151. Natriy nitrat tuzining 80



Yüklə 141,5 Kb.
tarix25.09.2023
ölçüsü141,5 Kb.
#148523
Yakuniy nazorat testlari


151. Natriy nitrat tuzining 80 0C dagi eruvchanligi 148 ga teng. Shu tuzning eritmadagi massa ulushini hisoblang . J: 0,597.

A)
B)


C)
D)
152. 80 0C da NaCl ning 600 g to’yingan eritmasi 0C gacha sovutilganda necha g tuz cho’kmaga tushadi? S80=38; S0=35,8. J: 9,565 g.

A)
B)


C)
D)
153. 80 0C da NaNO3 ning 300 g to’yingan eritmasi 20 0C gacha sovutilganda necha g tuz cho’kmaga tushadi? S80=148; S20=88. J: 72,58 g.

A)
B)


C)
D)
154. Kumush nitratning 60 0C dagi to’yingan eritmasi 20 0C gacha sovutilganda 15 g tuz cho’kmaga tushdi. Kumush nitratning 60 0C dagi to’yingan eritmasini tayyorlash uchun qancha massada tuz va suv kerak? S60=450; S20=222. J: 23,4375 g; 5,2 g.

A)
B)


C)
D)
155. Kaly dixromatning (K2Cr2O7) 78 0C da 500 g to’yingan eritmasi 18 0C gacha sovutilganda qancha massada kaliydixromat chokmaga tushadi? S78=40; S18=10.
J: 107,1 g.

A)
B)


C)
D)
156. Osh tuzi eritmasida suvning massa ulushi 0,75 ga teng. Osh tuzining eruvchanligini aniqlang. J: 33,33.

A)
B)


C)
D)
157. 175 g suvda 25 g potash (K2CO3) eritildi. Hosil bo’lgan eritmaning eruvchanligini va erigan moddaning massa ulushini ( %) hisoblang. J: 71,4; 12,5 %.

A)
B)


C)
D)
158. Xlorid kislotaning eruvchanligi 202,8 ga teng. Xlorid kislotaning eritmadagi massa ulushini hisoblang. J: 0,67.

A)
B)


C)
D)
159. Bertolle tuzining (KClO3) suvda eruvchanligi 122,5 ga teng. Bertolle tuzining eritmadagi massa ulushini aniqlang. J: 0,55.
A)
B)
C)
D)

160. Kaliy permanganatning (KMnO4) suvdagi eruvchanligi 22,5 ga teng. kaliy permanganatning eritmadagi massa ulushini hisoblang. J: 0,184.

A)
B)
C)
D)
161. MgSO4 ning to’yingan eritmasidan 80 0C 821 g miqdorini 20 0C gacha sovutilganda kristall holida ajralib chiqadigan MgSO4·6H2O cho’kmasining massasini hisoblang. S20=44,5; S80=64,2. J: 308,8 g.

A)
B)


C)
D)
162. 80 0C dagi KI ning 146 g to’yingan eritmasi 20 0C gacha sovutilganda necha g kristall (KI·H2O) ajralib chiqadi? S20=144; S80=192. J: 31,79 g.

A)
B)


C)
D)
163. AgNO3 ning 60 0C da 1250 g to’yingan eritmasini 10 0C gacha sovutilganda kristall holida necha g cho’kma tushadi? (AgNO3·H2O). S10=170; S60=525. J: 958,5 g.

A)
B)


C)
D)
164. LiCl ning 80 0C dagi to’yingan eritmasidan 645 g miqdorini 10 0C gacha sovutilganda ajralib chiqadigan LiCl·H2O kristallgidratidan necha g hosil bo’lishini hisoblang. S10=72; S80=115. J: 264,9 g.

A)
B)


C)
D)
165. AgNO3 ning 60 0C dagi to’yingan eritmasi 20 0C gacha sovutilganda 25 g tuz cho’kmaga tushishi uchun zarur bo’lgan eritmani tayyorlash uchun talab etiladigan tuz va suvning massasini hisoblang. S20=222; S60=525. J: 43,3 g; 8,25 g.

A)
B)


C)
D)
166. Agar C + O2 = CO2 + 393,5 kJ; CO + 1/2O2 = CO2 + 283 kJ ga teng bo’lsa, grafitning CO ga qadar yonish issiqligini hisoblang. J: 110,5 kJ.

A)
B)


C)
D)
167. Stexiometrik nisbatlarda olingan Al va temir kuyundisi (Fe3O4) dan tayyorlangan aralashma yondirilganda 3329 kJ issiqlik ajralib chiqadi. Massasi qanday bo’lgan aralashma yonganida 1998 kJ issiqlik ajralib chiqadi? J: 417,6 g. (Al + Fe3O4 =)

A)
B)


C)
D)
3. 3,04 g magniy yonganida 76,45 kJ issiqlik ajralgan bo’lsa, magniy oksidning hosil bo’lish entalpiyasini hisoblang. J: 603,6 kJ.

A)
B)


C)
D)
4. Ko’mirning molyar yonish issiqligi 393,5 kJ ga teng. Tarkibida 55 % C bo’lgan 1 kg ko’mir yonganda qancha issiqlik ajraladi? J: 1,8·104 kJ.

A)
B)


C)
D)
5. Quyidagi sistemada SO2 + O2 = SO3 ∆H=-192 kJ. 1 l (N.Sh.da) SO2 ning yonishida qancha issiqlik ajralib chiqadi? J: 4,2857 kJ.

A)
B)


C)
D)
6. Vodorod molekulasi hosil bo’lishining termokimyoviy tenglamasi quyidagicha: H + H = H2 + 436 kJ/mol. Bir dona molekula uchun bog’lanish energiyasini toping.
J: 7,24·10-22 kJ.

A)
B)


C)
D)
7. Metan hosil bo’lishining termokimyoviy tenglamasi quyidagicha:
C + 4H = CH4 + 1656,88 kJ/mol. Bir molekula metan hosil bo’lishidagi bog’lanish energiyasini hisoblang. J: 2,75·10-21 kJ.

A)
B)


C)
D)
8. CaO ning hosil bo’lish issiqligi 635,1 kJ ga teng, CO2 hosil bo’lish issiqligi 393,5 kJ ga teng bo’lsa, CaCO3 parchalanganda 145,3 kJ issiqlik yutilsa, CaCO3 ning hosil bo’lish issiqligini toping. J: 883,3 kJ.

