3-mavzu maxsus binar munosabatlar tushunchasi va ta’rifi. Ekvivalent munosabati tushunchasi. Tartiblangan to’plamlar haqida ma’lumot

Misollar. 1. } tartiblangan juftliklar to‘plami binar munosabatga misol bo‘la oladi.
2.Agar ayniyat munosabatini bildirsa, u vaqtda degani ni bildiradi.
3.Agar onalik munosabatini bildirsa, u vaqtda simvol Xursheda Irodaning onasi ekanligini bildiradi.
4.Ternar munosabatiga butun sonlar to‘plamidagi qo‘shish amali misol bo‘la oladi. yozuvini shaklida ham yozish mumkin.
Bundan keyin binar munosabat termini o‘rniga qisqalik uchun munosabat terminini ishlatamiz.
cimvolini quyidagicha tushunish kerak: Shunday lar to‘plamiki, .
ayrim y uchun to‘plami munosabatning aniqlanish sohasi deyiladi va cimvoli bilan belgilanadi. ayrim uchun to‘plami munosabatning qiymatlar sohasi deyiladi va simvoli bilan belgilanadi. Boshqacha qilib aytganda, munosabatning aniqlanish sohasi shu munosabatning birinchi koordinatalaridan tuzilgan to‘plamga aytiladi, ikkinchi koordinatalaridan tuzilgan to‘plamga esa, qiymatlar sohasi deb aytiladi.
Misol: , , munosabat berilgan bo‘lsin. U vaqtda , .
Biror to‘plam tartiblangan juftliklar to‘plami bo‘lsin. Agarda biror to‘plamning elementi va y boshqa to‘plamning elementi bo‘lsa, u vaqtda to‘plam va to‘plamlarning to‘g‘ri (dekart) ko‘paytmasidan tuzilgan to‘plam deyiladi va
i
shaklida belgilanadi.
Har bir munosabat ayrim olingan to‘g‘ri ko‘paytmaning qism to‘plami bo‘ladi va , . Agar bo‘lsa, u vaqtda dan ga bo‘lgan munosabat deb aytiladi. Agar va bo‘lsa, u vaqtda dan ga bo‘lgan munosabat deb aytiladi. dan ga bo‘lgan munosabatni ichidagi munosabat deb aytiladi.
qandaydir to‘plam bo‘lsin. U vaqtda ichidagi munosabatni ichidagi universal munosabat deb aytiladi.
munosabat ichidagi ayniyat munosabati deb aytiladi va yoki simvoli bilan belgilanadi. Har qanday to‘plamining va elementlari uchun ifoda bilan teng kuchlidir.
to‘plam va munosabat berilgan bo‘lsin. U vaqtda ning ayrim lari uchun . Bu to‘plamga to‘plam elementlarining - obrazlari to‘plami deb aytiladi.
Misollar. to‘g‘ri chiziqni va munosabatini shakllarda yozish mumkin.