7 – amaliy mashg‘ulot tolali optik aloqa tizimlarida qo‘llaniladigan yorug‘lik manbalarining parametrlarini hisoblash

7.4. Amaliy mashg‘ulotga yakun yasash

Tolali optik aloqa tizimlarida qo‘llaniladigan yorug‘lik manbalari – yorug‘lik diodlari va lazer diodlarning tuzilishi, ish prinsipi, xarakteristika va parametrlariga oid o‘quv materiallari o‘rganildi. Yorug‘lik manbalarining parametrlarini hisoblash bo‘yicha amaliy ko‘nikmalar egallandi.

7.5. Foydalaniladigan adabiyotlar

7.1. Убайдуллаев Р.Р. Волоконно–оптические сети. -М.: Экотрендз, 2000. 67 с.

7.2. Mirazimova G.X. Optik aloqa asoslari: O‘quv qo‘llanma., t.f.n., dosent Isaev R.I. mas’ul muharrirligi ostida.-Toshkent, TATU bosmaxonasi, 2006.- 136 b.
7.3. Игнатов А.Н. Оптоэлектронные приборы и устройства. – М.: Экотрендз, 2006.-270 с.
7.4. Фриман Р. Волоконно–оптические системы связи: Перевод с английского под ред. Н.Н. Слепова.–М.: Техносфера, 2003. -380 с.
7.6. Topshiriqning 2-bandini bajarish bo’yicha ko’rsatmalar

Yarim o‘tkazgichli yorug‘lik manbalari - yorug‘lik diodi va lazer diodi uchun o‘rinli bo‘lgan quyidagi miqdoriy munosabatdan foydalanib, nurlanuvchi fotonlar energiyasi h ni aniqlaymiz.

h=ΔW_m.e.s (7.6.1)

U holda nurlanish chastotasi

, (7.6.2)

nurlanish to‘lqin uzunligi

(7.6.3)

miqdoriy munosabatlar bilan aniqlanadi.

Lazer diodining nurlanish quvvati


, (7.6.4)

nurlanish to‘lqin uzunligi va nurlanish quvvatining haroratning o‘zgarishi tufayli o‘zgarishlari esa, mos ravishda

(7.6.5)
(7.6.6)

miqdoriy munosabatlar bilan aniqlanadi.

Topshiriqni bajarish bo‘yicha misol keltiramiz:

Yorug‘lik manbai (yorug‘lik diodi yoki lazer diodi) nurlanish to‘lqin uzunligi va nurlanish quvvatini tafsivlovchi quyidagi parametrlar berilgan bo‘lsin:

ΔW_m.e.s.=1,9 eV; N_f=5∙10¹⁵ 1/s;

; ; .

Ushbu yorug‘lik manbaining quyidagi parametrlari qiymatlarini aniqlang:

h=?; =?; =?; P_nurl=?;=?; P=?

Masalaning yechimi:

(7.6.1) miqdoriy munosabatga ko‘ra yorug‘lik manbai tomonidan nurlanadigan fotonlar energiyasini aniqlaymiz:

U holda (7.6.2) va (7.6.3) miqdoriy munosabatlardan foydalanib, nurlanish chastotasini

_,

va nurlanish to‘lqin uzunligini topamiz:

.

(7.6.4) miqdoriy munosabatdan foydalanib, yorug‘lik manbai nurlanish quvvatini aniqlaymiz:

(7.6.5) va (7.6.6) miqdoriy munosabatlarga ko‘ra, mos ravishda nurlanish to‘lqin uzunligi va nurlanish quvvatining haroratning 400 K ga o‘zgarishiga mos kelgan o‘zgarishlarini topamiz.

,


.


Shunday qilib, haroratning ortishi nurlanish to‘lqin uzunligining ortishiga va nurlanish quvvatining esa kamayishiga olib keladi. Buning sababi shundaki, haroratning ortishi energetik sathlar oralig‘ining ortishiga va buning natijasida yarim o‘tkazgich man etilgan energetik sohasining torayishiga va nurlanish to‘lqin uzunligining ortishiga olib keladi.