A)
B)


C)
D)
9. Agar ammiakning hosil bo’lish issiqligi 46 kJ, NO ning hosil bo’lish issiqligi 90,4 kJ va suv bug’larining hosil bo’lish issiqligi 242 kJ ga teng bo’lsa, ammiak katalitik oksidlanish reaksiyasining issiqlik effektini hisoblang. J: 1629,6 kJ.

A)
B)


C)
D)
10. Etil spirtining yonish issiqligi 1379 kJ ga teng bo’lsa, 1 kg etil spirti yonganda qancha issiqlik (kJ) ajraladi? J: 3·104 kJ.

A)
B)


C)
D)
11. Ohakni so’ndirish reaksiyasida 67 kJ/mol issiqlik ajraladi. Tarkibida issiqlik effektiga ta’sir etmaydigan 20 % qo’shimchasi bo’lgan 1 t ohak so’ndirilganda qancha issiqlik (kJ) ajraladi? J: 9,57·105 kJ.

A)
B)


C)
D)
12. Quyidagi ma’lumotlardan EN≡N=941,4 kJ; EN-H=389,11 kJ; EH-H=435,14 kJ foydalanib ammiakning elementlardan hosil bo’lish entalpiyasini toping. J: 1079,49 kJ.

A)
B)


C)
D)
13. Reaksiyaning issiqlik effekti tenglamasi asosida 64 g metanning to’la yonishidan hosil bo’lgan issiqlik hisobiga necha g qaynash temperaturasidagi suvni bug’latish mumkin? CH4 + O2 = CO2 + H2O + 800 kJ; H2O(s)→H2O(g) – 40 kJ.
J: 1440 g.

A)
B)


C)
D)
14. Reaksiyaning issiqlik effekti tenglamasi asosida 90 g izopropanolning to’la yonishidan hosil bo’lgan issiqlik hisobiga necha mol qaynash temperaturasida turgan suvni bug’latish mumkin? CH3CH(OH)CH3 + 4,5O2 = 3CO2 + 4H2O + 2000 kJ; H2O(s)→H2O(g) – 40 kJ. J: 75 mol.

A)
B)


C)
D)
15. Etilen va etindan iborat 26,88 l (N.Sh.da) aralashma yondirilganda 1640 kJ issiqlik ajralgan. Termokimyoviy tenglamalar asosida boshlang’ich aralashmadagi gazlarning hajmiy nisbatini hisoblang. C2H2 + 3O2 = 2CO2 + 2H2O + 1300 kJ;
C2H4 + 3,5O2 = 2CO2 + 3H2O + 1400 kJ J: 1:2.

A)
B)


C)
D)
16. Metan va vodoroddan iborat 44,8 l (N.Sh.da) aralashma yondirilganda 1160 kJ issiqlik ajralgan. Termokimyoviy tenglamalar asosida boshlang’ich aralashmadagi gazlarning mol nisbatini hisoblang. 2H2 + O2 = 2H2O + 500kJ;
CH4 + 2O2 = CO2 + 2H2O + 800 kJ. J: 1:1,5.

A)
B)


C)
D)
3. N2 + H2 ↔ NH3 reaksiyada muvozanat qaror topgandan keyin moddalarning konsentratsiyalari quyidagicha [N2]=0,4 mol/l; [H2]=1,2 mol/l; [NH3]=0,8 mol/l. shu reaksiyaning muvozanat konstontasini hisoblang. J: 0,9.

A)
B)


C)
D)
4. A + 2B ↔ C tenglama bilan ifodalanuvchi jarayonda moddalarning muvozanat konsentratsiyasi tegishlicha [A]=0,12 mol/l; [B]=0,24 mol/l; [C]=0,295 mol/l ga teng. Shu reaksiyaning muvozanat konstontasini hisoblang. J: 42,68.

A)
B)


C)
D)
5. CO + Cl2 ↔ COCl2 ushbu reaksiyada moddalarning boshlang’ich konsentratsiyalari tegishlicha [CO]=4 mol/l; [Cl2]=5 mol/l ga teng. KM=1 bo’lsa, moddalarning qancha qismi reaksiyaga kirishgan? J: [CO]=2,765 mol/l; [Cl2]=2,765 mol/l.

A)
B)


C)
D)
6. CO2 + H2 ↔ CO + H2O ushbu reaksiyada moddalarning muvozanat konsentratsiyalari tegishlicha [CO2]=0,15 mol/l; [H2]=0,1 mol/l; [CO]=0,2 mol/l; [H2O]=0,2 mol/l; KM=1. Moddalarning boshlang’ich konsentratsiyalarini toping.
J: [CO2]=0,35 mol/l; [H2]=0,30 mol/l.

A)
B)


C)
D)
7. N2 + O2 ↔ 2NO moddalarning boshlang’ich konsentratsiyalari tegishlicha [N2]=0,049 mol/l; [O2]=0,01 mol/l ga teng. Reaksiya natijasida 0,005 mol/l NO hosil bo’lsa, moddalarning muvozanat konsentratsiyalarini aniqlang.
J: [N2]=0,0465 mol/l; [O2]=0,0075 mol/l.

A)
B)


C)
D)
8. N2 + H2 ↔ NH3 ushbu jarayonda reaksiyada ishtirok etayotgan va hosil bo’lgan moddalarning muvozanat konsentratsiyalari [N2]=0,8 mol/l; [H2]=1,5 mol/l; [NH3]=1 mol/l. Sistemaning muvozanat konstontasini aniqlang. J: 0,37.
A)
B)
C)
D)

9. H2 + I2 ↔ 2HI reaksiyaga kirishuvchi moddalarning boshlang’ich konsentratsiyalari [H2]=0,07 mol/l; [I2]=0,05 mol/l ga teng. KM=0,25 bo’lsa, moddalarning muvozanat konsentratsiyalarini hisoblang. J: [H2]=0,041 mol/l; [I2]=0,021 mol/l.

