosa chiqarish
Deduktiv xulosa chiqarish
Analogiya bo‘yicha xulosa chiqarish
Induksiya – ma’lum miqdorda yakka holdagi fakt, hodisa va jarayonlarni kuzatish orqali, shu kuzatishlarga tayangan holda ishlab chiqarilgan umumiy xulosa chiqarish. Bu usul bo’yicha, oldin ko’p miqdordagi obyekt yoki jarayonlar yaxshilab kuzatiladi, o’rganib chiqiladi, keyin ushbu kuzatishlardan yagona, umumiy xulosa chiqariladi. Induksiyada mantiqiy asosiy o’ringa ega emas,tajriba birlamchi ro’lga ega. Faktlardan qoidaga qarab, yakka holdagi ko’plab o’rnaklardan yagona umumiy xulosaga qarab boriladi. Xususiy holatlar, fikrlardan umumiy bir xulosa ishlab chiqiladi. Induksiya (lot.inductio — toʻgʻrilash, tartibga keltirish) (mantiqda) — ayrim fikrlardan umumiy xulosalar chiqarishda va mantiqiy tadqiqotlarga qoʻllaniladigan muhokama usuli.
deduktiv xulosa chiqarishning muhim xususiyati unda umumiy bilimdan juz’iy bilimga o’tishning mantiqan zaruriy xususiyatga egaligidir. Uning turlaridan biri bevosita xulosa chiqarishdir. Deduksiya – oldindan mavjud bo’lgan bir umumiy haqiqat, umumiy prinsipning o’ziga xos tartibli fikrlash va mantiq qoidalariga asoslangan holda, maydaroq, yakka holatlarga tadbiq qilinishiga aytiladi. Deduksiyada umumiy bir gipoteza hayotdagi mavjud yakka holatlar orqali tekshirib chiqiladi. Bu umumiy prinsip oldindan mavjud, va holatlarni faqatgina bu prinsipni tekshirish, tatbiq qilish uchungina o’rganiladi. Bu yerda birlamchi o’rinda mantiq turadi, tajriba esa ikkilamchi hisoblanadi. Deduksiya (lot. deductio — xulosa chiqarish) — mantsh qoidalariga koʻra xulosa chiqarish.
