7-sinf Informatika va axborot texnologiyalari

• 
forma obyektini tahrirlash;
• 
ma’lumotlar bazasiga tekshirish qoidalarini qanday qo‘shish kerakligini;
• 
o‘z ma’lumotlar bazasi uchun qanday qilib so‘rov yaratish.
Ma’lumotlar bazasidan maqsadli foydalanish
4

---

99
4
Ma’lumotlar bazasidan maqsadli foydalanish
Boshlashingizdan avval
Quyidagilarni bilishingiz kerak:
•
ma’lumotlar bazasi nima ekanligini va nima uchun u ma’lumotlarni saqlash uchun ishlatilishini; 
•
ma’lumotlar bazasini boshqarishni;
•
ma’lumotlar bazasiga ma’lumotlarni kiritishni;
•
so‘rov yaratish uchun qidiruv mezonlarini tanlash va ularni kiritishni;
Kirish
Ma’lumotlar bazalari ma’lumotlarni tizimli, tushunarli holda saqlash uchun ishlatiladi. Barcha 
ma’lumotlarni bir joyda saqlash biror kerakli ma’lumotni tezda topish uchun tadqiqotlar olib 
borish imkoniyatini yaratadi.
Ma’lumotlar bazasi bir va bir necha 
jadvall
ardan tashkil topgan bo‘ladi. Oddiy ma’lumotlar 
bazasi odatda bitta jadvaldan tashkil topgan bo‘lib, u
 oddiy matnli ma’lumotlar bazasi 
(flat file 
database) deb ham yuritiladi. Bu har doim ham eng qiziqarli struktura hisoblanmaydi, lekin uni 
yaratish va o‘rnatish oson hisoblanadi.
Ba’zi kundalik hayotingizda ko‘p murojaat qiladigan ma’lumotlar bazasi 
tarqoq ma’lumotlar 
bazasi 
(distributed databases) deyiladi. Ayrim holatda ma’lumotlar har doim ham bir joyda 
saqlanmaydi. Ma’lumotlar turli xil kompyuterlarda saqlanishi mumkin. Bu shuni anglatadiki, siz 
biror narsani qidirayotganda, u saqlanishi mumkin bo‘lgan barcha joylarda qidiruv elementini 
izlashi kerak.
Kalit so‘zlar
So‘rov:
ma’lum bir 
maqsad uchun ma’lu-
motlarni ajratib olish.