2-mavzu. Egri chiziqli harakat. Aylanma harakat. Yuqoriga tik otilgan jism harakati gorizontal va gorizontga qiya otilgan jism harakati va ularning harakat tenglamalari

2-mavzu. Egri chiziqli harakat. Aylanma harakat. Yuqoriga tik otilgan jism harakati gorizontal va gorizontga qiya otilgan jism harakati va ularning harakat tenglamalari

2-MAVZU. EGRI CHIZIQLI HARAKAT. AYLANMA HARAKAT. YUQORIGA TIK OTILGAN JISM HARAKATI GORIZONTAL VA GORIZONTGA QIYA OTILGAN JISM HARAKATI VA ULARNING HARAKAT TENGLAMALARI
2.1. Tosh gorizontal yo'nalishda υ_x=15 m/sek tezlik bilan otilgandan 1 sek o'tgach, uning normal va tangensial tezlanishi topilsin. Havoning qarshiligi hisobga olinmasin.
2.2. Tosh gorizontal yo'nalishda 10 m/sek tezlik bilan otilgandan 3 sek o'tgach, tosh trayektoriyasining egrilik radiusi topilsin. Havoning qarshiligi hisobga olinmasin.
2.3. Koptok gorizontga =40° burchak ostida υ₀=10 m/sek boshlang’ich tezlik bilan otilgan. 1) Koptok qanday S_y balandlikka ko'tariladi? 2) Koptok otilgan joydan qanday S_x masofaga borib yerga tushadi? 3) Koptok qancha vaqt harakatlanadi? Havoning qarshiligi hisobga olinmasin.
2.4. Leningraddagi sport musobaqasida sportchi yadroni 16 m 20 sm masofaga uloqtirdi. O'shanday yadro Toshkentda o'sha sharoitda (boshlang’ich tezlik va gorizontga qiyalik o'zgarmaganda) qancha masofaga uchib borar edi? Leningradda og’irlik kuchining tezlanishi 981,9 sm/sek² ga, Toshkentda esa 980,1 sm/sek² ga teng.
2.5. Gorizontga υ₀ tezlik bilan qiyalatib otilgan jismning harakat vaqti t=2,2 sek ga teng. Uning ko'tarilgan eng katta balandligi topilsin. Havoning qarshiligi hisobga olinmasin.
2.6. Gorizontga υ₀=12 m/sek tezlik bilan α = 45° burchak ostida otilgan jism, otilgan joydan 5 m masofaga borib yerga tushgan. Tosh tushgan joyga tushishligi uchun, qanday h balandlikdan toshni shunday υ₀ tezlik bilan gorizontal yo'nalishda otish kerak?
2.7. Jismni gorizontga α=45° burchak ostida v₀=14,7 m/sek tezlik bilan otilgandan t=1,25 sek o'tgach uning normal va tangensial tezlanishi topilsin. Havoning qarshiligi hisobga olinmasin.
2.8. Jismni gorizontga α=45° burchak ostida v₀= 10 m/sek tezlik bilan otilgandan t=1sek o'tgach, jism trayektoriyasining egrilik radiusi topilsin. Havoning qarshiligi hisobga olinmasin.
2.9. Jism gorizontga α burchak ostida υ₀ tezlik bilan o’tilgan. Agar jismning eng yuqori ko'tarilish balandligi h=3 m va jism traektoriyasining eng yuqorigi nuqtasida trayektoriyaning egrilik radiusi R=3 m ga tengligi ma'lum bo’lsa, υ va α larning kattaligi topilsin.
2.10. Balandligi H=25 m bo’lgan minoradan gorizontga α=30° burchak ostida υ₀=15 m/sek tezlik bilan tosh otilgan. 1) Tosh qancha vaqt harakatda bo'ladi? 2) U minora asosidan qancha uzoqlikda yerga tushadi? 3) U qanday tezlik bilan yerga tushadi? 4) Toshning yerga tushish nuqtasida uning traektoriyasi gorizont bilan qanday burchak hosil qiladi? Havoning qarshiligi hisobga olinmasin.
2.11. Bola gorizontga α =45° burchak ostida υ₀=10 m/sek tezlik bilan otgan koptok s=3 m uzoqlikdagi devorga urilgan. 1) Koptokning devorga urilishi (uning yuqoriga ko'tarilishida yoki pastga tushishida) qachon sodir bo’lganligini aniqlang. 2) Koptok (otilgan balandlikdan hisoblaganda) devorga qanday h balandlikda urilgan? 3) Urilish vaqtida koptokning tezligi qanday bo’lgan? Havoning qarshiligi hisobga olinmasin.
2.12. 1) Yerning sutkalik aylanishi, 2) soatdagi soat strelkasining, 3) soatdagi minut strelkasining, 4) aylana orbita bo'ylab T=88 min aylanish davri bilan harakatlanayotgan yer sun'iy yo'ldoshining burchak tezliklari va 5) agar sun'iy yo'ldoshning orbitasi yer sirtidan 200 km balandlikda bo’lsa, uning chiziqli tezligi topilsin.