•
III qrup əlillərə — yaşa görə əmək pensiyasının
baza hissəsinin 50 faizi məbləğində.
17. Böyük Vətən müharibəsi iştirakçılarının və
ə
lillərinin əmək pensiyalarının baza hissəsinə edilən
ə
lavələr neçə faiz təşkil edir?
•
Müharibə iştirakçılarına (müharibə əlilləri istisna
olmaqla) — yaşa görə əmək pensiyasının baza
hissəsinin 50 faizi məbləğində;
•
I qrup əlillərə — yaşa görə əmək pensiyasının
baza hissəsinin 140 faizi məbləğində;
•
II qrup əlillərə — yaşa görə əmək pensiyasının
baza hissəsinin 110 faizi məbləğində;
•
III qrup əlillərə — yaşa görə əmək pensiyasının
baza hissəsinin 90 faizi məbləğində.
18. Yaşa görə əmək pensiyası nə vaxt təyin edilir?
Yaşa görə əmək pensiyası, buna hüququ olan şəxsin
müraciəti əsasında əmək pensiyası hüququnun yarandığı
gündən, lakin bu qanunun qüvvəyə mindiyi gündən tez
olmamaqla ömürlük təyin edilir.
19. Əlilliyə görə əmək pensiyası nə vaxt təyin edilir?
Ə
lilliyə görə əmək pensiyası, buna hüququ olan şəxsin
müraciəti əsasında əlilliyin və ya 18 yaşınadək sağlamlıq
imkanları məhdudluğunun müəyyən olunduğu gündən
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi
bütün əlillik və ya sağlamlıq imkanlarının məhdudluğu
dövrü üçün müəyyən edilmiş pensiya yaşına çatmış
şə
xslərə ömürlük təyin edilir.
20. Ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyası nə
vaxt təyin edilir?
Ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyası, buna
hüququ olan şəxsin müraciəti əsasında ailə başçısını
itirməyə görə əmək pensiyası hüququnun yarandığı
gündən müəyyən edilmiş pensiya yaşına çatmış şəxslərə
ömürlük təyin edilir.
21. Əmək pensiyasının bir növündən başqa növünə
keçmə mümkündürmü?
Bəli mümkündür, belə ki, əmək pensiyaçısının yaşa görə
ə
mək pensiyası növündən əlilliyə görə əmək pensiyası
növünə keçirilmə istisna olmaqla, əmək pensiyasının bir
növündən başqa növünə keçmə hüququ vardır. Əmək
pensiyasının bir növündən başqa bir növünə keçirilmə
ə
rizəçi tərəfindən müvafiq əmək pensiyası təyin edilməsi
üçün zəruri sənədlər təqdim edilməklə pensiyanın başqa
növünə keçirilir.
22. Əmək pensiyaçısı vəfat etdikdə alınmamış əmək
pensiyası kimə ödənilir?
Ə
mək pensiyaçısı vəfat etdikdə, onun ailəsinə
pensiyaçının vəfatı tarixinə yaşa görə əmək pensiyasının
baza hissəsinin üç misli məbləğində dəfn üçün müavinət
verilir.
23. Əmək pensiyaçısı vəfat etdikdə onu ailə üzvləri
də
fn etmə
dikdə
,də
fn müavinatı o halda kimlə
rə
ödə
nilmə
lidir?
Ə
mək pensiyaçısını onun ailə üzvlərinə aid olmayan
şə
xslər dəfn etdikdə, dəfn üçün müavinət məhs onu dəfn
edən şəxslərə ödənilir.
24. Xaricdə yaşayan Azərbaycan vətəndaşlarına
Azə
rbaycanda
tə
yin
edilmiş
ə
mək
pensiyası
ödə
nilirmi?