A)
B)
C)
D)
10. 2NO + O2 ↔ 2NO2 reaksiyada moddalarning muvozanat konsentratsiyalari [NO]=0,2 mol/l; [O2]=0,3 mol/l; [NO2]=1,2 mol/l ga teng. Reaksiyaning muvozanat konstontasini va moddalarning boshlang’ich konsentratsiyalarini hisoblang.
J: 120; [NO]=1,4 mol/l; [O2]=0,9 mol/l.
A)
B)
C)
D)

11. 2NO + O2 ↔ 2NO2 ushbu reaksiyada moddalalrning muvozanat konsentratsiyalari quyidagicha [NO]=0,2 mol/l; [O2]=0,1 mol/l; [NO2]=0,2 mol/l. Reaksiyaning muvozanat konstontasi va moddalarning boshlang’ich konsentratsiyalarini hisoblang.


J: 10; [NO]=0,4 mol/l; [O2]=0,2 mol/l.

A)
B)


C)
D)
12. CO + H2O ↔ CO2 + H2 ushbu reaksiyada reaksiyaga kirishayotgan moddalarning boshlang’ich konsentratsiyalari [CO]=3 mol/l; [H2O]=2 mol/l ga teng. KM=1. moddalarning muvozanat konsentratsiyalarini aniqlang.
J: [CO]=1,8 mol/l; [H2O]=0,8 mol/l.

A)
B)


C)
D)
13. 200 0C da CO2 ni uzoq vaqt qizdirish natijasida konsentratsiyalari [CO2]=0,974 mol/l; [CO]=0,0173 mol/l; [O2]=0,00863 mol/l ga teng bo’lgan gazlar aralashmasi olindi. Shu reaksiyaning muvozanat konstontasini hisoblang. J: 2,7·10-6.

A)
B)


C)
D)
14. 2SO2 + O2 ↔ 2SO3 ushbu jarayondagi moddalarning muvozanat konsentratsiyalari [SO2]=0,4 mol/l; [O2]=0,08 mol/l; [SO3]=0,2 mol/l ga teng. Kislorodning 50 % miqdori reaksiyaga kirishgandan so’ng moddalarning muvozanat konsentratsiyalarini aniqlang. J: [SO2]=0,32 mol/l; [O2]=0,04 mol/l [SO3]=0,12 mol/l.

A)
B)


C)
D)
15. Quyida keltirilgan ma’lumotlar asosida A + B ↔ C + D reaksiyaning muvozanat konstontasini aniqlang.[A]m=1,2 mol/l; [B]m=1,3 mol/l; [C]=1 mol/l;[D]=1 mol/l.J: 0,64.

A)
B)


C)
D)
16. Suv bug’ qattiq qizdirilgan temir kukuni bilan reaksiyaga kirishib, sistema muvozanat holatga kelgan. Fe + H2O = FeO + H2 shu sistemada [H2O]=4,78 mol/l; [H2]=7,0 mol/l bo’lsa, reaksiyaning muvozan konstontasini toping. J: 1,46.

A)
B)


C)
D)
17. Agar quyidagi sistemada muvozanat holatida Fe + H2O = Fe3O4 + H2 vodorod va suv bug’larining hususiy bosimlari tegishli ravishda 6,4 va 4,8 kPa bo’lganligi ma’lum bo’lsa, sistemaning muvozanat konstontasini toping. J: 3,16.

A)
B)


C)
D)
18. Quyidagi qaytar sistemada FeO + CO = Fe + CO2 [CO]=0,4 mol/l; [CO2]=0,6 mol/l bo’lsa, muvozanat konstontasini toping. J: 1,5.

A)
B)


C)
D)
19. Quyidagi geterogen sistemaning FeO + CO = Fe + CO2 muvozanat konstontasi 0,5 ga teng. reaksiya boshlangandan ma’lum vaqt o’tgandan keyin CO va CO2 larning konsentratsiyalari 0,05 va 0,01 mol/l ga teng bo’ladi. Ularning muvozanat holatidagi konsentratsiyalarini aniqlang. J: 0,04 mol/l; 0,02 mol/l.

A)
B)


C)
D)
20. Quyidagi geterogen sistemaning FeO + CO = Fe + CO2 muvozanat konstontasi 1,5 ga teng. reaksiya boshlangandan ma’lum vaqt o’tgandan keyin CO va CO2 larning konsentratsiyalari 0,04 va 0,01 mol/l ga teng bo’ladi. Ularning muvozanat holatidagi konsentratsiyalarini aniqlang. J: 0,02 mol/l; 0,03 mol/l.

A)
B)


C)
D)
1. Reaksiya boshlanmasdan oldin moddaning konsentratsiyasi 1,6 mol/l bo’lib 5 minutdan so’ng uning konsentratsiyasi 0,2 mol/l ga teng bo’ldi. Reaksiya tezligini (mol/l·s) aniqlang. J: 4,67·10-3 mol/l·s.

A)
B)


C)
D)
2. Reaksiya tezligi 0,03 mol/l·s ga teng. Moddaning boshlang’ich konsentratsiyasi 3,4 mol/l bo’lsa, moddaning reaksiyadan keyingi konsentratsiyasini aniqlang. Reaksiya 1,5 minut davom etgan J: 6,1 mol/l.
A)
B)
C)
D)

3. Reaksiya 3,5 minut davom etgan. Shu vaqt ichida modda konsentratsiyasi 7,3 mol/l ga o’zgargan. Reaksiya tezligini aniqlang. J: 3,476·10-2 mol/l·s.


A)
B)
C)
D)

4. Reaksiya davomida moddaning konsentratsiyasi 6,8 mol/l dan 3,4 mol/l gacha kamaygan. Reaksiya 30 sekund davom etgan. Reaksiya tezligini aniqlang.


J: 0,1133 mol/l·s.

A)
B)


C)
D)
5. Ushbu reaksiyadagi 2NH3→ N2 + 3H2 ammiakning hajmi 3 marta oshirilsa, reaksiya tezligi qanday o’zgaradi? J: 9 marta oshadi.

A)
B)


C)
D)
6. Vodorod xlorid (HCl) hosil bo’lish reaksiyasida vodorodning hajmini 3 marta xlorning hajmini 7 marta oshirsak, reaksiya tezligi necha marta oshadi? J: 21.

A)
B)


C)
D)
7. 2CO + O2 = 2CO2 ushbu sisteamada bosim 4 marta oshirilsa, reaksiya tezligi necha marta oshadi? J: 64.

