4-Mavzu. Tijorat banklari risklari va ularni boshqarish Bank riski tushunchasi va uning bank faoliyati rivojidagi axamiyati

Kimmatli kogozlar oldi-sotdisiga tuzilgan fyuchers shart-nomalari. Ular shartnoma egalariga oldindan urnatilgan kurs buyicha kimmatli kogozlarni sotish yoki sotib olish xukukini beradi.

Fond opsionlari. Bu aksiyalarni (yoki boshka kimmatli kogozlarni, agar ular fond birjasida aylanayotgan bulsa) kelishilgan muddat davomida sotish yoki harid kilish xukukini beradi.

Investitsiya portfelining diversifikatsiyasi. Bu usul kimmatli kogozlarni kadrsizlanishdan ximoya kilishning eng makbul usulidir.

9-jadval.

Valyuta riskini minimallashtirish usullari

№	Usullar	Izox
1.	Forvard kursini xisobga olish	Kredit shartnomasida urnatilgan forvard kursini xisobga olib boshka valyutada kaytarish sharti bilan biror bir valyutada ssuda berish. Bunday tadbirlar bankni kredit valyutasi kursining pasayishi extimolligidan ximoya kiladi.
2.	Forvard valyuta shartnomalari	Bunday operatsiyalar bitim summasini va forvard almashuv kursini shartnomada kat’iy urnatib xorijiy valyutani oldi-sotdisi buyicha bank va mijoz urtasida muddatli kelishuv imzolanishni nazarda tutadi.
3.	Valyutaviy fyuchers shartnomalari	Fyucherslar ma’lum bir mikdordagi xorijiy valyutani kelgusida anik bir kunda sotish yoki sotib olish kelishuvni uzida aks ettiradi.
4.	Valyuta svoplari	Bu usul ikki tomon urtasida turli valyutalar-dagi tulovlarning kelajakda almashinishi xakida-gi kelishuv asosida amalga oshiriladi.
5.	Valyuta riskini sugurtalash	Bunday tadbir barcha riskni sugurta tash-kilotiga utkazishni nazarda tutadi.

Shunday kilib, banklarning uz faoliyatlari jarayonida duch keladigan turli xildagi risklarni pasaytirish usullari buyicha tadbirlarning ishlab chikilishi risk soxasida bank strategiyasining muxim tarkibiy kismi xisoblanadi. Bunday turdagi operatsiyalarni bank uz mablaglari xisobidan xam yoki mijoz topshirigiga asosan xam amalga oshiradi.

1¹⁾ Qarang: Abdullauyeva Sh. Bank risklari va ularni kreditlash. – T.: Moliya, 2002.

2² Rouz P. S. Bankovskiy menedjment. – M.: Delo LTD. 1995, str.142

1)¹⁾ Abdullayeva Sh. Bank risklari va kreditlash.– T.: Moliya, 2002, 117-bet.

1¹ Abdullayeva Sh. Bank risklari va kreditlash. – T.: Moliya, 2002. – 145-bet.

1¹ Qarang: Jurnal. Bozor, pul va kredit. 1999 yil mart.