114 Bemorni Qanday Parvarishlash Kerak 4

114
Bemorni Qanday 
Parvarishlash Kerak
4
BOB
Kasallik organizmni kuchsizlantiradi. Bemor kuch-quvvat to`plash 
va tezroq davo topishi uchun uni maxsus parvarish qilish lozim.
Bemorni parvarishlash odatda davolashning eng muhim qismidir.
Dorilar hamisha ham zarur bo`lavermaydi. Lekin yaxshi parvarish 
doim muhimdir. Quyida bemorni yaxshi parvarishlash asoslari ko`rsatib 
o`tiladi:
Bemor tinch, qulay, 
toza havoli va yorug` joyda 
dam olishi kerak. Uni juda 
sovqotish yoki isib ketishdan 
saqlang.
Agar havo sovuq 
bo`lsa yoki kasal sovqotsa, uning ustiga choyshab yoki ko`rpa tashlab 
qo`ying. Agar havo issiq bo`lsa va kasalning isitmasi bo`lsa, uning ustini 
ochib qo`ying (167-bet).
SUYUQLIKLAR
Deyarli barcha kasalliklarda, 
ayniqsa, isitma yoki ichketar payt-
larda, kasal ko`proq suyuqlik ichishi 
kerak: suv, choy, sharbat, sho`rva va 
boshqalar.
BEMORGA QULAYLIKLAR 
YARATISH
Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
115
SHAXSIY TOZALIK
Bemorni toza tutish muhim.U 
har kuni cho`miltirilishi kerak. Agar 
u yotgan joyidan tura olmaydigan 
darajada kasal bo`lsa, badanini iliq 
suvda namlangan yumshoq sochiq 
bilan arting. Uning ust-boshlari, 
choyshablari va ustiga yopiladigan 
narsalari ham toza tutilishi kerak. 
Bemor yotgan joyga ovqat bo`lak-
lari va ushoqlar tushib qolmaganiga 
e`tibor bering.
BEMORNI HAR KUNI 
CHO`MILTIRING
iliq
suv
YAXSHI OVQATLANISH
Agar bemorning qorni ochsa, unga ovqat 
bering.
Ko`p kasalliklarda maxsus parhez talab 
qilinmaydi.
Bemor ko`p suyuqlik ichishi va foydali mod-
dalarga boy ovqatlardan ko`proq iste`mol 
qilishi kerak (11-Bob).
Agar bemor juda quvvatsiz bo`lsa, unga iloji 
boricha tez-tez to`yimli ovqatlardan berib 
turing. Kerak bo`lsa ovqatlarni ezib yoki 
sho`rva, sharbatlarga qo`shib bering.
Guruch, bug`doy, suli, kartoshkani ezib, yumshoq bo`tqa (pyure) 
holida berilsa, ancha quvvat bo`ladi. Unga shakar va o`simlik yog`idan 
qo`shish ozuqa quvvatini oshiradi. Bemor ovqat yemasa uni shirin ichim-
liklar ichishga undang.

---

Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
116
oshqozon yarasi va zarda bo`lish.............316-321 betlar
appenditsit, ichak tutilishi, “o`tkir qorin”
(bu hollarda umuman ovqat yemang)......196-197
qand kasalligi (diabet)..............................248
yurak kasalliklari.......................................580
o`t pufagi muammolari .............................586
Ba`zi kasalliklar maxsus parhez talab qiladi. Ular quyidagi betlarda ko`r-
satilgan:
JUDA OG`IR KASALNI PARVARISH QILISH
SUYUQLIKLAR
Og`ir kasalning ko`p suyuqlik ich-
ishi muhimdir. Agar u ko`p icha olmasa, 
unga tez-tez kichik ho`plamlarda suyuq-
lik berib turing. Agar u zo`rg`a yutina 
olsa, unga har 5-10 min.da og`ziga 
tomchilab suyuqlik tomizib turing.
OVQAT
Bemor quyuq ovqatlarni iste`mol qila olmasa, unga sho`rva, sut, 
sharbat va boshqa suyuq ovqatlardan ichiring (11-bob). Don, suli yoki 
guruchdan tayorlangan bo`tqa ham yaxshi, lekin ular “tana o`stiruvchi” 
ovqatlar bilan birgalikda berilishi kerak. Sho`rvalarga tuxum, loviya yoki 
yaxshi qiymalangan go`sht, baliq yoki tovuq go`shti solinishi mumkin. 
Agar bemor birdaniga ko`p yeya olmasa, tez-tez oz-ozdan ovqat yeb turi-
shi kerak.
TOZALIK VA BEMOR HOLATINI O’ZGARTIRISH
Og`ir yotgan kasal uchun shaxsiy tozalikka e`tibor berish muhim-
dir. U har kuni iliq suvda cho`miltirilishi kerak.
Choyshablarini tez-tez, har kuni almashtirib turing. Agar ular kir 
bo`lsa, tezroq almashtirish kerak. Infeksion kasallik bilan og`rigan be-
morning kir yoki qon tegib qolgan choyshablari, ust-boshlari va sochiqlari 
ehtiyotkorlik bilan yig`ishtirilishi kerak. Ulardagi virus yoki mikroblarni 
Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013