4- modul. Scada sistemasi va uning tuzilishi 10-mavzu. Scada sistemasi. Scada sistemalari to„g„risida umumiy ma‟lumot

---

4- Modul. SCADA sistemasi va uning tuzilishi 
10-mavzu. SCADA sistemasi. SCADA sistemalari to„g„risida umumiy ma‟lumot. 
 
Rеja: 
1. 
SCADA sistemasini ishlatilish sohalari 
2. 
SCADA tizimlariga qo`yidagigan asosiy talablar qoʻyiladi: 
 
Tayanch so‟z va iboralar: SCADA, tizim, dispetcher, ERP tizimi, MES, PLC, integratsiyalashgan 
boshqaruv, ob‘yekt, ruxsatsiz foydalanish, mnemosxema.
Xozirgi kunda ishlab chiqarish korxonalari, elektr stantsiyasi, offis markazlari - har qanday sanoat 
korxonalari oʻnlab kishilarni doimiy va hushyor nazorat ostida uzliksiz ishlashini taʻminlab kelmoqda. Ushbu 
obʻektni muammosiz va toʻgʻri ishlashini taʻminlaydigan kompyuterlar va maʻlumotlarni nazorat qilish uchun 
minglab sensorlar va yuzlab nazorat signallari mavjud. Bu uzluksiz axborot oqimini zamonaviy 
avtomatlashtirilgan kompyuterlar nazorat qilish tizimlarini qurishga olib keladi. 
SCADA – Supervisory Control And Data Acquisition – bu, Tezkor dispetcherlik boshqaruvi va 
maʻlumotlarni yigʻish tizimi hisoblanadi. Bu tizim inson va nazorat qilish tizimi oʻrtasida interfeyslarni taqdim 
etib, xozirgi kun talabi boʻyicha zamonaviy avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlarining ajralmas qismi 
hisoblanib kelmoqda. 
Zamonaviy avtomatlashtirilgan boshhqarish tizimlari koʻpincha korxonani integrallashgan boshqaruv 
tizimlari bir qismiga kiradi. Korxonani integrallashgan boshqaruv tizimlariga quydagilar kiradi: 
ERP- tizimlari (Enterprise Resource Planning) – korxonaning resurslarini rejalashtirish; 
MES- tizimlari (Manufacturing Execution Systems) – Korxonanai ijro intizomi tizimi; 
SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition) – Tezkor dispetcherlik boshqaruvi va 
maʻlumotlarni yigʻish tizimi;