A)
B)


C)
D)
8. Ammiak hosil bo’lish reaksiyasida bosim 3 marta oshirilsa, reaksiya tezligi necha marta oshadi? J: 81.

A)
B)


C)
D)
9. Ammiak hosil bo’lish reaksiyasida azotning konsentratsiyasi 3 marta vodorodniki 2 marta oshirilsa, reaksiya tezligi necha marta oshadi? J: 24.

A)
B)


C)
D)
10. 2NO + O2 = 2NO2 ushbu jarayonda NO ning konsentratsiyasi 7 marta oshirilsa, reaksiya tezligi nech marta oshadi? J: 49.

A)
B)


C)
D)
11. Temperatura koeffisenti 4 bo’lgan reaksion sistema temperaturasi 100 0C dan 130 0C gacha oshganda reaksiya tezligini hisoblang. J: 64.

A)
B)


C)
D)
12. Temperatura koeffisenti 2 bo’lgan reaksion muhit temperaturasi 30 0C ga ortganda reaksiya tezligi necha marta oshadi? J: 8.

A)
B)


C)
D)
13. Agar reaksiyaning temperatura koeffisenti 3 ga teng bo’lsa, reaksiya tezligini 27 barobar oshirish uchun temperaturani qanchaga ko’tarish kerak? J: 30.

A)
B)


C)
D)
14. Temperatura koeffisenti 4 ga teng bo’lgan reaksiya tezligini 256 marta oshirish uchun temperaturani necha gradusga ko’tarish kerak? J: 40.

A)
B)


C)
D)
15. 20 0C da reaksiya 9 minut davom etadi. γ=3 bo’lganda shu reaksiya 1 minut davom etishi uchun temperaturani nech gradusga o’zgartirish kerak? J: 40.

A)
B)


C)
D)
16. Temperatura 20 0C dan 60 0C ga ortganda reaksiya tezligi 81 marta ortgan. Reaksiya tezligining temperatura koeffisentini hisoblang. J: 3.
A)
B)
C)
D)
17. Reaksion muhit 50 0C dan 30 0C gacha sovutilganda reaksiyaning tezligi 16 marta kamaysa, reaksiyaning temperatura koeffisentini toping. J: 4.
A)
B)
C)
D)
18. Temperatura 20 0C dan 50 0C gacha ko’tarilganda reaksiya tezligi 27 marta ortgan. Reaksiya tezligining temperatura koeffisentini toping. J: 3.

A)
B)


C)
D)
19. 37 0C da reaksiya 150 sekundda tugaydi. Shu reaksiya 47 0C da qancha vaqtda tugaydi? γ=2. J: 75 s.

A)
B)


C)
D)
20. 10 0C da reaksiya 10 minutda tugaydi. Shu reaksiya 50 0C da qancha vaqtda tugaydi? γ=3. J: 7,4 s.

A)
B)


C)
D)
21. γ=3 bo’lgan reaksiya 40 0C da 180 sekundda tugaydi. Shu reaksiya 60 0C da qancha vaqtda tugaydi? J: 20 s.

A)
B)


C)
D)
22. Reaksiya 90 0C da 30 sekund davom etadi. 70 0C da esa 1,5 minutda tugaydi.
γ ni aniqlang. J: 1,74.

A)
B)


C)
D)
23. Kimyoviy reaksiyaning tezlik konstontasi 100 0C da 6·10-4 ga teng, 150 0C da esa 14,6·10-2 ga teng. Reaksiya tezligining temperatura koeffisentini hisoblang. J: 3.

A)
B)


C)
D)
24. Reaksiyaning tezlik konstontasi 140 0C da 5,75·10-4 ga, 180 0C da esa 9,2·10-3 ga teng. Reaksiya tezligining temperatura koeffisentini aniqlang. J: 2.

A)
B)


C)
D)
25. Reaksiyaning tezlik konstontasi 150 0C da 9,2·10-4 ga, 100 0C da esa 2,875·10-5 ga teng. Reaksiya tezligining temperatura koeffisentini hisoblang. J: 2.

A)
B)


C)
D)
1. Reaksiya unumi 80 % ni tashkil etsa, 22,4 l SO3 dan qancha massada sulfat kislota olish mumkin? J: 78,4.

A)
B)


C)
D)
2. Reaksiya unumi 75 % bo’lsa, 2,45 g Bertolle tuzidan (KClO3) qancha hajm kislorod olish mumkin? J: 0,504 l.
A)
B)
C)
D)

3. 1,58 g kaliy permangan (KMnO4) parchalanishidan qancha hajm kislorod hosil bo’ladi? Reaksiya unimi 90 % ga teng. J: 0,1008 l.

A)
B)
C)
D)
4. 500 kg ohaktosh (CaCO3) parchalanishidan hosil bo’lgan karbonat angidrid miqdorini (mol) hisoblang. J: 5 kmol.

A)
B)


C)
D)
5. 0,64 g oltingugurt kislorodda yondirildi. Reaksiya natijasida qancha hajm SO2 hosil bo’ladi? Reaksiya unumi 85 % ga teng. J: 0,3808 l.

A)
B)


C)
D)
6. 22,4 l vodorod kislorod bilan reaksiyaga kirishib, 15 g suv hosil bo’ldi. Reaksiya unumini hisoblang. J: 83,3 %.
A)
B)
C)
D)

7. 160 kg oltingugurtdan 470 kg sulfat kislota olindi. Reaksiya unumini hisoblang.


J: 95,9 %.

A)
B)


C)
D)
8. 75 kg CaCO3 parchalanishidan 40 kg CaO hosil bo’ldi. Mahsulotning chiqish unumini hisoblang. J: 95,2 %.

A)
B)


C)
D)
9. 1,12 l ammak (NH3) kislorod ishtirokida katalitik oksidlanganda 1,4 g NO hosil bo’ldi. Reaksiyaning unumini hisoblang. J: 93,3 %.

A)
B)


C)
D)
10. 18,5 g malaxit ((CuOH)2CO3) parchalanganda 6 g CuO hosil bo’ldi. Reaksiya unumini hisoblang. J: 45 %.

A)
B)


C)
D)
11. 10 kg oltingugurtdan qancha kg sulfat kislota olish mumkin? Har bir bosqichda reaksiya unumi 90 %. J: 22,3 kg.

