2-mavzu: Axborotni jamiyatda tutgan o’rni va ahamiyati Reja

Axborot jamiyati butun insoniyat va har bir kishining hayot sifatini oshirish uchun katta imkoniyatlarga ega bo’lish, jismoniy shaxslar uchun imkoniyatlarni kengaytirish, tadbirkorlik samaradorligini oshirish va innovatsion rivojlanishga ko’maklashish uchun zarur bo’lgan sharoitlarni ishlab chiqish. Bu insoniyat sivilizatsiyasining axborot resurslariga har bir insonning kirish qobiliyati, sayyoramizning eng chekka hududlarida ham aloqa imkoniyatlari mavjudligi bilan bog’liq hisoblanadi.
Quyida axborot jamiyatining asosiy muammolarini sanab o’tamiz:

• 
  Globallashuv jarayonida individual aloqa, ishlab chiqarish, axborot va boshqalarni shakllantirish orqali kuchaygan davlatlarning gegemonligi davlatlar milliy suverenitetiga tahdidni yuzaga keltiradi;
  
• 
  Industralizatsiya jarayonining tezlashishi va turli davlatlar o’rtasidagi o’zaro munosabatlarni faollashtirish faqatgina madaniy yutuqlarni almashish emas, balki bir qator mamlakatlar tomonidan madaniy tajovuz uchun shart-sharoit yaratadi.Madaniyatni birlashtirish bilan umumiy madaniyat yuzaga kelishi, muayyan millatlar yoki davlatlarning madaniy, milliy va til identifikatori aholisining yo’qolishi xavfini yanada kuchaytiradi;
  
• 
  Ishlab chiqarish va iqtisodiyotni globallashtirish atrof – muhit va uni himoya qilish siyosatiga ta’sir ko’rsatishi mumkin;
  
• 
  Haqorat mavjud(to’liq vayronagarchilik bilan) ish va ijtimoiy himoya qilish huquqi mavjud;
  
• 
  Bunday virtual madaniyatning to’qnashuvi muqarrarligidagi “ekran” yoki “mos yozuv” madaniyati odamlar uchun jiddiy psixologik va ijtimoiy muammolarni keltirib chiqaradi;
  
• 
  Ma’lumotni oshirish sharoitida odamlar tomonidan olingan ma’lumotlar hajmini oshirish, uning tarkibini boshqarish va o’zlarini ortiqcha ma’lumotlardan himoya qilish qiyinlashadi;
  

• 
  Axborotni bepul tarqatish imkoniyatlari jamiyat uchun xavfli bo’lgan ma’lumotlarni uzatishda tahdid yaratadi, shaxsiy ma’lumotlar muammosi paydo bo’ladi;
  
• 
  Axborot texnologiyalaridan foydalanishni istamaslik natijasida Jamiyat axborot muhitidan foydalanganlar va foydalanmaganlarga bo’linishi kabilar.
  

Hozirgi kunda shaxs axborot psixologik xavfsizligini ta'minlanganlik darajasini sotsiologik o‘rganish, yangi konseptsiyalar bilan boyitish bugungi ijtimoiy taraqqiyot bosqichi uchun o‘ta muhim vazifa hisoblanadi. Demak, hozirda har bir axborot chegara bilmaslik xususiyatiga ega ekan, ongi va dunyoqarashi shakllanayotgan yosh avlodning ma'naviy olami daxlsizligini asrash ko‘pchilikni o‘ylantirishi darkor. Internetni cheklab qo‘yish yoki axborot olishni ta'qiqlash bilan muammo hal bo‘lmaydi. Ma'lumki, hozirgi zamon yoshlarining hayotiy tushuncha va tasavvurlarini, asosan, internet shakllantirmoqda. Bu esa ta'lim-tarbiya muassasalarining ish faoliyatini qiyinlashtirib qo‘ymoqda. Axborotning katta oqimi sharoitida inson o‘zini erkin his eta olishi uchun axborot madaniyatiga ega bo‘lishi kerak. Shuning uchun ham mazkur muammo ya’ni axborot madaniyatini rivojlantirish faqatgina ma'lum bir davlat chegaralaridan chiqib, global xarakterga ega bo‘ldi. Bugungi axborotlashtirish asrida axborot xurujining avj olishi, ayniqsa, yoshlarda axborot olish madaniyati, o‘qish madaniyatini shakllantirishni taqozo etadi.