28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari

X
X
X
X
X
X
Uz mablag’’lari hisobiga 
131
X
X
X
X
X
X
Bank krediti hisobiga 
182
X
X
X
X
X
X
Boshqa qarzga olingan mablag’’lar 
hisobiga 
183 
X
X
X
X
X
X
I ugallanmagan qurilish 
190
X
X
X
X
X
X
Bosh buxgalter. 
Asosiy vositalarning harakati to’g’risidagi hisobot jadvali mazmuni dan 
ko’rinib turibdiki, unda asosiy vositalar va ularning eskirishi belgi langan tasnifi 
asosida quyidagi ko’rsatkichlar bo’yicha aks ettiriladi: 
-
yil boshiga qoldig’i; 
-
hisobot davrida asosiy vositalarining kirimi; 
- hisobot davrdda hisobdan chiqarilgani; 
- yil oxiriga qoldig’i. 

---

182 
Hisobotning 3 va 6 ustunlarida korxona balansida hisobga olingan barcha 
asosiy vositalarning qiymati aks ettiriladi. 
4 ustunda hisobot davrida, qo’shimcha baxolash qiymati ham qo’shilgan 
xolda quyidagi manbalardan korxona tasarrufiga o’tgan asosiy vositalar aks 
ettiriladi: 
- pulga sotib olish yoki yangidan qurish; 
- aylanma mablag’’lardan asosiy vositaga o’tkazilishi; 
- boshqa korxona va tashkilotlardan bepul olinishi; 
- inventarizatsiya natijasida ortiqcha chiqqan asosiy vositalari kirimi; 
- lizing muomalalari bo’yicha uzoq muddatli ijaraga olingan asosiy vositalar. 
5 ustunda qaytadan baxolash natijasida narxini pasaytirish ham qo’shilgan xrlda 
quyidagi sabablarga ko’ra ho’jalik tasarrufidagi asosiy vositalar tarkibidan 
chiqarilgan obhektlar qiymati aks ettiriladi: 
- pulga sotilgan keraksiz va ortiqcha asosiy vositalar; 
- asosiy vositalar tarkibidan aylanma mablag’’larga o’tkazilgan obhektlar; 
- 
boshqa korxona va tashkilotlarga bepul berilgan obhektlar; 
- eskirishi natijasida obhektlarning hisobdan chiqarilishi;
- tabiiy ofatlar, avariya natijasida va boshqa sabablarga ko’ra obhektlarning 
hisobdan chiqarilishi. 
7
va 10 ustunlarda asosiy vositalarning turlari bo’yicha hisobot davri 
boshiga va oxiriga yig’ilgan amortizatsiya (eskirish) summasi aks ettiriladi. 
8
ustunda asosiy vositalarni qo’shimcha baxolash natijasida qo’shimcha 
hisoblangan amortnzatsiya summasi ham qo’shilgan holda hisobot davrida 
barcha 
asosiy vositalari bo’yicha hisoblangan amortizatsiya (eskirish) summasi aks 
ettiriladi. 
9
ustunda tugatilgan, sotilgan va boshqa yo’llar bilan ho’jalik tasarrufidan chiqib 
ketgan asosiy vositalar eskirishi ko’rsatiladi. 
11
ustunda asosiy vositalarning yil boshiga qolgan sof qoldiq qiymati aks 
ettiriladi. Bu summa 3 ustun bilan 7 ustunlari summalari farqidan iborat. 
12
ustunda asosiy vositalarning hisobot davri oxiriga qolgan sof qoldiq qiymati 
aks ettiriladi. Bu summa 6 ustun bilan 10 ustun summalari 
farqidan iborat. 
Asosiy vositalarning jami summasidan ishlab chiqarish va noishlab chiqarish 
yo’nalishidagilarning xarakati alohida ajratib ko’rsatiladi. 
Ishlab chiqarish yo’nalishidagi asosiy vositalar tarkibiga sanoat, qurilish, 
qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishi, savdo va umumiy ovqatlanish, qishloq ho’jalik 
mahsulotlarini va boshqa moddiy ishlab chiqarish faoliyati soxasiga tegishli 
vositalar kiradi. 
Noishlab chiqarish yo’nalishidagi asosiy vositalar tarkibiga kommunal 
ho’jalik, sog’liqni saqlash, jismoniy tarbiya, maorif, madaniyat va shunga 
o’xshaganlarda foydalaniladigan vositalar kiradi.