A)
B)


C)
D)
12. Tarkibida 20 % qo’shimchasi bo’lgan 1 kg piritdan qancha massada (kg) sulfat kislota olish mumkin? Reaksiyaning hamma bosqichida unum 95 %. J: 1120,3 g.

A)
B)


C)
D)
13. Tarkibida 10 % yonmaydigan qo’shimchasi bo’lgan 1,2 kg ko’mir yondirilganda 1792 l CO2 hosil bo’lsa, reaksiya unumini hisoblang. J: 89 %.

A)
B)


C)
D)
14. Tarkibida 88 % sof Al4C3 bo’lgan 20 g texnik namunaga mol miqdor suv ta’sir ettirilgan. Reaksiya unumi 85 % ni tashkil etsa, hosil bo’lgan gazning hajmini (N.Sh.da) hisoblang. J: 6,98 l.

A)
B)


C)
D)
15. Tarkibida 15 % qo’shimchalari bo’lgan 25 g texnik CaC2 dan reaksiya unumi 70 % bo’lganda, qancha hajm (N.Sh.da) atsetilen (C2H­2) olish mumkin? J: 5,2 l.
1. 360 g suv hosil qilish uchun qancha massadagi vodorod kislorod bilan reaksiyaga kirishishi kerak? J: 40 g.

A)
B)


C)
D)
2. 1 tonna ohaktosh (CaCO3) parchalanganda qancha hajm (N.Sh.da) karbonat angidrid hosil bo’ladi? J: 2,24·105 l.

A)
B)


C)
D)
3. 4 g magniy oksid hosil qilish uchun qancha massada magniy va qancha hajm (N.Sh.da) kislorod kerak? J: 2,4 g; 1,12 l.

A)
B)


C)
D)
4. 2,3 g natriy suvda eritildi. Hosil bo’lgan ishqor va ajralib chiqqan vodorodning miqdorini (mol) hisoblang. J: 0,1mol; 0,05 mol.
A)
B)
C)
D)

5. 456,25 g xlorid kislotani neytrallash uchun natriy gidroksiddan qancha massada kerak bo’ladi? J: 500 g.

A)
B)
C)
D)
6. Kaliy gidroksidni neytrallab 20,2 g tuz olindi. Neytrallash uchun ishlatilgan nitrat kislotaning miqdorini (mol) hisoblang. J: 0,2 mol.

A)
B)


C)
D)
7. Kalsiy oksidga xlorid kislota ta’sir ettirib 3,33 g kalsiy xlorid tuzi hosil qilindi. Reaksiya uchun qancha massada oksid olingan? J: 1,68 g.

A)
B)


C)
D)
8. 0,4 g natriy gidroksid bilan 0,4 g xlorid kislota reaksiyaga kirishdi. Bunda qaysi moddadan qancha massada ortib qolgan? J: Cl2; 0,035 g.

A)
B)


C)
D)
9. 7,1 g natriy sulfat (Na2SO4) bilan 11 g bariy xlorid (BaCl2) reaksiyaga kirishdi. Reaksiyadan so’ng qaysi moddadan qancha massada ortib qolganini aniqlang.
J: BaCl2; 0,6 g.

A)
B)


C)
D)
10. 0,2 g vodorod 8 g xlor bilan reaksiyaga kirishib HCl hosil qildi. Bu jarayonda qaysi moddadan qancha massada ortib qolgan. J: Cl2; 0,9 g.

A)
B)


C)
D)
11. 5 g vodorod natriy metali bilan reaksiyaga kirishdi. Reaksiya mahsuloti suvda eritildi. Hosil bo’lgan moddalarning massasini aniqlang. J: 200 g NaOH; 10 g H2.
A)
B)
C)
D)

12. Oltingugurt kislorodda yondirildi. Yonishdan hosil bo’lgan mahsulot yana kislorodda yondirildi va suvda eritildi. Natijada 4,9 g sulfat kislota hosil bo’ldi. Reaksiya uchun olingan oltingugurt massasini hisoblang. J: 1,6 g.


A)
B)
C)
D)

13. 1 tonna kalsiy karbonat qattiq qizdirilishidan hosil bo’lgan asosli oksid suvda eritildi. Hosil bo’lgan modda qancha massadagi nitrat kislota bilan reaksiyaga kirishadi? J: 1,26 t.

A)
B)
C)
D)
14. 1,3 g kaliyning vodorod bilan reaksiyasi mahsuloti suvda eritildi va hosil bo’lgan moddaga xlorid kislota ta’sir ettirildi. Natijada hosil bo’lgan kaliy xlorid tuzining massasini hisoblang. J: 2,48 g.

A)
B)


C)
D)
15. 90 g ko’mir kislorodda yondirildi va hosil bo’lgan gaz CaO bilan reaksiyaga kirishdi. Reaksiya natijasida hosil bo’lgan CaCO3 ning massasini hisoblang. J: 750 g.

A)
B)


C)
D)
16. Massasi 1 g bo’lgan ohaktosh (CaCO3) parchalanib, CaO olindi va suvda eritildi. Hosil bo’lgan moddaning massasini hisoblang. J: 0,74 g.

A)
B)


C)
D)
17. 1,11 g malaxit ((CuOH)2CO) parchalanganda qancha hajm gaz ajraladi?
J: 0,112 l.

A)
B)


C)
D)
18. 2,6 g aluminiy gidroksid qancha massadagi natriy gidroksid va xlorid kislota bilan reaksiyaga kirishadi? J: 1,33 g; 3,65 g.

A)
B)


C)
D)
19. 2,475 g rux gidroksid qancha massadagi kaliy gidroksid va nitrat kislota bilan reaksiyaga kirishadi? J: 2,8 g; 1,825 g.

A)
B)


C)
D)
20. 1,06 g sodadan (Na2CO3) qancha massada NaCl va qancha hajmda CO2 olish mumkin? J: 1,17 g; 0,224 l.

A)
B)


C)
D)
1. Quyidagi birikmalarda bir xil massadagi azotga kislorod massalarining nisbati qanday o’zgaradi? N2O, NO, N2O3, NO2, N2O5 J: 1; 2; 3; 4; 5.

A)
B)


C)
D)
2. Quyidagi birikmalarda bir xil massadagi xromga kislorod massalarining nisbati qanday o’zgaradi? Cr2O3, CrO2, CrO3 J: 1,5; 2; 3.

