21-Mavzu: Summator va hisoblagich haqida tushuncha Reja: Summator va hisoblagich haqida tushuncha

To'liq bitta bitli qo'shimchani amalga oshirish uchun eng kam ahamiyatli bitdan olib o'tishni hisobga olish kerak (P ₀ ). Shuning uchun qo'shimchada uchta kirish bo'lishi kerak. Uchinchi kiritishni hisobga olgan holda qurilma uchun haqiqat jadvalini tuzamiz:

A	B	P0 _		P	S
0	0	0		0	0
0	0	1	0		1
0	1	0	0		1
0	1	1	1		0
1	0	0	0		1
1	0	1	1		0
1	1	0	1		0
1	1	1	1		1

P chiqishi uchun PDNF ni tuzamiz (eng muhim bitga olib boramiz):
P =(¬ A ∧ B ∧ P ₀ ) ∨ (A ∧ ¬ B ∧ P ₀ ) ∨ (A ∧ B ∧ ¬ P ₀ ) ∨ ( A ∧ B ∧ P ₀ )
O‘zgartirish:
1) (A ∧ B ∧ ¬ P ₀ ) ∨ (A ∧ B ∧ P ₀ ) = (A ∧ B) ∧ (¬ P ₀ ∨ P ₀ ) = A ∧ B
Bizda , P = (¬ A ∧ B ∧ P ₀ ) ∨ (A ∧ ¬ B ∧ P ₀ ) ∨ (A ∧ B)
2) (¬ A ∧ B ∧ P ₀ ) ∨ (A ∧ B) = B ∧(¬) A ∧ P ₀ ∨ A ) = B ∧ (¬ A ∨ A ) ∧ (P ₀ ∨ A) =
= B ∧ (P ₀ ∨ A) = (B ∧ P ₀ ) ∨ (A ∧ B)
Bizda, P = (A ∧ ¬ B ∧ P ₀ ) ∨ (B ∧ P ₀ ) ∨ (A ∧ B)
3) (A ∧ B) ∨ (A ∧ ¬ B ∧ P ₀ ) = A ∧ (B ∨) ¬ B ∧ P ₀ ) = A ∧ (B ∨ ¬ B)(B ∨ P 0 )₀) = (A ∧ B) ∨
(A ∧ P₀ = A ∧ (B ∨ P=₎ P = A ∧ B ∨ A ∧ P ₀ ∨ B ∧ P ₀
S chiqishi uchun haqiqat jadvalini tahlil qilaylik. Agar birlik aynan bitta kirishni (boshqa ikkita kirishda nol o'rnatilgan bo'lsa) yoki barcha uchta kirishni birdaniga kiritsa, S qiymati nolga teng bo'lmaydi, ya'ni: S = ¬( A ∧ B ∨ A ∧ P ₀ ∨ B ∧ P ₀ ) ∧ (A ∨ B ∨ P ₀ ) ∨ (A ∧ B ∧ P ₀ )
Eng yuqori darajaga o'tish formulasini hisobga olgan holda, bizda:
S = ¬ P ∧ (A ∨ B ∨ P ₀ ) ∨ (A ∧ B ∧ P ₀ )
Shunday qilib, bir bitli ikkilik qo'shimchani quyidagi sxema yordamida amalga oshirish mumkin (2-rasmga qarang, qo'shimchaning belgisi chapda ko'rsatilgan), bu olingan mantiqiy formulalarga (1) va (2) mos keladi.

P va S mantiqiy funktsiyalarini boshqa formulalar yordamida ifodalash mumkinligini unutmang. Bunday holda, bir bitli ikkilik qo'shimcha uchun boshqa mantiqiy sxema kerak bo'ladi.
Elektr hisoblagich — maʼlum vaqt oraligʻida sarflangan elektr energiyasini hisoblaydigan elektr oʻlchash asbobi. Oʻzgarmas tok va oʻzgaruvchan tok Elektr hisoblagich lari bor. Oʻzgarmas tok zanjirida magnitoelektrik, ferrodinamik, elektrolitik va elektrodinamik sistemalar, oʻzgaruvchan tok zanjirida induksion (aktiv va reaktiv energiyani hisobga oladigan) Elektr hisoblagichlar ishlatiladi. Elektrolitik sistemadan boshqa hamma sistemalarda Elektr hisoblagich mikroelektr dvigateldan iborat boʻlgani uchun ular koʻpincha motorli Elektr hisoblagich deb ataladi. Elektr hisoblagichda tekshiriladigan zanjirga ketmaket va parallel ulanadigan tok hamda kuchlanish zanjirlari boʻladi.
Oʻlchash natijasi (kilovattsoat) disk oʻqi bilan chervyakli uzatma orqali biriktirilgan hisoblash mexanizmidan olinadi. Oʻzgaruvchan tok Elektr hisoblagichlari xonadonlarda, yoritish tarmoqdarida, kommunal xoʻjalikda, oʻzgarmas tok E. hlari yirik korxonalarda ishlatiladi.