Microsoft Word Qabusname doc
Yüklə 1,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
130
bütün aləmi gəzib, bütün dünyanı zəbt etdikdən sonra geri dönərək vətənə qayıtmaq istərkən Damğanda 131 əcəli çatır. Vəsiyyət edib deyir ki, məni tabuta qoyun, tabutda deşik açıb mənim əllərimi o deşikdən xaricə çıxarın, əlim açıq olduğu halda aparın; qoy camaat görsün ki, bütün dünyanı aldıq, lakin əliboş gedirik. "Qəsb etdik və tərk etdik". Hər şeyi bu dünyada qoyuruq; aldıq, lakin saxlaya bilmədik. Bir də anama deyin ki, istəyirsə ruhum şad olsun, mənə elə adamla yas saxlasın ki, onun ya heç bir əzizi ölməmiş olsun, ya özü əbədi yaşayacağına ümid bəsləsin". Kimin ayağından yapışıb yıxsan, onun əlindən tutub qaldır, çünki ipi həddindən artıq bərk dartsan qırılar. Demək, bütün işlərin əndazəsini bil. İstər dostluqda, istərsə düşmənlikdə mö'tədil ol,çünki mö'tədillik bütün ağılların məcmusunun orta ağlıdır. Çalış həsəd doğura biləcək şeyləri sənin paxıllığını çəkən adamlara göstərmə, həyatları boyu sənə kin bəslərlər. Bədxahlarına qarşı bədxah ol, lakin tamahkar, mənsəbpərəst adamlarla höcətləşib onlara baş qoşma, mənsəbpərəstlik özü tez-gec onu yıxar. Kuzə hər dəfə su ilə dolu qayıtmaz. Həyasız və davakar adamlarla təmkinlə dolan, lakin təşəxxüslü adama qarşı təkəbbürlü ol. Nə vəzifədə olursan ol, adamlarla insan kimi rəftar etməyi heç vaxt unutma, hirsləndikdə acığını udmağı bacar, dost və düşmənlə qışqıra-qışqıra danışma, dilişirin ol, şirindilli olmaq www.duddud.com - Elektron kitab, proqram yükləmə saytı www.duddud.com saytından yüklənlib ovsunçuluğa bərabərdir. Yaxşı-pis nə deyirsənsə, cavabında da onu gözlə. Hərzə sözün mərzə də cavabı olar. Eşitmək istəmədiyini başqasına da demə. Xalqın üzünə deyə bilmədiyini dalınca da danışma. Ehtimala görə adamları hədələmə, işi görməmiş özünü öymə, demə: "bunu edəcəyəm", de ki, "bunu etmişəm". Bu barədə mən belə demişəm: Şer Ey sənəm, eşqini atdım qəlbimdən, Dağ boyda qəmini çöl etdim həmən. Mən bu gün demirəm, "nə edəcəyəm". Sabah deyəcəyəm: "Bax, etmişəm mən İşi sözdən üstün tut. Sənə diluzunluq etmək istəyən adama da diluzunluq etmə. Heç vaxt ikiüzlü olma və ikiuzlü adamlardan qaç. Odpüskürən əjdahadan qorxma, amma sözgəzdirən adamdan qorx, çünki onun bir saatda sökdüyünü bir ilə də tikmək olmaz. Qul ilə mübahisə etmə. Nə qədər böyük və adlı-sanlı olsan da özündən aşağı adamla höccətə girişmə. Filosof demişdir: "Bəlaların çoxundan xilas olmaq istəyirsənsə, on xasiyyəti özünə peşə et: özündən güclü ilə vuruşma, yalançı adamla məclis qurma, xəsis adamlarla ünsiyyət saxlama, nadanla öcəşmə; ikiuzlü ilə dost olma; yalançı ilə alver etmə; davakar, tündxasiyyət adamla şərab içmə; arvadlarla çox oturub-durma; sirrini başqalarına vermə, yoxsa böyüklüyünə hörmət qoyan olmaz, nüfuzdan düşərsən; biri sənə böhtan atsa, üstünə götürmə, çalış onu özündən rədd et; heç kəsi o qədər tə'rifləmə ki, məzəmmət etmək lazım gələndə, pisləyə biləsən, o qədər pisləmə ki, lazım gələndə tə'rifləyə biləsən. Sənsiz işi-keçə bilən adamı hərbə-zorba gəlmək və şikayət etməklə qorxutma, sənə ehtiyacı olmayan sənin hədəndən də, şikayətindən də qorxmaz, onu hədələməklə özünə dalınca danışan bir adam əmələ gətirmiş olarsan. Sənsiz keçinə bilməyən 132 adamları isə bir dəfəlik təhqir edib ruhunu öldurmə, gücünü ona göstərib, başqalarının acığını ona tökmə. Böyük günah etmiş olsa da onu bağışla, özündən balacalara nahaq yerə bəhanə axtarma. Beləliklə, sən onlardan xeyir götür, onlar da səndən qaçmasınlar. Özündən kiçiklərə yaxşı baxsan, onlar da sənin abadlıq işinə yaxşı baxarlar. Kiçiklər sənin mülkündür, var-dövlətindir, onlara yaxşı baxmasan, çörəksiz-azuqəsiz olarsan, yaxşı baxsan işlərin saz gedər, razı qalarsan. 124 / ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ .…………………………………………….. Sözə baxan nöqsanlı nökər sözə baxmayan nöqsansız nökərdən yaxşıdır. Əmrinin və işinin yerinə yetirilməsini istəyirsənsə, bir işi iki adama buyurma. Deyiblər ki, bir qazanı iki aşpaz bişirsə, qaynamaz, bir evin iki xanımı olsa, ev süpürülməmiş qalar. Şair demişdir: Tapşırma bir işi sən iki adama, canım, Ev zibilli qalacaq evdə iki olsa xanım! Əmr yerinə yetirən olsan, özünə şərik axtarma ki, o işdə muvəffəqiyyət qazansan, həmişə ağanın qarşısında üzüağ olasan. Lakin dosta-duşmənə mərhəmətli ol, camaatdan xəta baş verdikdə coşma hər sözə bir əmma qoyma, hər haqq-nahaq şey üstundə xalqı incitmə, həmişə tə'riflənmək istəyirsənsə, kəramətli ol. www.duddud.com - Elektron kitab, proqram yükləmə saytı www.duddud.com saytından yüklənlib |