A)
B)


C)
D)
3. Quyidagi birikmalarda bir xil massadagi xlorga kislorod massalarining nisbati qanday o’zgaradi? Cl2O,Cl2O3, Cl2O5,Cl2O7 J: 1; 3; 5; 7.

A)
B)


C)
D)
4. Quyidagi birikmalarda bir xil massadagi oltingugurtga kislorod massalarining nisbati qanday o’zgaradi? SO2, SO3 J: 1; 1,5.

A)
B)


C)
D)
5. Quyidagi birikmalarda bir xil massadagi marganetsga kislorod massalarining nisbati qanday o’zgaradi? MnO, MnO2, MnO3, Mn2O7 J: 1; 2; 3; 3,5.

A)
B)


C)
D)
1. Hajmi 5 l bo’lgan idishga 25 0C harorat va 98,7 kPa bosimda karbonat angidrid joylashtirilgan. Shu gazning miqdorini va molekulyar massasini hisoblang.
J: 0,199 mol; 44 g/mol.

A)
B)


C)
D)
2. Suv bug’ining 25 0C da bosimi 3,171 kPa ga teng bo’lganda 1 ml hajmida nechta molekula bo’ladi? J: 7,7·1017.

A)
B)


C)
D)
3. Sig’imi 15 l bo’lgan idishga massasi 30,3 g bo’lgan gazlar aralashmasi to’ldirilgan. Idishdagi temperatura 18 0C va bosim 122 kPa bo’lsa, Shu gazlar aralashmasining nisbiy molekulayar massasini aniqlang. J: 40 g/mol.

A)
B)


C)
D)
4. 2 l vodorodning 15 0C va 100,7 kPa bosimdagi massasini hisoblang. J: 0,168 g.

A)
B)


C)
D)
5. Hajmi 5 l bo’lgan po’lat idishda 250 kPa bosim ostida 27 0C sharoitda ammaik gazi solingan. Shu gazning massasini va vodorod atomlari sonini hisoblang.
J: 8,5 g; 3,01·1023 ta.

A)
B)


C)
D)
6. Massasi 1,56 g bo’lgan gaz 17 0C va 1 atm bosimda 624 ml hajmni egallaydi. Gazning molyar massasini hisoblang. J: 59,488 g,mol.

A)
B)


C)
D)
7. Massasi 273 g bo’lgan gaz 20 0C va 1,5 atm bosimda 156,3 l hajmni egallasa, uning vodorodga nisbatan zichligini aniqlang. J: 14.

A)
B)


C)
D)
8. Gaz normal sharoitda 112 l hajmni egallasa, shu gaz 0 0C va 2 atm bosimda qancha hajmni egallaydi? J: 56 l.

A)
B)


C)
D)
9. 1 atm bosim va 273 K temperaturada karbonat angidrid (CO2) 250 ml hajmni egallaydi. Shu gaz 175 ml hajmni egallashi uchun 0 0C da bosim qanchaga teng bo’lishi kerak? J: 1,43 atm.

A)
B)


C)
D)
10. 1,75 mol gazning 20 0C va 1,25 atm bosimda egallagan hajmini hisoblang.
J: 33,658 l.

A)
B)


C)
D)
1. 4N2+3H2 bo’lgan gazlar aralashmasida azotning hajmiy va massa ulushini toping va shu gazlar aralashmasining o’rtacha molekulayar massasini hisoblang.
J: 0,57, 94,9 %, 16,857 g/mol

A)
B)


C)
D)
2. 1:3 nisbatda aralashgan N2 va O2 gazlar aralashmasidagi moddalarning mol, hajmiy va massa ulushlarini toping. Shu gazlar aralashmasining o’rtacha molekulayar massasi (g/mol) qanchaga teng bo’ladi? J: 0,25, 0,75; 0,25, 0,75; 0,2258, 0,7742; 31 g/mol.

A)
B)


C)
D)
3. Hajmiy ulushi 0,3 va 0,7 bo’lgan azot va kislorod aralashmasining o’rtacha molekulayar massasini va aralashma tarkibidagi azotning mol va massa ulushini hisoblab toping. J: 30,8 g/mol; 0,3; 0,2727.

A)
B)


C)
D)
4. Kislorodning havodagi hajmiy ulushi 0,21 ga teng bo’lsa, 11 l havo tarkibida qancha hajm kislorod bor? J: 2,31 l.

A)
B)


C)
D)
5. 10 g vodorod bilan 8 g kislorod aralashtirildi. Ushbu aralashmada moddalarning mol ulushlarini, hajmiy ulushlarini, massa ulushlarini hamda gazlar aralashmasining o’rtacha molekulayar massasini hisoblang.
J: 0,95, 0,05; 0,95, 0,05; 0,5556, 0,4444; 3,43 g/mol.

A)
B)


C)
D)
6. 10 g CaCO3 bilan 10,6 g Na2CO3 aralashtirildi. Ushbu aralashmadagi moddalarning mol va massa ulushlarini hisoblang. J: 0,5, 0,5; 0,485, 0,515.

A)
B)


C)
D)
7. 22,4 l metan (CH­4) bilan 22 g karbonat angidrid (CO2) aralashtirildi. Aralashma tarkibidagi metanning mol, massa va hajmiy ulushini hamda gazlar aralashmasining o’rtacha molekulyar massasini hisoblang. J: 0,667, 0,421, 0,667; 25,33 g/mol.

A)
B)


C)
D)
8. 1,58 g kaliy permanganat (KMnO4) bilan 1,97 g kaliy manganat (K2MnO4) aralashmasi tarkibidagi moddalarning mol va massa ulushlarini hisoblang.
J: 0,5, 0,5; 0,445, 0,555.

A)
B)


C)
D)
9. Ozon va kislorod aralashmasining vodorodga nisbatan zichligi 16,4 ga teng. Aralashmadagi ozon va kislorod hajmlari nisbatini toping. J: 1:19.

A)
B)


C)
D)
10. Vododrodga nisbatan zichligi 14,5 bo’lgan azot va kislorod aralashmasi tarkibidagi har bir moddaning hajmiy va massa ulushini toping. J: 0,75; 0,25, 72,4; 27,6.

