2 Dastur 5A120304 Tarixshunoslik, manbashunoslik va tarixiy tadqiqot usullari (mamlakatlar bo’yicha) magistratura mutaxasisliklariga kiruvchilar uchun 5120300 – Tarix

Sharq qo’lyozmalari xazinalari
 
Qo’lyozma asarlar tarixi va ularning hududiy qamrovi. Arab tilidagi yozma meros va 
uning tarqalishi. Qo’lyozmalarning jahon bo’ylab tarqalish sabablari. Sharq qo’lyozmalarining 
turli mamlakatlardagi miqdoriy ko’rsatkichi. Qo’lyozmalar xazinalari: Misr, Eron, Buyuk 
Britaniya, Germaniya, Turkiya, Rossiya, O’zbekiston. Sharq qo’lyozmalarini tavsiflash va 
kataloglar chop etilishi tarixi. O’zbekiston Fanlar Akademiyasi Sharqshunoslik instituti 
faoliyati. Institutda saqlanayotgan Sharq qo’lyozmalari haqida umumiy ma’lumotlar, 

---

4 
institutda faoliyat olib borgan hamda hozirda tadqiqot olib borayotgan sharqshunos olimlar. 
O’zbekiston Milliy universitetida saqlanayotgan qo’lyozmalar.
O’rta Osiyoning IX-XIII asrlar tarixiga oid yozma manbalar
O’rta Osiyo tarixi IX-XV asrlarda yozilgan arab tilidagi qator yozma manbalarda aks etgan. 
Jumladan: al-Madoiniy “Axbor al-xulafo”, al-Ya’qubiy “Kitob al-buldon”, Balazuriy “Kitob futuh 
al-buldon”, Tabariy “Tarix ar-rusul va-l-muluk”, Ibn Fazlon “Risola”, al-Mas’udiy “Muruj az-
zahab”, Utbiy “Tarixi Yaminiy”, Abu Abdulloh al-Xorazmiy “Mafotih al-ulum”, Abu Rayhon 
Beruniy “Osor al-boqiya”, Mahmud Qoshg’ariy “Devonu lug’at at-turk”, Sam’oniy “Kitob al-
ansob”, Ibn al-Asir “Al-Komil fi-t-tarix”, Yoqut Hamaviy “Mu’jam al-buldon”, Muhammad 
Nasaviy “Sirat as-sulton Jaloliddin”, Jamol Qarshiy “Mulhaqat as-suroh”. O’rta Osiyo IX-XV asrlar 
tarixiga oid forsiy yozma manbalar: Narshaxiy “Buxoro tarixi”, “Hudud ul-olam”, Nizomulmulk 
“Siyosatnoma”, Nizomi Aruzi Samarqandiy “Chor maqola”, Gardiziy “Zayn ul-axbor”, Abulfazl 
Bayhaqiy “Tarixi Mas’udiy”, Avfiy “Javomi’ al-hikoyot”, Juvayniy “Tarixi jahongushoy”, “Ansob 
us-salotin va tavorix ul-xavoqin”, “Kitob al-Qand fi ma’rifat ulamo-i Samarqand”, “Firdavs ul-
iqbol” tarixiy asarlari haqida ma’lumotlar.