Bəli ödənilir, belə ki, Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşlığını saxlamış şəxslərin xaricdə olduqları
müddətdə onlara Azərbaycan Respublikasında təyin
edilmiş əmək pensiyası arzularına əsasən Azərbaycan
Respublikasının banklarında olan şəxsi hesablarına və ya
öz vəsaitləri hesabına yaşadıqları digər dövlətlərə
köçürülür.
25. Xaricdə yaşayan və Azərbaycan vətəndaşlığından
çıxan şəxslərin Azərbaycanda təyin edilmiş əmək
pensiyası ödənilirmi?
Azərbaycan Respublikası vətəndaşlığından çıxmış
şə
xslər xaricdə olduqları müddətdə onlara yalnız əmək
zədəsi və ya peşə xəstəliyi nəticəsində təyin edilmiş
pensiyalar ödənilir. Bu pensiyaların başqa dövlətlərə
köçürülməsi qaydası Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə müəyyən edilir.
26. Etibarnamə
üzrə
ə
mə
k pensiyası ödə
nilə
bilə
rmi?
Bəli, əmək pensiyası etibarnamə üzrə də ödənilə bilər.
Qaynar Xətlər
Bakı
088 707 07 07
Gəncə
088 202 02 02
Lənkəran
088 303 03 03
Quba
088 404 04 04
Şə
ki
088 505 05 05
Ə
MƏK PENSIYASI
1. Yaş
a görə
ə
mə
k pensiyasına çıxdıqda sığ
orta stajı
neçə
il olmalıdır?
Azı 12 il sığorta stajı olmalıdır
2. Kişilər və qadınlar 12 il sığorta stajları olduqda
hansı yaş həddində yaşa görə əmək pensiyasına çıxa
bilərlər?
Kişilər üçün yaş həddi 2010-cu il yanvarın 1-dən
başlayaraq 2012-ci ilin yanvarın 1-dək hər il altı ay
artırılır, qadınların yaş həddi 2010-cu ilin yanvarın 1-dən
başlayaraq 2016-cı ilin yanvarın 1-dək hər il altı ay
artırılır.
3. Neçə uşaqlı qadınlar yaşa görə əmək pensiyasına
çıxmaq hüququna malikdirlər?
Beş və daha çox uşaq doğub onları səkkiz yaşınadək
tərbiyə etmiş və azı 10 il sığorta stajı olan qadınlar
müəyyən olunmuş yaş həddi hər uşağa görə 1 il
azaldılmaqla yaşa görə əmək pensiyası hüququna
malikdir
4.Sağ
lamlıq imkanları mə
hdud uş
ağ
ı olan anaların
yaş
a görə
ə
mə
k pensiyasına çıxmağ
a görə
sığ
orta
stajı neçə
il olmalıdır?
Sağlamlıq imkanları məhdud uşağını səkkiz yaşınadək
tərbiyə etmiş və azı 10 il sığorta stajı olmalıdır və
anaların müəyyən olunmuş yaş həddi 5 il azaldılmaqla
yaşa görə əmək pensiyası hüququ vardır.
5. Uşaqlarını təkbaşına böyüdən ataların və
qə
yyumların yaş
a görə
ə
mə
k pensiyasına çıxmağ
a
görə
sığ
orta stajı neçə
il olmalıdır?
Ana vəfat etdiyinə və ya ana ilə nikaha xitam verildiyinə,
yaxud ana valideynlik hüququndan məhrum edildiyinə
görə 5 və daha çox uşağı növbəti nikah bağlamadan,
təkbaşına səkkiz yaşınadək böyüdən ataların, habelə 5 və
daha çox uşağı övladlığa götürüb təkbaşına səkkiz
yaşınadək böyüdən ataların, həmçinin 5 və daha çox
uşağı səkkiz yaşınadək böyüdən qəyyum kişilərin azı 10
il sığorta stajı olmalıdır və müəyyən olunmuş yaş həddi
5 il azaldılmaqla yaşa görə əmək pensiyası hüququna
malikdir.
