4-Ma’ruza. Ishlab chiqarish sanitariyasi asoslari va gigiyenasi meyorlari,
mazmuni. Ishlab chiqarish changlari va zaharli moddalarning inson organizmiga
salbiy ta’siri, ularga qarshi chora tadbirlar
Reja:
1. Ishlab chiqarish sanitariyasi haqida tushuncha va uning vazifalari.
2. Zararli moddalar va nurlarni inson organizmiga ta’siri va ulardan
himoyalanish.
3. Chang va uni organizmga ta’siri.
4.
Texnosferada havo muhitining kо‘rsatkichlari, ularning mehnat faoliyatiga
ta’siri, ishlab chiqarish mikroiqlimining gigiyenik meyorlari, ularning inson
organizmiga ta’siri.
1. Ishlab chiqarish sanitariyasi haqida tushuncha va uning vazifalari
Ishlab chiqarish sanitariyasi - ishchilarga zararli ishlab chiqarish omillarini
ta’sirini oldini oluvchi vositalar, sanitarik-texnik gigiyenik va tashkiliy tadbirlar
sistemasidir. Ishlab chiqarish sanitariyasida asosiy e’tibor insonga havo muhiti va
bevosita tegish orqali salbiy ta’sir etadigan ishlab chiqarishning zararli omillariga
qaratiladi. Havo orqali ishchiga ta’sir etadigan zararlar, noqulay mikroiqlim,
changlar, gazlar, shovqinlar, infra va ultratovushlar, ish joylarini yoki xonani
yetarlicha bо‘lmagan va juda ham yoritilganligi elektromagnit, infraqizil,
ultrabinafsha, radioaktiv va boshqa nurlanishlar kо‘rinishlarida bо‘lishi mumkin.
Insonga zararli omillar ularga bevosita tekkanda ham salbiy ta’sir qilishi mumkin.
Ularga qattiq yoki suyuq zararli ,,moddali" uskunalar yoki jihozlarni misol qilib
keltirish mumkin.
Ochiq maydonlarda dalada jarayonlarni bajarishda ishchilar xavfsizligi va
sog‘ligi meteorologik (havo haroratining yuqori yoki pastligi, shamol, yomg‘ir,
qor, quyosh radiatsiyasi va boshqalar) sharoitga ham bog‘liq bо‘ladi.
Ishlab chiqarish sanitariyasining vazifasi esa ishlab chiqarish zararlarining
ruxsat etilgan darajasi asosida sog‘lom va xavfsiz mehnat sharoitini yaratishdir.
Ishlab chiqarishdagi zararli omillarni ruxsat etilgan darajalari (RED) yoki
miqdorlari (REM), mehnat sharoitlari tavsifini boshqa optimal kо‘rsatkichlari, ishlab
chiqarish obyektlari va xonalariga sanitar talablar maxsus ilmiy-tekshirish institutlari
va laboratoriyalarida ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi. Tasdiqlangan talablar esa qonun
kuchini oladi va standartlar, sanitar va qurilish normalari hamda qoidalari kо‘rinishida
joriy etiladi.
Ishlab chiqarishda sog‘lom va xavfsiz mehnat sharoitini yaratish uchun
ulardagi har bir mashina va mexanizmlardagi ish sharoiti, xavfsizlik standartlari va
normalariga javob berilishi uchun vazirliklar va tegishli tashkilotlar о‘zlarining
asosiy e’tiborlarini qaratadilar.
Ishlab chiqarishdagi mutaxassislarning vazifasi esa qayd qilingan
mashinalarning hammasida ish sharoitini xavfsizlik standartlari va sanitariya
normalari talabi bо‘yicha ta’minlashdan iborat.
Ishlab chiqarishdagi mutaxassislar bu masalalarni muvaffaqiyatli amalga
oshirishi uchun ishlab chiqarish sharoitidagi zararli omillarning xossalari haqida,
mehnat sharoitini tahlil qilish usllari bо‘yicha va ular asosida mehnat sharoitini
yaxshilash va tashkil etish tadbirlarni ilmiy asoslash uchun yetarlicha nazariy va
amaliy bilimlarga ega bо‘lishi kerak.
Dostları ilə paylaş: |