21. Linuxda xavfsizlik choralari. Ip protokollar. Ip manzil va portlar bilan ishlash

Linuxda fayllarni siqish va arxivlash.Rezerv nusxalar olish
Katta fayllar diskdan ko`p joyni egallaydi va kichkina fayllarga qaraganda tarmoq orqali bir tizimdan boshqa tizimga ma`lumot uzatilayotganda ko`p vaqtni oladi. Agar sizga katta fayllardan tez tez foydalanish kerak bo`lmasa , siz ularni CD , DVD diskda saqlashingiz mumkin yoki ularni qattiq diskdan o`chirishingiz mumkin. Agar siz faylni davom ettirmoqchi bo`lsangiz, ularni CD diskdan ko`chirib olishingiz biroz noqulaylik tug`diradi. Fayllarni diskda egallab turgan joyini kamaytirish uchun ularni to`liq o`chirmasdan turib, siz faylni biror bir ma`lumotini yo`qotmay turib faylni siqib qo`yishingiz mumkin. Bzip2 utilitasi faylni analiz qilish orqali siqadi va uni qaytadan yaxshi kodlashtiradi. Faylning yangi ko`rinishi tubdan farq qiladi. Ma`lumotga ko`ra, yangi faylda ishlatilmaydigan belgilar ko`p uchraydi. Umuman olganda bzip2 utilitasi ko`p takrorlanadigan ma`lumotli fayllar uchun ishlaydi, jumladan matn va rasmli ma`lumotlar, shuningdek ko`plab rasmli ma`lumotlar allaqachon siqilgan holda bo`ladi.
$ ls –l -rw-rw-r-- 1 sam sam 584000 Mar 1 22:31 letter_e Fayl to`g`risida ko`p ma`lumot ls – l yordamida ekranga chiqariladi.Bu yerda letter_e degan fayl 584,000 baytni tashkil etadi. Bzip2 ning –v (--verbose) variant yordamida faylning hajmini qanchaga kamaytirish borasida hisobot beradi. Bunda fayl 99,99 % ga kichrayadi. $bzip2 –v letter_e letter_e: 11680.00:1, 0.001 bits/byte, 99,99% saved, 584000 in, 50 out. $ ls –l -rw-rw-r-- 1 sam sam 50 Mar 1 22:31 letter_e.bz2 Kichraygandan so`ng fayl 50 baytni tashkil etdi.Bzip2 utilitasi orqali faylni nomini .bz2 kengaytmali faylga o`zgartirish mumkin.Bu nom faylni siqilganini ,buni qaytadan ochmasdan turib ko`rib yoki pechatga berib yuborishdan eslatib turadi. Quyidagi haqiqatga yaqin bo`lgan misol zach.jpg nomli kompyuter grafikali rasm berilgan: $ls –l -rw-r--r—1 sam sam 33287 Mar 1 22:40 zach.jpg Bzip2 utilitasi orqali ushbu faylni hajmini faqat 28 % ga kamaytirish mumkin chunki rasm allaqachon siqilgan formatda: $ bzip2 –v zach.jpg zach.jpg: 1.391:1, 5.749 bit/byte, 28.13% saved, 33287 in, 23922 out. $ls –l -rw-r--r-- 1 sam sam 23922 Mar 1 22:40 zach.jpg.bz2
gzip:Faylni siqish gzip(GNU zip deb ham yuritiladi) utilitasi ancha eski va unumdorligi bzip2 ga nisbatan ancha pastdir. Bu tur bzip2 ga juda o`xshab ketadi.Gzip orqali siqilgan fayllar .gz kengaytmasi bilan belgilab qo`yiladi. Linux tizimida internet orqali ko`chirib olinadigan fayllarning aksariyat qismi gzip formatdadir. Compress utilitasi ham fayllarni siqishga yordam beradi, albeit gzip dek emas.Bu utilita fayllarni siqib ularning kengaytmasiga .z qo`shimchani qo`shib qo`yadi.