6. Güzəştli şərtlərlə əmək pensiyasına çıxmaq üçün
kişilərin və qadınlarin sığorta stajı neçə il olmalıdır ?
Kişilər — 57 yaşına çatdıqda, azı 25 il sığorta stajına
malik olduqda və bu müddətin azı 12 il 6 ayını həmin
işlərdə, qadınlar — 52 yaşına çatdıqda, azı 20 il sığorta
stajına malik olduqda və bu müddətin azı 10 ilini həmin
işlərdə çalışmışlarsa, əmək şəraitinə görə güzəştli
şə
rtlərlə yaşa görə əmək pensiyası hüququ vardır.
7. Hansı iş
lə
rə
görə
güzəş
tli şə
rtlə
rlə
kiş
ilə
r və
qadınlar ə
mə
k pensiyasına çıxmaq hüququna
malikdirlə
r?
Axırıncı iş yerindən asılı olmayaraq yeraltı işlərdə,
incəsənətin xüsusi sahələrində, həmçinin əmək şəraiti
xüsusilə zərərli və ağır olan işlərdə (istehsalatların,
peşələrin, vəzifələrin və göstəricilərin müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq olunan siyahısı üzrə
həmin işlərdə çalışmışlarsa, əmək şəraitinə görə güzəştli
şə
rtlərlə yaşa görə əmək pensiyası hüquqları vardır.
8. Ə
lilliyə
görə
ə
mə
k pensiyası nə
yə
görə
tə
yin edilir?
Ə
lilliyə görə əmək pensiyası sığortaolunanın xəstəlik və
ya xəsarət nəticəsində yaranan əqli və ya fiziki qüsurlara
görə əmək qabiliyyətinin məhdudlaşması ilə əlaqədar
təyin edilir. Əlillik qrupları, əlilliyin və ya 18 yaşınadək
sağlamlıq imkanları məhdudluğunun səbəbləri, habelə
onların başvermə müddəti müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən qanunvericiliyə uyğun olaraq müəyyən
olunur
9. Hansı şərtlərə əlilliyə görə əmək pensiyası təyin
edilir?
Ə
lilliyə görə əmək pensiyası əlil və ya sağlamlıq
imkanları məhdud sığortaolunana ümumilikdə sığorta
stajı 5 ildən az olmamaq şərtilə əmək qabiliyyətli yaş
dövrünün hər tam ili üçün 4 ay sığorta stajı olduqda təyin
edilir.
10. Hə
rbi qulluqçulara ə
lilliyə
görə
pensiya hansı
şə
rtlərlə təyin edilir?
Hərbi qulluqçulara (hərbi rütbələrdən məhrum edilmiş
hərbi qulluqçular, müddətli həqiqi hərbi xidmət hərbi
qulluqçuları istisna olmaqla) əlilliyə görə əmək
pensiyaları xidmət müddətindən asılı olmayaraq, əlillik
hərbi qulluqçuların xidmət etdiyi dövrdə və ya
xidmətdən buraxıldıqdan sonra 3 aydan gec olmayaraq
üz verdikdə, yaxud əlillik bu müddətdən sonra, lakin
xidmət dövründə alınmış xəsarət (yaralanma, travma,
kontuziya), xəstəlik nəticəsində üz verdikdə təyin edilir.
11.Əlilliyə görə əmək pensiyasının məbləği hər qrupa
görə
neçə
faizl təş
kil edir?
Ə
lilliyə görə əmək pensiyasının baza hissəsinin məbləği
yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsinin məbləğinin
I qrup əlillərə və sağlamlıq imkanları məhdud 18
yaşınadək şəxslərə 120 faizi (I qrup gözdən əlillərə və
sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək şəxslərə 200
faizi), II qrup əlillərə 100 faizi, III qrup əlillərə isə 55
faizi həcmində müəyyən edilir.
12. Ailə
baş
çısını itirmə
yə
görə
ə
mə
k pensiyası
hüququ olan şə
xslə
r kimlə
rdir?