A)
B)


C)
D)
11. 14 g CO2 va CO dan iborat gazlar aralshmasi 8,34 l hajmni egallaydi. Aralashma tarkibidagi gazlarning hajmiy va massa ulushlarini toping. J: 0,4; 0,6, 29,8; 70,2.

A)
B)


C)
D)
12. 1,375 g vodorod va metan (CH4) dan iborat gazlar aralashmasi 5,6 l hajmni egallaydi. Aralashma tarkibidagigazlarning hajmiy va massa ulushini hisoblang.
J: 0,75; 0,25, 0,273; 0,727.

A)
B)


C)
D)
13. Teng hajmli kislorod va metan (CH4) dan iborat gazlar aralashmasi 96 g bo’lsa, aralashma tarkibidagi gazlarning hajmlarini hisoblang. J: 44,8 l; 44,8 l.

A)
B)


C)
D)
14. Teng hajmli CO va CO2 dan iborat gazlar aralashmasi 108 g bo’lsa, aralashma tarkibidagi gazlarning hajmlarini toping. J: 33,6 l; 33,6 l.

A)
B)


C)
D)
15. Teng hajmli vodorod va azot dan iborat gazlar aralashmasi 60 g bo’lsa, aralashma tarkibidagi gazlarning hajmlarini toping. J: 44,8 l; 44,8 l.
A)
B)
C)
D)

1. Miqdori 2,5 mol bo’lgan vodorodning massasini va hajmini (N.Sh.da) hisoblang. J: 5g; 56 l.

A)
B)
C)
D)
2. Tarkibida 1,806·1024 ta molekulasi bo’lgan gazning hajmini aniqlang.
J: 67,2 l.

A)
B)


C)
D)
3. Hajmi 0,672 l bo’lgan ammiakning massasini va miqdorini (mol) hisoblang.
J: 0,51 g; 0,03 mol.

A)
B)


C)
D)
4. Massasi 48 g bo’lgan kislorodning (N.Sh.da) hajmini va miqdorini (mol) aniqlang. J: 33,6 l; 1,5 mol.

A)
B)


C)
D)
5. Hajmi 1,5 mol vodorodning hajmiga teng bo’lgan metanning (CH4) massasini hisoblang. J: 24 g.
A)
B)
C)
D)

6. Bir mol suvda nechta atom mavjud? Suvning massasini hisoblang.


J: 1,806·1024 ta; 18 g.

A)
B)


C)
D)
7. 5,75 mol karbonat angidrid (CO2) qancha hajmni (N.Sh.da) egallaydi?
J: 128,8 l.

A)
B)


C)
D)
8. 8 g kislorod molekulasida qancha atom bor va uning hajmi (N.Sh.da) qanchaga teng? J: 3,01·1023 ta; 5,6 l.

A)
B)


C)
D)
9. Necha mol metanda 1,6·1023 ta vodorod atomlari bor? Metaning hajmi (N.Sh.da) qanchaga teng? J: 6,6·10-2 mol, 1,478 l.

A)
B)


C)
D)
10. Sulfat kislota tarkibida jami nechta atom bor? Kislota tarkibidagi vodorod, oltingugurt va kislorod atomlari sonini hisoblang.
J: 4,2·1024; 1,2·1024; 6,02·1023; 2,4·1024.

A)
B)


C)
D)
11. 1,806·1024 ta kislorod atomi necha g suvda bo’ladi va shu suvning mol miqdorini aniqlang. J: 54 g, 3 mol.
A)
B)
C)
D)
12. Hajmi 112 l bo’lgan gazda nechta molekula bo’ladi va bu gazning miqdorini toping. J: 3,01·1024 ta, 5 mol.

A)
B)


C)
D)
13. Normal sharoitda 2,8 g azot necha litr hajmni egallaydi va miqdori qanchaga teng bo’ladi? J: 2,24 l, 0,1.

A)
B)


C)
D)
14. Vodorod xloridning 0,365 gramida nechta molekula bor? Shu vodorod xloridning hajmini (N.Sh.da) va miqdorini hisoblang. J: 6,02·1021, 0,224 l, 0,01 mol.

A)
B)


C)
D)
10. Kislorodning ekvivalenti 8 ga teng bo’lsa, magniyning ekvivalentini toping va ushbu elementlardan hosil bo’lgan moddaning formulasini aniqlang. J: 12, MgO.

A)
B)


C)
D)
11. Vodorodning ekvivalenti 1 ga teng bo’lsa, xlorning ekvivalentini toping va ushbu elementlardan hosil bo’lgan moddaning formulasini aniqlang. J: 35,5, HCl.

A)
B)


C)
D)
12. 28 g azotga 32 g kislorodga to’g’ri kelsa, azotning ekvivalentini toping va ushbu elementlardan hosil bo’lgan moddaning formulasini aniqlang. J: 7, NO.

A)
B)


C)
D)
13. 28 g azotga 6 g vodorod to’g’ri kelsa, azotning ekvivalentini toping. Ushbu elementlardan hosil bo’lgan moddaning formulasini aniqlang. J: 4,67, NH3
A)
B)
C)
D)

14. 32 g oltingugurtga 32 g kislorod to’g’ri kelsa, oltingugurtning ekvivalentini toping. Ushbu elementlardan hosil bo’lgan moddaning formulasini aniqlang. J: 8, SO2.

A)
B)
C)
D)
15. 16 g kislorodga 40 g kalsiy to’gri kelsa, kalsiyning ekvivalentini toping va ushbu elementlardan hosil bo’lgan moddaning formulasini aniqlang. J: 20, CaO.

A)
B)


C)
D)
16. 14 g azotga 32 g kislorod to’g’ri kelsa, azotning ekvivalentini toping va ushbu elementlardan hosil bo’lgan moddaning formulasini aniqlang. J: 3,5, NO2.

A)
B)


C)
D)
a) Guruhlarda yuqoridan pastga tomon elementlarning a) metallik, b) metalmaslik, c) qaytaruvchilik va d) oksidlovchilik xossalari qanday o‘zgaradi? (Javob: a va c - ortadi; b va d - kamayadi).

A)
B)


C)
D)
b)Davrlarda chapdan o’ngga elementlarning a) metallik, b) metallmaslik, v) qaytaruvchilik va g) oksidlovchilik xossalari qanday o‘zgaradi? (Javob: a va v - kamayadi; b va g - ortadi).

