3-maruza. Identifikatorlar, literallar, o‘zgaruvchilar va berilganlar turlari. Reja

2.5-listing
using System;
namespace app4
{
internal class Program
{
public static void Main(string[] args)
{
Console.WriteLine("=> String tipi bilan bajariluvchi asosiy amallar");
string firstName = "Eshonqulov Erali";
Console.WriteLine("FISH: {0} ", firstName);
Console.WriteLine("FISH {0} belgidan iborat.", firstName.Length);
// Uzunlikni aniqlash
Console.WriteLine("FISH yuqori registrda:", firstName.ToUpper());
// Yuqori regsitrga o'tkazish
Console.WriteLine("FISH quyi registrda: {0}", firstName.ToLower());
// Quyi registrga o'tkazish
Console.WriteLine("FISHda a harfi bormi : {0}", firstName.Contains("a"));
// Satrdan izlash
Console.WriteLine("FISHda harfni alamshtirish: {0}", firstName.Replace("ov", "ova"));
//Satrni almashtirish
Console.Read();
}
}
}
Yuqoridagi misollarda biz oldindan aniqlangan matnlar bilan ishladik. Quyidagi dasturda esa matnni klaviatura orqali kiritish jarayoni keltirib o’tilgan (24-listing).

2.6-listing
using System;
namespace app5
{
internal class Program
{
public static void Main(string[] args)
{
// Klaviaturadan satrni kiritish
Console.WriteLine("Satrni kiriting va ni bosing: >");
string s = Console.ReadLine();
Console.WriteLine("{0}", s);
}
}
}
Matnni kiritish jarayonida matn kiritilgandan so’ng, tugmasi bosilishi bilan jarayon to’xtaydi yoki boshqa matnni kiritilishi so’raladi. Bu jarayonni boshqa usul bilan ham to’xtatish mumkinmi? Buning yana bir usullaridan biri – to’xtatishni klaviaturadagi biror simvolga yoki simvollar guruhiga bog’lab qo’yishdan iborat. Masalan, Ctrl+Z klavishalar guruhini bosish natijasida klaviaturadan ma’lumot kiritish to’xtalsin. Demak, klaviaturadan Ctrl+Z tugmalar kombinatsiyasi bosilganda string tipli o’zgaruvchi null qiymatini qabul qiladi. Buni quyidagi dasturda(2.7-listing) ko’rib o’taylik.

2.7-listing
using System;
namespace app6
{
internal class Program
{
public static void Main(string[] args)
{
Console.WriteLine("Matnni kiriting va tugmasini bosing");
Console.WriteLine("Kiritishni to'xtatish uchun kombinatsiyasini ishlating va ni bosing ");
string s = "";
while (s != null)
{
s = Console.ReadLine();
// Console.WriteLine("{0}",s);
}
}
}
}

var tipi

Visual C# 3.0 versiyadan boshlab, o’zgaruvchilarni e’lon qilish sohasi metodida oshkor bo’lmagan tip deb nomlanuvchi var tipi qo’llanila boshlandi.

Quyidagi i nomli o’zgaruvchi ikki xil ko’rinishda tiplashtirilgan, ular bir-biriga ekvivalentdir.
int i = 10; //oshkor tiplashtirish

var i= 10; //oshkormas tiplashtirish

Shunday qilib, var i deb yozib, tenglik belgisidan keyin, qaysi tipga tegishli bo’lgan qiymat kiritsak, i o’zgaruvchisi xuddi shu tipga tegishli bo’ladi. Oshkor bo’lmagan tiplashtirishning muhim sharti, u albatta, initsiallizatsiyalashtirilishidir. Ya’ni unga boshlang’ich qiymatni berish lozim.