3-maruza operasion tizimlar va ularning turlari. Elektron jadval muharrirlari. Ms excel dasturi. Multimediyaning asosiy tushunchalari. Audio va video axborotlar bilan ishlash asoslari. Taqdimot muharrirlari va ularda ishlash

Mashtab - Slaydlarni ko‘rinishi foizini o‘zgartirish 
Microsoft Power Point menyusi «Vstavka» bo‘limi 

---

Sozdat slayd - Yangi bo‘sh slayd yaratish 
Dublirovat slayd - Ekranda ko‘rinib turgan slayd nusxasini yaratish 
Nomera slayda… – Slaydga nomer (raqamlash)ni qo‘shish 
Data i vremya… – Slaydga avtomatik ravishda bugungi kun va vaqt haqidagi 
ma’lumotni qo‘shish 
Simvol… - Slaydga har xil belgilarni qo‘shish (masalan: 
© ® § ¼ ± ³ ² ¢ € 
) 
Primechaniya - Slaydning belgilangan element mazmuni haqida izohlarni yaratish 
(izoh sichqonchani shu elementga ko‘rsatganingizda ekranda hosil bo‘ladi) 
Slayd iz faylov… - Tashqi joylashgan boshqa fayldan slayd qo‘shish 
Slayd iz struktur… - Tayyor strukturadan slayd qo‘shish
Risunok - Bu komanda yordamida slaydga rasmlar va har xil grafik obyektlar 
qo‘yiladi. Ushbu guruhda: Kartinki - tayyor rasmlar koleksiyasidan, Iz fayla - 
kompyuterda saqlanuvchi rasmdan, Avtofigur - tayyor grafik shakllardan, Obyekt 
Word Art - grafik jihozlangan matn va boshqalardan foydalaniladi. 
Nadpis - Matnga ustki yozuv qo‘shish. Ustki yozuv slaydda emas balki alohida 
qatlamda yaratiladi va uni varaq bo‘ylab siljitish mumkin. 
Film i zvuk - Slaydga video yoki audio, musiqa obyektni qo‘shish 
Tablisa - Slaydga jadval qo‘shish 
Obyekt - 
Bu buyruq umumlashgan buyruq bo‘lib, u alohida fayllarda saqlanuvchi 
Risunok, boshqa bir qancha murakkab obyektlarni hujjatga qo‘yishga xizmat 
qiladi.
 
Microsoft Power Point menyusi «Pokaz slaydov» 
bo‘limi 
Nachat pokaz - Slaydlar taqdimotini boshlash 
Nastroyka vremeni - Slaydlardagi obyektlarni paydo 
bo‘lish vaqtini sozlash 
Zvukozapis - Slaydga tovush tayyorlash (ovoz berish) 
Nastroyka prezentasii - Taqdimotni ishga tushish va 
ishlash holatlarni sozlash 

---

Upravlyayuщiye knopki - Boshqarish tugmalarini qo‘shish 
Nastroyka deystviya - Obyektga mos harakatni tanlash 
Vstroyennaya animasiya - Tayyor animatsiyalashtirishdan foydalanish 
Nastroyka animasii - Taqdimotni ichidagi slayd obyektlarning animatsiya va audio 
imkoniyatlarini sozlash va ular tartibini ko‘rsatish 
Prosmotr animasii - Slaydning animatsiyasini ko‘rish 
Smena slaydov - Slaydlarning bir-biri bilan almashish holatini va vaqtini tanlash 
Skrt slayd - Slaydni ko‘rinmas qilish 
Proizvolny pokaz - Slaydni ixtiyoriy tartibda ko‘rsatish 
Slayd fonini o‘zgartirish, unga rasmlar o‘rnatish. 
«Format» menyusidan “Fon” bandi tanlanadi va kerakli rangli 
ko‘rinishlardan slaydga fon beriladi. Rasm o‘rnatish uchun «Vstavka» menyusidan 
“Risunok” bandi tanlanadi va kerakli rasmlar qo‘yiladi. 
Power Pointda «Konstruktor» bo‘limidagi «Razmetka slayda», «Dizayn slayda» 
bo‘limlari. 
Dasturning o‘ng qismidagi panel «Konstruktor» qismi hisoblanadi, uni 
Formatirovaniye panelidagi «Konstruktor» belgisi orqali chiqariladi. Bundagi 
«Razmetka slayda» bo‘limi slaydning ma’lumotlari qanday joylashishini ko‘rsatib 
beradi. «Dizayn slayda» bo‘limi slaydning foni, dizayni qanday ko‘ri-nishda 
bo‘lishini 
rasmiylashtirish 
qolipi 
asosida 
ta’minlaydi. 
«Dizayn slayda – effekt animasii» bo‘limi. 
«Dizayn slayda – effekt animasii» bo‘limi 
slaydlarga tayyor effektlar qo‘shish imkonini 
beradi. Ya’ni slayddagi ma’lumotlar qanday holat 
chiqishini tayyor effektlarni tanlagan holda 
animatsion, harakatli ko‘rinish hosil qilamiz. 
«Nastroyka 
animasiya» 
bo‘limi, 
undagi 

---

«DOBAVIT EFFEKT» bandida effekt qo‘shish turlari. 
«Nastroyka animasiya» bo‘limi slayddagi effektlarni tartiblash, ya’ni 
o‘zimiz ssenariy asosida ma’lumot (element)larga maxsus effekt qo‘shish va qaysi 
biri qachon, qay holatda chiqishini, tezligini belgilash imkonini beradi.
Undagi «Dobavit effekt» bandi orqali maxsus (Vxod – elementning ekranga 
chiqish holati, Vdeleniye – elementga urg‘u berish holati, Vxod – elementning 
ekrandan yo‘qolish holati, Puti peremeщyeniya – elementning harakatlanish 
yo‘nalishi kabi) effektlar qo‘shiladi. 
Har bir effekt imkoniyatlari (effekt holati, parametlari, vaqti)? 
Slayd elementiga maxsus effekt qo‘shilgach, har bir effektning imkoniyatlari 
mavjud bo‘ladi, ya’ni effekt holati – effektning sichqoncha yordamida, oldingisi 
bilan birga, oldingisidan keyin avtomatik chiqishini ta’minlaydi; effekt parametlari 
– effektning ovoz bilan, animatsion matn birgalikda, so‘zma-so‘z, harfma-harf 
chiqishini ta’minlaydi; effekt vaqti – effektning oldingisidan necha soniyadan 
so‘ng chiqishini, tezligini, takrorlanishini ta’minlaydi. 
«Smena slaydov» bo‘limi imkoniyatlari. 
«Smena slaydov» bo‘limi slaydlar almashinuvini tartiblash, slaydlarning 
effekt yordamida chiqishi, chiqish tezligi, ovozi, chiqish holati, vaqti va 
boshqalarni belgilash imkoniyatini beradi. 
Yaratilgan taqdimotning namoyish etish turlari 
Taqdimot yaratilgach har bir slaydni alohida kichik ekranda ko‘rish 
(namoyish etish) uchun o‘ng tomon quyidagi «Prosmotr» tugmasi bosiladi. Katta 
ekranga to‘liq taqdimotni namoyish etish uchun esa «Pokaz slaydov» menyusidagi 
«Nachat pokaz» yoki klaviatura orqali [F5] tugmasi bosiladi.