11. Matkazuvchi tizimi va vazifalari

Tez tolish bosqichi -0,16 sek

Bolish davri - presistola - 0,1 sek

Yurak indeksi degan ibora ham qorsatkichlari erkaklar uchun 3l/min.m2ga teng.
Yurakning minutlik xajmini Fik (1870 y) usuli yordamida aniqlash mumkin. Bu usul aniq usullardan biri bolum noqulayliklarga ega bollaniladi. Aylanib yurgan qon miqdori 70 kg oglgan erkaklarda 5050 ml ni tashkil qiladi (75-80 ml/kg), ayollarda esa sal ozroq (70 ml/kg). Bu kolishi mumkin. Aylanib yurgan qon shartli ravishda ikkiga boni depolardagi (talok, jigar, buyrak, ozgarganda depodagi qon, aylanishga chiqib, almashinib turadi. Qon depolaridagi qon miqdori aylanib yurgan qon mikdoridan ikki barobar koz ishi faoliyati davomida mexanik va tovush xodisalari hosil qilishi mumkin. Bu xodisalarni qayd qilish usullari yordamida yurak faoliyati torisida tushunchaga ega boalar sohasida chap tomondan omrov chizigzi xollarda uni kotadi. Uning uzunasiga ondalang okrak qafasining ichki yuzasiga uriladi.
Kinetokardiografiya-yurakning mexanik faoliyati natijasida, kozida chap va organadigan usul hisoblanadi.
Elektrokimokardiografiya - rentgeno apparati yordamida yurak kolmacha, qorincha yoki aortaga fotoelement qoyiladi. Yurak harakatlanganda fotoelementning yorugzgarib, ostsilografda egri chiziq yozib olinadi. Shu yolimlarini qisqarishi va boylab harakati tananing tebranishiga olib keladi. Goq otilganda, oqni otilishi). Ballistokardiografiya usuli bilan yozib olingan egri chiziq olib, yurak faoliyati bilan bogllaniladi.
Dinamokardiografiya- Yurak faoliyatining mexanik olib hisoblanadi. Bu usulni Ye.B.Babskiy hamkasblari bilan ishlab chiqqan. Yurakning kokrak qafasi ogzgarishini yozib olish usuli.
Exokardiografiya (Exo KG) Ultra tovush yordamida yurakning mexanik faoliyati va tuzilishini qayd qilish usuli. Bunda ultra tovush, yuqori chastotali (2,25-3 m Gts gacha) shaklida odam tanasi orqali orinadi yoki fotoplenkaga yozib olinadi. Yurak tsikli fazalarida uning mexanik aktivligini baxolash uchun ExoKG doimo EKG bilan bir vaqtda yozib olinadi.
Elektrokordiografiya. Ishlayotgan yurakning bioelektrik potentsiallarini yozib olib, yurak muskullarini tekshirish usuli. Normal sharoitda yurakning bozgzgzgladi, yurak elektr toki manbai boqimalari elektr olgani uchun yurakning elektr tokini tana yuzasidan maxsus asboblar yordamida yozib olish mumkin.
Yurak tsikli vaqtida yurakning elektr maydonini ikki nuqtasida potentsiallar farqini yozib oluvchi egri chiziqqa lib 1887 yil A.D. Uoller tomonidan yozib olingan bollanilmagan. V. Eyntxoven, A.F.Samoylov, T.L ozgarishi yurak avtomatiyasiga, uning qoalish va qisqarish protsesslariga gsir kop booir), yurakning qisqarishlar amplitudasini kamaygiradi (manfiyinotrop tazgtishini yomonlashtiradi (manfiy dromotrop tazgsir). K ionlari kolganda yurak diastolada top bosir kolganda yurak sistolada toTIBORINGLAR UCHUN RAXMAT!
http://genderi.org