1 umumiy o ‘rta ta’limning milliy o‘ quv dasturi loyihasi

Лойиҳа

---

30 
umumiy o
‘rta ta’limning milliy o‘
quv dasturi loyihasi 
4/4 va 1 ni sonlar o‘qi chizmasida ayni bitta nuqtaga joylashtirish. 
l) 
bir xil suratga yoki bir xil maxrajga ega ikki kasrni ularning qiymatlari 
haqida fikr yuritish orqali taqqoslash. Taqqoslashlar faqatgina ikki kasr 
bir xil sonni nazarda 
tutgandagina teng bo‘lishini tushunish. Taqqoslash 
natijalarini >, = yoki < belgilari bilan yozish va kasrlarning ko‘rgazmali 
modelidan foydalanib xulosalarni asoslash. 
m) 
sodda (maxraji 2, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 12 bo‘lgan) kasr son sonning ulushi, 
to‘plamning qismi ekanligini, aralash sonni tushunish, kasr sonni so‘zlar, 
sonlar va modellar yordamida tasvirlash; 
n) bir xil maxrajli sodda kasrlarni taqqoslash, tartiblash va ular ustida 
qo‘shish va ayirish amallarini bajarish; 
3. SA.2 
a) 
Sonlarning ko‘paytmasini tushunish, misol uchun 5 × 7 ko‘paytmani - 5 
ta to‘plamning har birida 7 tadan narsa bo‘lgan holatda narsalarning 
umumiy soni sifatida sharhlash. Masalan, narsala
rning umumiy soni 5 × 
7 sifatida ifodalanishi mumkin bo‘lgan hayotiy vaziyatni qarash. 
b) 
Bo‘linma butun son bo‘lgan vaziyatni talqin qilish, misol uchun 56 : 8 ni - 
56 ta narsadan tashkil topgan to‘plamni teng 8 ta guruhga bo‘lganda har 
bir guruhdagi narsala
r soni sifatida yoki shu to‘plamni har biri 8 ta 
narsadan iborat teng guruhlarga bo‘lganda guruhlar soni sifatida 
sharhlash. Masalan, guruhlarning soni 56 : 8 sifatida ifodalanishi mumkin 
bo‘lgan hayotiy vaziyatni qarash. 
c) elementlari soni teng guruhlar, tu
zilmalar va o‘lchov miqdorlarini o‘z 
ichiga olgan vaziyatlarga oid matnli masalalarni yechish uchun 100 
gacha bo‘lgan sonlar bilan ko‘paytirish va bo‘lish amallaridan 
foydalanish, misol uchun, masalani ifodalash uchun rasmlar va 
noma’lum son belgisi bo‘lgan tenglamalardan foydalanish; 
d) 
uchta son, ko‘paytirish yoki bo‘lish amali qatnashgan tenglikda 
noma’lum sonni aniqlash. Masalan, 8 ×? = 48; 5 = ? ÷ 3; 6 × 6 =? 
Tengliklarning har birida tenglikni to‘g‘ri bo‘lishini ta’minlaydigan 
noma’lum sonni aniqlash; 
e) 
sonlarni eng yaqin 10 yoki 100 gacha yaxlitlash uchun o‘nli sonlar 
tushunchasidan foydalanish;
f) 
o‘nli sonlar, amallar xossalari va/yoki qo‘shish va ayirish o‘rtasidagi 
munosabatlarga asoslangan usullar va algoritmlardan foydalanib, 1000 
gacha bo‘lgan sonlar bilan qo‘shish va ayirish amallarini og‘zaki bajarish. 
g) 
o‘nli sonlar va amallar xossalariga asoslangan usullardan foydalanib, bir 
xonali butun sonlarni 10 
– 90 oraliqdagi 10 sonining ko‘paytuvchilariga 
ko‘paytirish (masalan, 9 × 80, 5 × 60). 
h) tenglamalarni tanlash usuli bilan, berilgan va izlanayotgan sonlar 
orasidagi o‘zaro munosabat asosida yechish;
i) 
miqdorlar (narx-
navo, massa, vaqt, uzunlik, yo‘l, yuz, tezlik) orasidagi 
munosabatlarni qo‘llab, kundalik hayot bilan bog‘liq bo‘lgan (2-3 qadamli) 
masalalarni arifmetik usulda yechish;