4 Mavzu: Hisoblash texnikasi va uning strukturasi. Reja: I. Kirish. II

Monitor. Monitor (displey) kompyuterda matn va grafik ma'lumotlarni tasvirlash (ko'rish) uchun xizmat qiladi. Garchand tashqi ko>inishidan u televizorga o'xshab ketsada, ular bajaradigan ishlari bilan keskin farq qiladilar. Monitorlar rangli va rangsiz boMadi. Kompyuter tarqatadigan nur umuman aytganda zararli, shuning
uchun ham ba'/i kompyuterlarda past radiatsiya (Lowe radiation) so'zlarini uchratish mumkin. Lekin ularning inson organizmiga ta'siri tobora kamayib boradigan rusumlari yaratilmoqda. Buning misoli keyingi yillarda chiqarilgan 17-21 dyymli SVGA (SUPER Video Grafic Adapter-katta video grafik adapter) monitorlarda nurlarning ta'sirini ancha kamaytirilishiga erishilganligini keltirish mumkin. Monitor asosiy xarakteristikalaridan biri uning tasvirlash qobiliyatidir. Tasvirlash qobiliyati ekranning gorizontali va vertikalidagi nuqtalar soni bilan beriladi. Masalan 14 dyymli monitorda tasvirlash qobiliyati 800x600, 15 dyymli monitorda 1024x768, 17 dyymli monitorda 1280x1024 va 21 dyymli monitorda esa 1600x1200. Bundan tashqari, monitorning yana bir xarakteristikasi tasvirlarni hosil qiluvchi piksellar (nuqtalar) o'lchovining katta-kichikligidir. Tasvirlash qobiliyati 800x600 ga teng bo'lgan monitorlarda piksel 0,51mm ga, 1024x768ga teng bo'lgan monitorlarda esa piksel 0,28 yoki 0,25ga teng bo'lishi kerak. Monitorning tez ishlashi uning adapteriga bog4iq bo'ladi. Matn rejimida monitorlar nisbatan tez ishlasada, grafik rejimda u sek nroq ishlaydi. Uning tezligini oshirish yo'llari ham mavjud.
Xulosa
Tashqi qurilmalar quyidagi uskunalardan iborat: Printer, sKaner, modem, strimer,
grafik quruvchi va boshqalar (2.1 -rasm).
Printer. Printerlar kompyuterda olingan natijalarni, programma va berilganlarni
bosmaga chiqarish uchun ishlatiladi. Printer yordamida matnlarni, grafiklarni,
rasm 1 ami bosmaga chiqarish uchun ishlatiladi. Printer yordamida matnlarni,
grafiklarni, rasmlarni rangli va rangsiz ko'rinishda bosmaga chiqarish mumkin.
Printerlar asosan uch xil bo'ladi: matritsali, oqimli va lazerli.
Matritsali printerlar nuqtalar yordamida bosmaga chiqaradi. Shuning uchun ham
ularni nuqta-matritsali printerlar deb ham atashadi. Bunday printerlar nisbatan
sekin ishlaydi, chop qilish sifati uncha yaxshi emas va chop qilish tezligi ham katta
emas. Ular keng (A3) va oddiy (A4) chop etish formatiga ega. 24, 48 ignali
(nuqtali) printerlar mavjud bo'lib, albatta ignalar soni ko'pligi yaxshi ekanligi
tushunarlidir.
Oqimli printerlar. Bunday printerlar maxsus (rangli va rangsiz) siyohlarni purkash yo'li bilan ishlagani uchun ular oqimli deb ataladi. Bu printerlarning turli ranglarda chop qilish sifati tiniq va ravshan boMib, ularning-kamchiligi siyohining tez tamom bo'lib qolishi va lining nozikligidir. Bu printerlar matnlami nisbatan tez, grafik tasvirlarni esa sekinroq chop etadi.