2. Siziqli kernewlilik jag'dayi. Tegis kernewlilik jag'dayi

10.2. Siziqli kernewlik jag’dayi.
Bunday kernewlik jag’dayi tiykarinan soziliw ha’m qisiliwg’a islep atirg’an konstruktsiyalarda ushiraydi.
Kese kesim maydanin saat strelkasi jo’nelisine teris jo’nelisin on’ dep qabil etemiz.(10.4- forma)
Sozilip atirg’an sterjen kese kesimdegi normal kernew to’mendegige ten’.



10.4- forma
Urinba kernewler bul maydanda nolge ten’ bul maydan bas maydan. F₂ maydani F₀ kese kesim maydani arqali bildiremiz.
formaladan
yamasa
bul jag’dayda (a) g’a tiykarlanip:
(10.4)
payda boladi. (10.5)
Normal kernew belgisi on’ qashan ol soziwshi bolsa, eger element ta’sirinde saat strelkasi jo’nelisinde burilma urinba kernew belgisi on’ dep qabil qilinadi.
Bal kernewler soziliwda:

qisiliwda

 =  45⁰ da (10.5)dan ha’m sm 2 = sm 90⁰=1; cos 90⁰=0 bolg’aninan:
bas kernewdin’ yarimina ten’.Demek, jiljiw maydanlari bas maydanlar menen  = 45⁰ di payda eter eken.


10.5-Formaкл.
10.3. Tegis kernewlik jag’dayi

Tegis kernewlikjag’dayindag’i elementti alamiz.

Formadan



Bul jerde
Bul jag’dayda
bularg'a tiykarlanip
(10.6)
(10.7)
Bunda


10.4.Tegis kernew jag’dayinda o’z ara perpendikulyar maydanlardag’i kernewler arasindag’i baylanis.
Tegis kernew jag’dayindag’i o’z ara perpendikulyar maydanlar arasindag’i kernewler arasindag’i baylanisti ko’remis.(10.6-forma)
(10.6)ha’m (10.7)formulalarg’a tiykarlanip :


10.6- шакл

_=₁cоs²+₂sin²=₁cоs²(+90⁰)+ ₂sin²(+90)

_=₁sin²+₂cоs² (10.8)

(10.9)
(10.6)ha’m (10.7)lerdi o’z ara qossaq to’mendegi payda boladi.
_+_=₁+₂ (10.10)
Bunnan ko’rinip turg’aninday, o’z ara perpendikulyar maydanlardag’i normal kernewler jiyindisi bul maydanlar jag’dayi qiyalig’ina baylanisli bolmaydi yag’niy bas kernewler jiyindisni ten’ bolip o’z ara perpendikulyar maydanlardag’i normal kernewler jiyindisi qiya maydanlardag’ig’a invariant mug’dar eken.(10.7) menen(10.9) ni o’z ara salistirip to’mendegi payda boldi:
_=-_ (10.11)
(10.11) payda urinba kernewlerdin’ jupliq nizamin bildiredi.(10.6) nan (10.8) ayirip to’mendegini payda qilamiz:
_-_=(₁-₂)соs2 (10.12)

1. 
   Noqattag’i kernew jag’dayi degende neni yu’sinesiz?
   
2. 
   Kernewler indeksleri nelerdi bildiredi.
   
3. 
   Kernewler tenzori ifoda jazin’.
   
4. 
   Uliwmaliq jag’dayda urinba kernewlerdin’ jupliq nizami qanday tu’sinesiz?
   
5. 
   Bas kernewler dep qanday kernewlerge aytiladi?
   
6. 
   Bas maydanlar ne?
   
7. 
   Bas kernewlerdi belgilew qag’iydasin tu’sindirin’..
   
8. 
   Qanday kernewlik jag’daylarin bilesiz.
   
9. 
   Siziqli kernew jag’dayinda qiya kesimdegi toliq normal ha’m urinba kernewler qanday aniqlanadi?
   

10.Tegis kernew jag’dayinda qiya kesimlerdegi normal ha’m urinba kernewler qanday aniqlanadi?
11.Tegis kernew jag’dayinda o’z ara qanday baylanislar bar.