•
Vəfat etmiş və ya həlak olmuş şəxslərin 18 yaşına
çatmamış övladları:
•
Ata, ana, ər, arvad müəyyən edilmiş pensiya
yaşına çatmışdırsa, yaxud I və ya II qrup əlildirsə
•
Təhsil müəssisələrinin əyani şöbəsində təhsil
alanlar, lakin ən çoxu 23 yaşına çatanadək;
•
Ata, ana, ər (arvad) pensiya yaşına — kişilər 62
yaşa, qadınlar 57 yaşa çatmışdırsa, yaxud I və ya
II qrup əlildirsə;
•
Yaşından
və
ə
mək
qabiliyyətindən
asılı
olmayaraq valideynlərdən biri və ya ər (arvad),
yaxud baba, nənə, qardaş, bacı vəfat etmiş və ya
həlak olmuş ailə başçısının 8 yaşına çatmamış
uşaqlarına, qardaşlarına, bacılarına, nəvələrinə
baxırsa və işləmirsə.
13. Ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyasının
məbləği neçə faizlə hesablanır?
Ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyasının baza
hissəsinin məbləği hər iki valideynini itirmiş uşaqların
və vəfat etmiş tənha ananın uşaqlarının hər biri üçün,
habelə vəfat etmiş ailə başçısının bir ailə üzvü olduqda
və pensiya hüququ olan bir ailə üzvü qaldıqda həmin
şə
xs üçün yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsinin
100 faizi məbləğində, digər ailə üzvlərinin hər biri üçün
isə yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsinin 50 faizi
məbləğində hesablanır.
14. Əmək pensiyasının baza hissəsinə əlavələr necə
hesablanır?
Öhdəsində əmək qabiliyyəti olmayan ailə üzvləri olan
işləməyən I və II qrup əlillərə və ya sağlamlıq imkanları
məhdud 18 yaşınadək şəxslərə, həmçinin öhdəsində ailə
başçısını itirməyə görə pensiya ilə təmin edilməli
şə
xslərə aid edilən əmək qabiliyyətsiz ailə üzvləri olan
işləməyən hərbi qulluqçular sırasından olan əmək
pensiyaçılarına — ailənin əmək qabiliyyəti olmayan hər
üzvü üçün yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsinin 5
faizi məbləğində hesablanır
15. I qrup əlillərə və ya sağlamlıq imkanları məhdud
18 yaşınadək şəxslərə qulluq üçün əmək pensiyasının
baza hissəsi neçə faiz təşkil edir?
I qrup əlillərə və ya sağlamlıq imkanları məhdud 18
yaşınadək şəxslərə qulluq üçün — yaşa görə əmək
pensiyasının baza hissəsinin 10 faizi məbləği təşkil edir
16. Müharibə əlillərinin və müharibə iştirakçıları
sırasından
olan
ə
lillərin
yaş
a
görə
ə
mək
pensiyalarının baza hissə
sinə
edilə
n ə
lavə
lə
r neçə
faiz
təş
kil edir?
•
I qrup əlillərə — yaşa görə əmək pensiyasının
baza hissəsinin 100 faizi məbləğində;
•
II qrup əlillərə — yaşa görə əmək pensiyasının
baza hissəsinin 70 faizi məbləğində;
•
III qrup əlillərə — yaşa görə əmək pensiyasının
baza hissəsinin 50 faizi məbləğində.
16. Müharibə əlillərinin və müharibə iştirakçıları
sırasından
olan
ə
lillərin
yaş
a
görə
ə
mək
pensiyalarının baza hissə
sinə
edilə
n ə
lavə
lə
r neçə
faiz
təş
kil edir?
•
I qrup əlillərə — yaşa görə əmək pensiyasının
baza hissəsinin 100 faizi məbləğində;
•
II qrup əlillərə — yaşa görə əmək pensiyasının
baza hissəsinin 70 faizi məbləğində;