17-mavzu Qo’zg’almas va qo’zg’aluvchi tsentroidalar
17.1. 16.7-masalada ko’rsatilga ABsterjenning harakati uchun tsentroidalar topilsin .
Javob: Qo’zg’aluvchi tsentroida-radiusi 0.5, markazi AB ning o’rtasida bo’lganaylana: qo’zg’almastsentroida radiusi 1m, markazi O nuqtada bolgan aylana.
17.2. C sboyma ilgarilama harakat qiladi deb faraz qilib,polispastdagi A va B bloklarning qo’zg’aluvchi va qo’zg’almas tsentroidalari aniqlansin. Bloklarning radiuslari tegishlicha rA va rB gat eng.
Javob: Qo’zg’aluvchi tsentroidalar: A blokning tsentroidasi-rA radiusli aylana, B blokning tsentroidasi – radiusi 1/3rB bo’lgan aylana: qo’zg’almas tsentroidalar qozg’aluvchi tsentroidalarga ularning o’ng tomonidan o’tkazilgan vertikal urinmalardan iborat.
17.3. AB shatunning qo’zg’almas va qo’zg’aluvchi tsentroidalari geometrik usulda topilsin; shatunning uzunligi krivoshil uzunligiga teng: AB=OA=t.
Javob: Qo’zg’almas tsentroida- 2r radiusli aylana, uning markazi O nuqtada: qo’zg’aluvchi tsentroida esa-r radiusli aylana, uning markazi krivoshil paletsining A nuqtasida.
17.4. AB sterjen shunday harakat qiladiki, uning bitta A nuqtasi, markazi O nuqtada bo’lgan r radiusli aylana chizadi. Sterjenning o’zi esa doim o’sha aylanada yotuvchi N nuqtadan o’tadi. Uning sterjenlari topilsin.
Javob: qo’zg’almas tsentroida-r radiusli aylana, uning markazi O nuqtada; qo’zg’aluvchi tsentroida 2r radiusli, markazi A nuqtada bo’lgan aylan.
17.5. Antiparallelogram CD zvenosining qo’zg’almas va qo’zg’aluvchi tsentroidalari topilsin. CD zveno qo’zg’almaydigan qilib olingan katta AB zvenoga biriktirilgan; AB=CD=b, AD=BC=a va aJavob: qo’zg’almas tsentroida- fokuslari A va B nuqtalarda bo’lgan giperbola, qo’zg’aluvchi tsentroida esa fokuslari C va D nuqtalarda bo’lgan xuddi shunday giperbola. Giperbolalarning haqiqiy yarim o’qlari a/2 ga teng.