6-soat Laboratoriya mashg‘ulotiing mazmuni va maqsadi

Nivelir reykalari va ularning turlari.
Texnikaviy nivelirlashda butun va yigma reykalar ishlatiladi, ularning buyi 3 - 4 m bo‘lib, eni 8 - 10 sm, kalinligi esa 2 - Z sm bo‘lib quruq, qarag‘ay daraxtidan yasaladi. Reykaning sanoqlari bir tomondan yoki ikki tomondan yozilishi mumkin. Ikki tomonli reykada yozuvlar qora va qizil rangda yoziladi va reykaning qora va qizil tomoni deb ataladi.

1.1-rasm. N – 3 nivelirini tuzilishi

1 – ko‘rish trubasi;	7-gorizontal orientirlash vinti
2 – silindrik adilak;	8 – ellivatsion vint
3 – doiraviy adilak	9 – okulyar
4 – taglik	10 – ob’ektiv
5 – kremalvera	11 – ko‘targich vintlari
6 – ko‘rish trubasini qotirgich vinti	12 – doiraviy adilakni sozlovchi vintlari
13 – orientir oluvchi nishon

1.2-rasm. N-3 nivelirini okulyari 1-o‘rdak pallasi; 2- iplar to‘rining gorizontal chizig‘i; 3- ipli dalnomerlar
Qora tomonda sanoqlar «0» dan boshlanib 3000 da tugaydi. Bo‘laklarni xar biri Ye shaklidagi belgidan boshlanib, kiymati 10 mm da beriladi. Qizil tomon yozuvlari esa 4687 mm yoki 4468 mm (yigma reykada) beriladi. Nivelirlashda reyka qoziq ustiga vertikal qo‘yiladi. Qora va qizil tomonli reykalar bilan ishlaganda keyingi va oldingi reykalarda olingan sanoqlar ayirmasi qizil tomondan olingan ayirmaga teng bo‘lishi kerak.