A)
B)


C)
D)
c) Li, Na, K, Rb, Cs, Fr qatorida elementlarning a) elektr manfiyligi, b) ionlanish potensiali va c) atom radiusi qanday o‘zgaradi? (Javob: a, b - kamayadi; va c - ortadi).

A)
B)


C)
D)
d) Na, Mg, Al, Si, P, Br qatorida elementlarning a) atom radiuslari; b) elektr manfiyliklari; c) ionlanish potensiallari qanday o‘zgaradi? (Javob: a - kamayadi; b va c - ortadi).

A)
B)


C)
D)
e) Be, B, C, N, O, F qatorida elementlar oddiy moddalarining a) metalligi; b) oksidlovchiligi; c) elektronga moyilligi qanday o‘zgaradi? (Javob: a - kamayadi; b va c - kuchayadi).

A)
B)


C)
D)
f) B2O3, Al2O3, Ga2O3, In2O3 oksidlarning a) asoslik va b) kislotalik xossalari qanday o‘zgaradi? (Javob: a - kuchayadi; b - susayadi).

A)
B)


C)
D)
g) 33 raqamli element qaysi a) davr va b) guruhda joylashgan? (Javob: a - IV; b - V).
i) BH3, CH4, NH3, H2O, HF gidridlarning a) kislotaligi va b) barqarorligi qanday o‘zgaradi? (Javob: a - kuchayadi; b - kamayadi).

A)
B)


C)
D)
k) HF, HCl, HBr, HJ qatorida gidridlarning a) kislotaligi va b) barqarorligi qanday o‘zgaradi? (Javob: a - kuchayadi; b - kamayadi).
A)
B)
C)
D)

2. Agar tabiiy kislorod tarkibida 95 % 16O; 4 % 18O va 1 % 17O izotoplari mavjud bo’lsa, kislorod elementining nisbiy atom massasini hisoblang. J: 16,09 g.


A)
B)
C)
D)

3. Agar tabiiy mis tarkibida 75 % 63Cu; 25 % 65Cu izotoplari mavjud bo’lsa, mis elementining nisbiy atom massasini hisoblang. J: 63,5 g.


A)
B)
C)
D)

4. Tabiiy rubidiy tarkibida ikkita izotop 85Rb va 87Rb bo’ladi. Rubidiyning atom massasi 85,47 m.a.b ga teng. Har qaysi izotopning massa ulushini foizlarda hisoblang. J: 76,5 % 85Rb; 23,5 % 87Rb.


A)
B)
C)
D)

5. Agar tabiiy magniy tarkibida 78,6 % 24Mg; 20,1 % 25Mg va 1,3 % 26Mg izotoplari mavjud bo’lsa, magniy elementining nisbiy atom massasini hisoblang.


J: 24,227 m.a.b.
A)
B)
C)
D)

6. Nisbiy atom massasi 69,72 m.a.b ga teng bo’lgan galliy elementining tabiatda 71Ga va 69Ga izotoplari mavjud. Shu izotoplarining massa ulushlarini aniqlang.


J: 0,36; 064.
A)
B)
C)
D)

1. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quyidagicha:


H-1,59 %; N-22,22 %; O-76,19 %. Shu moddaning formulasini aniqlang. J: HNO3.
A)
B)
C)
D)

2. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quyidagicha:


H-11,11 %; O-88,89 %. Shu moddaning formulasini aniqlang. J: HOH.
A)
B)
C)
D)

3. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quyidagicha:


H-2 %; S-32,7 %; O-65,3 %. Shu moddaning formulasini aniqlang. J: H2SO4.
A)
B)
C)
D)

4. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quyidagicha:


Na-57,5 %; H-2,5 %; O-40 %. Shu moddaning formulasini aniqlang. J: NaOH.
A)
B)
C)
D)

5. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quyidagicha:


N-82,353 %; H-17,647 %. Shu moddaning formulasini aniqlang. J: NH3.
A)
B)
C)
D)

6. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quyidagicha:


H-3,06 %; P-31,63 %; O-65,3. Shu moddaning formulasini aniqlang. J: H3PO4.
A)
B)
C)
D)

7. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quyidagicha:


Ca-24,69 %; H-1,23 %; C-14,81 %; O-59,3 %. Shu moddaning formulasini aniqlang.
J: Ca(HCO3)2.
A)
B)
C)
D)

8. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quyidagicha:


K-31,8 %; Cl-29,00 %; O-39,20 %. Shu moddaning formulasini aniqlang. J: KClO3.
A)
B)
C)
D)

9. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quyidagicha:


N-25,9 %; O-74,1 %. Shu moddaning formulasini aniqlang. J: N2O5.
A)
B)
C)
D)

10. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quyidagicha: K-28,676 %; H-0,735 %; S-23,529 %; O-47,060 %. Shu moddaning formulasini aniqlang. J: KHSO4.


A)
B)
C)
D)

11. Ikkinchi gruppa element oksidi tarkibida 40 % kislorod bor. Shu elementni aniqlang. J: Mg.


A)
B)
C)
D)

a) Miqdori 16g SO2 ning miqdoriga teng bo’lgan malaxitning ((CuOH)2CO3) massasini hisoblang. J: 55,5 g.


A)
B)
C)
D)

b) Massasi 3 mol KMnO4 massasiga teng bo’lgan kislorodning miqdorini hisoblang. J: 14,8 mol.


A)
B)
C)
D)

c) Massasi 10 mol suvning massasiga teng bo’lgan HCl ning miqdorini hisoblang


J: 4,93 mol.
A)
B)
C)
D)

d) Miqdori 31 g P4 miqdoriga teng bo’lgan H3PO4 ning massasini toping.


J: 24,5 g.
A)
B)
C)
D)

e) Miqdori 58,5 g osh tuzinig miqdoriga teng bo’lgan KCl ning massasini toping.


J: 74,5 g.
A)
B)
C)
D)

f) Massasi 16 mol suvning massasiga to’g’ri keladigan ozon O3 gazining miqdorini hisoblang. J: 6 mol.


A)
B)
C)
D)

g Miqdori 6,4g O2 ning miqdoriga to’g’ri keladigan CO2 ning massasini hisoblang. J: 8,8 g.


A)
B)
C)
D)
Yüklə 141,5 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin