6-Maru’za Atom tuzilishining modellari. Maru’zaning rejasi


Zarrachalarning to’lqin nazariyasi



Yüklə 197,82 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/8
tarix02.01.2022
ölçüsü197,82 Kb.
#46708
1   2   3   4   5   6   7   8
FzAkqn02UeY8NnPn7dIvc3brZL7qDiSwOpkfiLuj

         

Zarrachalarning to’lqin nazariyasi. 

Lui de Broyl to’lqinlari

         

Yorug’lik ham to’lqin, ham zarracha xususiyatiga ega. Masalan, 

interfensiya  va  difraksiya  hodisalarida  yorug’likning  ko’proq 

to’lqin  xususiyati  namoyon  bo’ladi,  fotoeffekt,  yorug’likning 

moddalar  bilan  o’zaro  ta’sirida  ko’proq  yorug’likni 

korpuskulyar  xususiyati  ko’proq  uning  korpukulyar  xususiyati 

kuchayadi.  Xuddi  shu  kabi  zarrachalar  ham  korpuskulyar-

to’lqin  xususiyatiga  egadir.  Fransuz  olimi  Lui  de  Broyl 

yorug’likning 

korpuskulyar-to’lqin 

tassavvurini 

mikrozarrachalarga  tatbiq  qildi  va  mikrozarrachalar  to’lqin 

uzunligi: 

                                             h             h 

                                 



 = -------- = --------- 



(7) 

                                            p             m

0



        formula  bilan  ifodalashni  1927-yilda  taklif  qildi.  Bu 

formulada  h  –  Plank  doimiysi,      m

0

-  mikrozarrachaning 

tinchlikdagi  massasi,  v  –  tezligi,  p  –  impulsi.  Lui  de-Broylning 

bu  gipotezasi  o’sha  paytda  fiziklar  orasida  hayron  qolarlik 

tuyg’usini  uyg’otdi.  Formula  yorug’likning  korpuskulyar  – 

to’lqin  tasavvuri  asosida  kelib  chiqqan  tushunchalardir. 

Masalan,  korpuskulyar  tasavvurga  asosan  yorug’likning 


energiyasi E = mc

2

  impulsi p = mc, yorug’lik fotoni energiyasi 

esa E = hv ( to’lqin  

                                              c 

nazariyasiga asosan  



 =  ---------  )bu ifodalardan: 



                                             



 



                  mc

2

        hv          h                            h 

p = mc = ------ = ------ = ------- yoki    



 =  ---------      (7`) 



                  c             c           v                            p 

 

        Borning II postulatiga asosan elektronning impuls momenti 

                nh 

m

0

vr = -------- 

               2



             formulaga asosan      n



 =    2



r               



        Demak,  Bor  stasionar  orbitasi  uzunligi  birligiga  butun 

songa ega bo’lgan to’lqin uzunligi joylashishi kerak. Bu degan 

so’z, Bor stasionar orbitasi fizik mohiyatga ega bo’lgan kattalik 

ekanligini ko’rsatadi: Bor orbitasi – bu elektron turg’un to’lqin 

hosil bo’ladigan orbitadir. 

        Zarrachalarning to’g’ri chiziq bo’ylab tarqalishi uchun de 

Broyl 

               

 

              x 

i (



t -  ------)                            




Yüklə 197,82 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin