5-6Travmatizm,pese xeteliyi-Təhlükəsizlik texnikası, yanğın
təhlükəsizliyi və istehsalat sanitariyası təlimatlarının
qayda və normalarının pozulması iş zamanı zədələnməyə
və peşə xəstəliklərinə səbəb olur. Xarici təsir nticəsində
qəflətdən baş vermiş zədələnməyə travma deyilir.
Zədələnmələrə əzilmə, yaralanma, sümüklərin sınması,
yanma, donma, kəskin zəhərlənmə, elektrik cərəyanı ilə
zədələnmə və.s aiddir.Travma hadisəsi çox zaman bəd-
bəxt hadisələrlə eyniləşdirilir. Bədbəxt hadisələr istehsalatla
əlaqəli və əlaqəsiz olur. Istehsalatda baş verən bədbəxt hadisələr
aşağıda göstərilən hallarda tədqiq edilməli və uçota alınmalıdır:
1.əmək vəzifələrini yerinə yetirərkən 2.müəssisəyə məxsus
və müəssisənin müqaviləsi əsasında kənar təşkilatdan verilmiş
nəqliyyatda işə gedərkən, yaxud qayıdarkən 3.müəssisə ərazisində
iş vaxtı fasilələr də daxil olmaqla 4.müəssisə tərəfindən iməclik
tədbirləri keçirildiyi müddətdə 5.istehsalat avadanlıqları və obyekt-
lərdə qəza zamanı 6.əmək vəzifəsini yerinə yetirərkən itkin düşmələr, zədələnmələr, istivurmalar, təbii fəlakətlər zamanı alınan zədələr
İşəgötürən istehsalatla əlaqədar olan məsələlər üçün məsuliyyət daşıyır.
7-10Istehsalat travmatizm,bedbext- İstehsalatda baş
vermiş bədbəxt hadisə haqqında zərərçəkən yaxud
hadisənin şahidləri dərhal işəgötürənə məlumat verməlidirlər.
İşəgötürən baş verən bədbəxt hadisələrin ağırlıq dərəcə
sindən asılı olmayaraq hadisə baş verən günü bölgə üzrə
Dövlət müfəttişliyinə, FHN-nə məlumat verməlidirlər.
Bədbəxt hadisə üzrə komissiya Azərbaycan Respublikasının
FHN-i tərəfindən yaradılır. Travmatizmin təhlilində ən
çox istifadə olunan üsul statistik təhlil üsuludur. Statistik
üsul travmatizm üzrə ilkin sənədlərin sistemləşdirilməsi
və statistik işlədilməsinə əsaslanır. Statistik təhlil üsuluna
əsasən iki nisbi göstəricidən istifadə edilir
Travmatizmin tezlik göstəricisi aşağıdakı düsturla hesablanır:
