Majburiy mexanik tebranishlar
Doimo ta’sir qiluvchi, davriy tashqi kuch ta’sirida tizimning tebranishi majburiy tebranishlar deb ataladi. Ta’sir etuvchi kuch majbur etuvchi kuch deb ataladi.Oddiy holatlarda bu kuch garmonik qonuniyatlarga asosan o‘zgaradi: . Odatda, tebranayotgan tizimga majbur etuvchi kuchdan tashqari, qaytaruvchi kuch va muhitning qarshilik kuchi ta’sir etadi. Bu kuchlarning ta’siri natijasida m massali tizim Nyutonning II qonuniga asosan а- tezlanish oladi.
(17.9)
Bu ifodaning ikki tarafini m massaga bo‘lsak, m tebranayotgan jismning tezlanishi ifodasiga ega bo‘lamiz:
Quyidagi almashtirishlardan so‘ng
majburiy tebranishlarning tenglamasiga ega bo‘lamiz:
(17.10)
Bu ifoda ikkinchi tartibli, chiziqli, birjinsli bo‘lmagan differensial tenglamadir. Tenglamaning yechimi ikki funksiyaning yig‘indisidan iboratdir:
(17.11)
Shunday qilib, majburiy tebranish siklik chastotali so‘nuvchi tebranish va chastotali garmonik tebranishlar yig‘indisidan iboratdir.
Avval, holatdatepkilarhosil bo‘ladi, undan keyin birinchi tebranish so‘nadi va toza majburiy garmonik tebranish
(17.12)
qoladi (3 - rasm).
Бу ечимни (2)-ifodaga qo‘yib, ayrim o‘zgartirishlardan so‘ng quyidagiga ega bo‘lamiz:
Dostları ilə paylaş: | 
